Στο βιβλίο του Νίκου Γ. Μιχαλάκη «Μνημειακά Ελαιόδεντρα- Ζωντανά μνημεία της φύσης και του ανθρώπου» γίνεται αναφορά και στην «ιερή ελιά»(μουρατολιά) της Λάστρου γνωστή και σαν «Ελιά της Μαθαίνας». Η ελιά αυτή έχει ανακηρυχθεί από τον ΣΕΔΗΚ ως «Μνημειακή» λόγω της στενής σύνδεσης της με θρησκευτικές παραδόσεις του χωριού Λάστρος αλλά και της ιδιόμορφης «συμβίωσης» της με τον διπλανό βράχο. Το χωράφι στο οποίο βρίσκεται η ελιά ανήκε στην Μάθαινα σύζυγο του Ματθαίου Παπαδάκη από την οποία πήρε και την ονομασία.
Ο κορμός της ελιάς σχηματίζει μαζί με τον διπλανό της βράχο μια σπηλιά στην οποία, όπως μας ενημερώνει η σχετική επιγραφή, παλαιότερα, από την πλευρά του βράχου, ανάβλυζε νερό. Έτσι προσφερόταν σαν χώρος παιχνιδιών για παιδιά αλλά και κρυψώνας για τα «καμίνια», όπως ονομαζόταν οι απουσίες παιδιών από τα μαθήματα του σχολείου.
Όπως αναφέρουν κάτοικοι του χωριού αλλά και ο καταγόμενος από την Λάστρο συγγραφέας Κωστής Φραγκούλης, μέσα στο φύλλωμα του δέντρου αυτού άνθρωποι που δεν είχαν αμαρτίες έβλεπαν μορφές Αγίων.
Σύμφωνα με την παράδοση, που συνεχίζεται και σήμερα, από την ελιά αυτή, κατά την Κυριακή των Βαΐων κοβόταν ένας κλώνος, «ο κλάδος», ο οποίος συνοδεία του ιερέα, των ψαλτών αλλά και των πιστών, αφού περιφερόταν τρεις φορές γύρω από την Εκκλησία, κρατιόνταν όρθιος σε ένα σημείο και κατά την στιγμή που ο ιερέας ανάφερε την φράση «…άλλοι δε έκοβαν κλάδους», οι παρευρισκόμενοι γύρω Χριστιανοί έκοβαν ένα μικρό ανθισμένο κλαδάκι που το μετέφεραν στο σπίτι τους, πιστεύοντας ότι βοηθούσε στο να «πάει καλά η βεντέμα», δηλαδή να καρπίσουν καλά τα ελαιόδεντρα.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος της Λάστρου έχει τοποθετήσει πινακίδες που, από το κέντρο του χωριού, οδηγούν τους επισκέπτες στην ελιά της Μαθαίνας.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ