Είναι απορίας άξιον το γεγονός ότι στη Σητεία όλοι εκφράζουν την αγωνία τους για την ανάπτυξη του τόπου, αλλά ό,τι και να γίνει συναντά αντιδράσεις. Σε όλα, κάτι δεν αρέσει…
Για να γίνω πιο σαφής θα αναφέρω τους γείτονές μας στον Άγιο Νικόλαο και την Ιεράπετρα. Ο Άγιος Νικόλαος, ο πλέον τουριστικός δήμος του Νομού μας, εστιάζει σ’ αυτό, ενισχύει κάθε επενδύσεις προς αυτό και προβάλει το προϊόν με σκοπό την τουριστική ανάπτυξη. Παράλληλα, ενισχύει και την αγροτική ανάπτυξη.
Στην Ιεράπετρα, δίνουν μεν προτεραιότητα στην αγροτική ανάπτυξη, κυρίως των πρώιμων κηπευτικών με την ενίσχυση της λειτουργίας του φράγματος των Μπραμιανών. Την ίδια στιγμή υποστηρίζουν τις τουριστικές επενδύσεις, έχουμε πολλά μεγάλα ξενοδοχεία. Και οι δύο τόποι προοδεύουν. Φυσικά δε ζουν σε παραδείσια κατάσταση, αντίθετα βλέπουν αναπτυξιακό έλλειμμα… παρά το ότι τα παιδιά τους μένουν και εργάζονται εκεί και η οικονομία ανθίζει.
Στη Σητεία τι;
Εμείς στη Σητεία πού επενδύουμε; Στην αγροτική οικονομία, τον τουρισμό, κάπου αλλού; Στο ελαιόλαδο ίσως δικαίως, προβάλλοντας την πόλη μας ως πόλη ελαιόλαδου, το γεωπάρκο, την άλλη όψη της Κρήτης, αλλά με ποιο αποτέλεσμα; Καθαρή αγροτική οικονομία δεν έχουμε. Η ελιά έγινε μονοκαλλιέργεια δεν φτάνει οικονομικά και δε βλέπουμε κάποια άλλη μορφή αγροτικής οικονομίας. Τουριστική ανάπτυξη σίγουρα δεν έχουμε. Οι επισκέπτες μας είναι άνθρωποι της ημερήσιας επίσκεψης από Άγιο Νικόλαο ή Ιεράπετρα γιατί αν έρθουν, πού θα μείνουν; Με 800 κλίνες στην περιοχή τι τουριστική ανάπτυξη να έχεις; Θα έχεις περιορισμένους επισκέπτες. Αποτέλεσμα το αεροδρόμιο που έχεις δεν θα το χρησιμοποιήσεις εύκολα, γιατί καμιά αεροπορική εταιρία δεν θα στείλει αεροσκάφη με κόσμο αφού δεν μπορείς να τους φιλοξενήσεις, και θα τους ταλαιπωρήσεις με το κακό οδικό δίχτυο για να πάνε κάπου αλλού. Την ακτοπλοΐα στη Σητεία δεν την εκμεταλλευόμαστε, αν κι έχουμε λιμάνι αφού ο δρόμος δεν βοηθά και τα πλοία της γραμμής δεν έχουν συμφέρον να το χρησιμοποιούν. Αντίθετα δε βλέπουμε καμιά κίνηση στον τουρισμό από κρουαζιέρα. Τέλος το Γεωπάρκο, είναι μεν ένα εξαιρετικό όνομα που μένει χωρίς αναπτυξιακό αντίκρισμα αφού η περιοχή πάσχει σε υποδομές.
Βλέπουμε λοιπόν, ο ευλογημένος τόπος μας δεν αναπτύσσεται. Γιατί δεν διεκδικούμε δρόμο, γιατί δεν διεκδικούμε αγροτικές υποδομές, γιατί δεν έχουμε ξενοδοχεία. Ειδικά τα ξενοδοχεία είναι μεγάλο θέμα, αλλά το πρόσφατο άρθρο του Γιάννη Κακουράκη ήταν αποκαλυπτικό. Προσπάθειες έγιναν, αλλά εμείς τα τορπιλίσαμε… έτσι μείναμε με μεγαλύτερο ξενοδοχείο το «Γαλλικό» κατασκευής δεκαετίας 1970 με 150 περίπου δωμάτια και κάποια άλλα ξενοδοχεία με λιγότερα δωμάτια και χαμηλότερης κατηγορίας. Εξαιρούνται τα ξενοδοχεία του Μακρύ Γιαλού (Ανάληψη) και ίσως του Μόχλους.
Και μετά ήρθαν οι… ΑΠΕ
Μέσα στα πλεονεκτήματα του τόπου μας είναι ευτυχώς ή δυστυχώς ο άνεμος! Από το 1997 ξεκίνησε το ενδιαφέρον για ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και όντως ο τόπος μας προσφέρει πολλά στο ενεργειακό αποτύπωμα της Κρήτης. Αλλά κι αυτό είναι κακό, λένε κάποιοι. Κακοποιείται τάχα η φύση χωρίς ουσιαστικά κέρδη. Βγαίνουν στα βουνά, ζητούν επανάσταση και φωνάζουν. Αλλά δεν προτείνουν λύσεις. Από κάπου πρέπει να έχουμε ρεύμα και κάποια ανάπτυξη, διαφορετικά θα πρέπει να δούμε πως είναι η ζωή με το λύχνο, μιας κι έχουμε και καλό λάδι. Το χειρότερο, δεν φροντίζουν να ζητήσουν από τις εταιρίες αυτές να αποδώσουν κάτι πίσω από τα πολλά που κερδίζουν. Παρατηρήθηκε Σύλλογος να αρνείται χρηματικό ποσό για ανάγκες του νοσοκομείου από εταιρία ΑΠΕ με την αιτιολογία τοπικών αντιδράσεων. Μέσο Ενημέρωσης δεν δημοσίευσε ευχαριστήρια επιστολή του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου προς την εταιρία ΤΕΡΝΑ για δωρεά εξοπλισμού 3.000€ στο τμήμα της Σητείας για τον ίδιο λόγο…
Οι αντιδράσεις
Όλες οι δημοτικές παρατάξεις αντιδρούν σε ένα νέο έργο της επένδυσης Αμαρίου που ένα μέρος του θα γίνει στη Σητεία. Επικεφαλής δημοτικής παράταξης ρώτησε που είναι τα αντισταθμιστικά από τη νέα επένδυση; Πουθενά δεν είναι και δεν θα έρθουν αν δεν τα ζητήσεις. Επαναλαμβάνω ότι όταν σου έδωσαν χωρίς να τα ζητήσεις αρνήθηκες! Τώρα πρέπει να τα ζητήσεις αν θες να τα λάβεις κι όχι με φωνές του είδους δεν θα περάσεις.
Άλλος επικεφαλής είπε ότι παίζονται επιχειρηματικά παιχνίδια στην πλάτη της Σητείας. Καλώς ήρθατε στο πραγματικό κόσμο! Ναι καμιά εταιρία δεν επενδύει για την ψυχή της μάνας της, όλες «παίζουν» παιχνίδια κέρδους κι αυτό συμβαίνει σε όλες τις επενδύσεις σε όλο τον κόσμο. Εσύ τι κάνεις; Διαπραγματεύεσαι ή δέχεσαι ό,τι σου σερβίρουν. Έτσι διδάχτηκα στο πανεπιστήμιο το 2002- Πολιτική και Οικονομία της Ανάπτυξης, κι αυτά λένε ακόμα τα βιβλία. Τα επιχειρηματικά παίγνια είναι μέρος οικονομικής επιστήμης και δεν το κάνεις μόνο για τη θεωρία… Εξάλλου και ο Κάρολος Μάρξ είπε: (το θυμίζω σε κάποιους που λένε ότι είναι αριστεροί…) «Δεν ζούμε στο βασίλειο της ελευθερίας αλλά σε αυτό των αναγκών».
Το πάθημα του Αθερινόλακκου που δεν έγινε μάθημα
Εκεί στο «διαόλου τη μάνα, δε θέλουν να κάνουμε ένα έργο ανάπτυξης», είχε πει σε κεντρική προεκλογική ομιλία ο πρωθυπουργός Σημίτης, για να περιγράψει τις αντιδράσεις των Σητειακών για το εργοστάσιο στον Αθερινόλακκο. Τότε πολλοί ήταν αυτοί που βγήκαν στους δρόμους, φώναξαν και είπαν «πάνω από το πτώμα μας» και τι έγινε τελικά; Αντισταθμιστικά έργα δεν έγιναν και μετά την ολοκλήρωση του έργου πολλοί από αυτούς που φώναζαν, όντως πάλεψαν σκληρά να διοριστούν τα παιδιά τους στο εργοστάσιο… κάποιοι μάλιστα τα κατάφεραν.
Τώρα θέλουμε να κάνουμε τα ίδια, αντί να δούμε πώς θα επωφεληθεί ο τόπος θα πάμε κόντρα σε θεούς και δαίμονες χωρίς να σκεφτούμε το εναλλακτικό σενάριο. Κι αν χάσουμε ξανά στο ΣτΕ, τι θα γίνει; Άλλο ένα πάθημα χωρίς μάθημα, χωρίς κέρδος για τον τόπο μας, τις ΑΠΕ σε πλήρη λειτουργία και αντισταθμιστικά έργα σε άλλα μέρη.
Τελικά η ανάπτυξη περνά στο Καβούσι;
Η Μαλάβρα είναι ένας κουραστικός δρόμος είτε τον ανεβαίνεις είτε τον κατεβαίνεις, εμείς όμως ρωτάμε τι θα δώσουμε για να κερδίσουμε κάτι παραπάνω. Κάτι που θα κρατήσει τα παιδιά μας εδώ. Ως μαθητής ήμασταν 98 μαθητές το 1989 στην γ’ γυμνασίου του 2ου Γυμνάσιου Σητείας κι άλλοι 89 ήταν 1ο Γυμνάσιο. Σήμερα μετά βίας περνούν τους 100 και στα δύο γυμνάσια. Μην αναφέρω αριθμούς στα περιφερειακά γυμνάσια γιατί θα απογοητευτούμε. Οι μαθητές αντίθετα σε Ιεράπετρα και Άγιο Νικόλαο έχουν πρόβλημα σχολικής στέγης, γιατί δεν τους φτάνουν οι αίθουσες… Θέλουμε αγροτική οικονομία αλλά δεν πιέζουμε για φράγματα νερού; Αρχές Απριλίου (2 Απριλίου, 11,30 π.μ.) μετρήθηκε ο ποταμός Παντέλης για να δούμε πόσο νερό πάει στη θάλασσα. 600 λίτρα… το δευτερόλεπτο! Δηλαδή 2.160 κυβικά μέτρα την ώρα. Κάποιοι είπαν: «αυτός είναι ο κύκλος του νερού…». Να πηγαίνει στη θάλασσα. Στην Ιεράπετρα πάντως το στέλνουν σε φράγμα και είναι ο πλουσιότερος αγροτικός δήμος στην Κρήτη. Το χρησιμοποιούν μάλιστα και ως περιβαλλοντικό πρότυπο της περιοχής. Εμείς αντίθετα φωνάξαμε για το φράγμα της Ζου, που δεν τελειώνει, των Λιθινών και των Χοχλακιών που δεν έχουν γίνει αν και έχουν σχεδιαστεί;
Αν δεν βρούμε σύντομα τις απαντήσεις φοβάμαι ότι θα μας μείνουν οι φωνές, οι εντάσεις (όπου φτώχια εκεί και γκρίνια ή κακό χωριό τα λίγα σπίτια), τα παιδιά μας θα κατηφορίζουν τη Μαλάβρα χωρίς επιστροφή και η παντέρμη ανάπτυξη θα μείνει μέχρι το Καβούσι!
Γιώργος Τσικαλάκης
ΕΔΙΠ- τμήμα Επιστημών Διατροφής Διαιτολογίας
Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου
