Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου δεν είναι αρνητική στο να ξεκινήσει και να δρομολογηθεί μια διαδικασία για τη δημιουργία νέου Αρχαιολογικού Μουσείου στην Ιεράπετρα, εφόσον λάβει μια συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη πρόταση από φορέα της περιοχής που θα μπορεί να βοηθήσει στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου. Αυτό όμως απαιτεί χρόνο και σχεδιασμό, ξεκινώντας από τη διατύπωση του συγκεκριμένου αιτήματος από θεσμικό φορέα της περιοχής.
Αυτό δήλωσε η Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου Χρύσα Σοφιανού, παίρνοντας αφορμή από όσα ακούστηκαν στην πρόσφατη αρχαιολογική συνάντηση, την οποία διοργάνωσε ο Σύλλογος Ανάδειξης Αρχαιοτήτων Ιστορίας και Πολιτισμού Ιεράπετρας. Διευκρίνισε συγχρόνως ότι η δημιουργία τρίτου αρχαιολογικού μουσείου στη φάση αυτή, πριν την ολοκλήρωση και επανέναρξη λειτουργίας του Αρχαιολογικού Μουσείου Αγίου Νικολάου, δεν τίθεται και εξηγεί παρακάτω τους λόγους.
Χρειάζεται πρόταση
Το θέμα της ίδρυσης αρχαιολογικού μουσείου τέθηκε με έμφαση στη διημερίδα για τις αρχαιότητες της Ιεράπετρας, την οποία διοργάνωσε ο Σύλλογος Ανάδειξης Αρχαιοτήτων Ιστορίας και Πολιτισμού Ιεράπετρας, από μέλη του σωματείου ενώ άλλα μέλη έθεσαν επίσης την ανάγκη μεταστέγασης της Αρχαιολογικής Συλλογής, που φιλοξενείται σήμερα στο Οθωμανικό Σχολείο, σε άλλο κτίριο.
«Η Ιεράπετρα είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει αρχαιολογικό μουσείο τα προηγούμενα χρόνια, αλλά δυστυχώς κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να διατυπώσει συγκεκριμένη πρόταση και να την καταθέσει για να εξεταστεί, αρμοδίως. Όταν η Ιεράπετρα είχε την ευκαιρία να αξιοποιήσει τη θετική συγκυρία, μέσω πολιτικών προσώπων με επιρροή και προσβάσεις στα κέντρα αποφάσεων, δεν το έπραξε. Τότε θα μπορούσαν εκείνοι να στηρίξουν ένα τέτοιο αίτημα, να πάρουν και τις χρηματοδοτήσεις που χρειάζονταν από την Ε. Ένωση ή και από αλλού. Τότε, τη δεκαετία του 1990 και μετά, που πραγματικά γίνονταν μουσεία σε όλη την Ελλάδα, η Ιεράπετρα δεν απόκτησε μουσείο. Σήμερα, είναι πάρα πολύ δύσκολο να το πετύχει…».
H κ. Σοφιανού εξήγησε ότι «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν κονδύλια, πρέπει να περιμένουμε ένα καινούριο ΕΣΠΑ. Είμαστε σε μία δύσκολη κατάσταση λόγω της οικονομικής κρίσης και των περικοπών. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία, ως γνωστόν, είναι υποστελεχωμένη και προσπαθεί να ολοκληρώσει το Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου. Δεν είναι δυνατόν πριν ολοκληρωθεί αυτό το μουσείο, να ξεκινήσουμε ένα άλλο μουσείο, σε μία άλλη, κοντινή πόλη. Μπορεί το αίτημα να διατυπωθεί από κάποιο φορέα της Ιεράπετρας, και όχι απλά από ένα τοπικό σωματείο. Όμως, όλη τη διαδικασία μετά, θα κληθεί να την κάνει η Υπηρεσία μας. Αλλά εμείς αυτή τη στιγμή και πριν το 2020 δεν μπορούμε να συζητούμε για καινούριο μουσείο στο Λασίθι. Πρέπει να τελειώσει το μουσείο του Αγίου Νικολάου και να το δούμε μετά», είπε.
«Δεν είναι απλή υπόθεση το να γίνει ένα μουσείο. Το πρώτο που πρέπει να δούμε, είναι που θα γίνει αυτό το μουσείο. Χρειάζεται πρώτα απ’ όλα, με κάποιο τρόπο, να βρεθεί ένα μεγάλο οικόπεδο. Στη συνέχεια πρέπει να γίνει αρχιτεκτονική μελέτη και όλη η σειρά των μελετών που απαιτεί η σύγχρονη μουσειολογική αντίληψη και επιβάλλει η λειτουργικότητα και ασφάλεια ενός τέτοιου κτιρίου, για να λάβει τις αντίστοιχες εγκρίσεις. Θα ακολουθήσουν, μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτες. Φυσικά εγείρονται και άλλα ζητήματα στη συνέχεια, συντήρησης, επισκεψιμότητας και τελικά ποιο θα είναι το όφελος της πόλης. Γιατί η Ιεράπετρα διαθέτει τόσα μνημεία, που αν αναδειχθούν κατάλληλα, η πόλη η ίδια μπορεί να αποτελέσει ένα «μουσείο» για τους επισκέπτες. Και φυσικά το προσωπικό για να λειτουργήσει το μουσείο αυτό», είπε η κ. Σοφιανού.
«Αυτά επιχείρησα να τα πω και στη συνάντηση της Ιεράπετρας αλλά κατέστη δύσκολο… Είπα στην Ιεράπετρα ότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν έχει αντίρρηση να γίνει ένα μουσείο. Θα πρέπει, όμως, η κάθε ενέργεια, από τη διατύπωση του αιτήματος μέχρι την επίτευξη του στόχου, να γίνει προγραμματισμένα και υπεύθυνα και να πάρει το χρόνο του.»
Η μεταστέγαση της Συλλογής
Αίτημα για μεταστέγαση της Αρχαιολογικής Συλλογής είχε κατατεθεί, πριν από αρκετά χρόνια, παλαιότερα, επεσήμανε ακόμα η κ. Σοφιανού. «Η Εφορεία είχε γνωμοδοτήσει θετικά και το προωθήσαμε στο ΥΠ.ΠΟ. το οποίο επίσης συγκατένευσε. Ωστόσο, δεν υλοποιήθηκε μέχρι σήμερα, γιατί το κτίριο που προτάθηκε από την Ιεράπετρα, είναι ισόγειο, σχολικό κτίριο, μέσα στην πόλη, στο οποίο μέχρι και σήμερα λειτουργεί σχολείο..! Για να αδειάσει, πρέπει να μεταστεγαστεί το Γυμνάσιο σε άλλο σχολικό κτίριο, να ελευθερωθεί το κτίριο και να μεταφερθεί εκεί η Αρχαιολογική Συλλογή. Αλλά και αυτό για να καταστεί κατάλληλο να φιλοξενήσει τις αρχαιότητες, θα απαιτήσει χρήματα για να μετατραπεί από σχολείο σε μουσείο, όπου θα επανεκτεθούν τα αρχαία ευρήματα με μια στοιχειώδη τεκμηρίωση και πληροφόρηση των επισκεπτών. Σήμερα άλλοι από το Σύλλογο προτείνουν την ανέγερση μουσείου και κάποιοι άλλοι θέτουν πάλι το ζήτημα μεταστέγασης… Αλλά που να μεταφερθούν τα αρχαία, αφού δεν υπάρχει διαθέσιμο κτίριο;»
Δίκτυο επισκέψιμων χώρων
Τέλος, η κ. Σοφιανού ανέφερε ότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων ενδιαφέρεται να υλοποιήσει συγκεκριμένα πράγματα τα οποία ήδη έχουν προγραμματίσει. Έχει σημασία ότι αυτά γίνονται σε συνεργασία με το Δήμο Ιεράπετρας, τόνισε. Αυτά είναι, η ολοκλήρωση της ανασκαφής με χρηματοδότηση από την περιφέρεια Κρήτης και από το Δήμο Ιεράπετρας του αρχαίου θεάτρου της Ιεράπυτνας. Αυτό θα απαιτήσει τουλάχιστον μα πενταετία ακόμη. Επίσης είναι η συντήρηση και ανάδειξη του φρουρίου Καλέ, για την οποία υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη με χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ και την Περιφέρεια Κρήτης και σύντομα θα προκηρυχθεί με προϋπολογισμό 600.000 ευρώ περίπου. Επιπλέον, θα συντηρηθεί, σε εφαρμογή μελέτης που εκπόνησε η Τ.Υ. του Δήμου Ιεράπετρας και θα αναδειχθεί το κτίριο του Οθωμανικού Σχολείου (που στεγάζει την Αρχαιολογική Συλλογή). Στο τέλος του περασμένου έτους αντικαταστάθηκαν όλα τα κουφώματα του κτιρίου.
Ο περιφερειάρχης Στ. Αρναουτάκης υποσχέθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι θα χρηματοδοτήσει την υλοποίηση της μελέτης συντήρησης του κτιρίου αυτού που έχει προϋπολογισμό 170.000 ευρώ. Στο χρηματικό αυτό ποσό συμπεριλαμβάνεται και η μελέτη την οποία επίσης εκπόνησε ο Δήμος, για την αποκατάσταση του απαλλοτριωμένου οικήματος, όπου κατά το θρύλο, κοιμήθηκε ο Μέγας Ναπολέων. Τόσο στην Αρχαιολογική Συλλογή όσο και στο «σπίτι του Ναπολέοντα», θα αναρτηθεί ενημερωτικό εποπτικό υλικό. Στο σχεδιασμό για την ενοποίηση επισκέψιμων χώρων στην πόλη της Ιεράπετρας, για τη δημιουργία μιας «Πολιτιστικής Διαδρομής» η κ. Σοφιανού ανέφερε ότι μπορούν να συμπεριληφθούν, ο Καλές, η Αρχαιολογική Συλλογή, το «σπίτι του Ναπολέοντα», η «Κάτω Μερά» της πόλης, ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου, το βυζαντινό τείχος, η Ναυμαχία, το αρχαίο θέατρο, το τζαμί, η κρήνη. «Εάν καταφέρουμε να αναδείξουμε αυτά τα μνημεία, ο επισκέπτης της πόλης θα μπορεί να κάνει ένα περίπατο μέσα στην πόλη με ιστορικό, αρχαιολογικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Και στη συνέχεια να ξεκινήσει η προσπάθεια και για τη δημιουργία και του μουσείου», κατέληξε η Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
