Του Τάσου Αναστασάκη, Παιδίατρου
Οι διατροφολόγοι συνιστούν μια διατροφή πλούσια σε δημητριακά, ξηρούς καρπούς, λαχανικά, χαμηλά λιπαρά, φρούτα.
Στις σύγχρονες κοινωνίες οι έφηβοι έχουν ένα πρόγραμμα φορτωμένο με πολλά. Σχολείο, διάβασμα, φροντιστήρια, μουσική, χορός, σπορ, κατακλύζουν τη ζωή τους.
Τρέχουν να προλάβουν, θέλουν όμως και να φάνε, αναγκαστικά θα καταφύγουν σε κάτι πρόχειρο, πίτσες, hamburger, σουβλάκια. Ας επιλέξουν να τρώνε όσο το δυνατόν λιγότερα από αυτά και περισσότερο ποιοτικά με χαμηλά λιπαρά και να τα συνοδεύουν με λαχανικά, γιαούρτι, φρούτα.
Οι έφηβοι ακολουθούν την συμπεριφορά των συνομηλίκων τους, η μόδα τους επηρεάζει. Προσπαθούν να ομοιάσουν με αδύνατα μοντέλα ή να αποκτήσουν ένα μυώδες σώμα. Οι διαφημίσεις στα media τους παρασύρουν. Αγόρια – κορίτσια αποκτούν προκαταλήψεις και καμία φορά δυστροφικές πεποιθήσεις για την διατροφή και την εμφάνισή τους.
Διαταραχές στην διατροφή και τη θρέψη των εφήβων είναι ένα πρόβλημα στις δυτικές κοινωνίες. Επηρεάζονται αγόρια και κορίτσια με τα τελευταία να υπερτερούν. Άλλα παιδιά τρώνε σαν πουλάκια μέχρι που φτάνουν στην ψυχογενή ανορεξία και εμφανίζουν απίσχναση και άλλα τρώνε μεγάλες ποσότητες φαγητού με συνέπεια την παχυσαρκία.
Οι διαταραχές αυτές στην πρόσληψη τροφής έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των εφήβων. Δύο είδη διαταραχών που απαιτούν ιατρική φροντίδα θα μας απασχολήσουν. Η ψυχογενής ανορεξία και η βουλιμία.
Η ψυχογενής ανορεξία χαρακτηρίζεται σαν μία διαταραχή που έχει το άτομο για την εικόνα του σώματός του, αντιλαμβάνεται δηλαδή τον εαυτό του σαν παχύσαρκο. Ο έφηβος αρνείται να φάει ή τρώει ελάχιστα, μπορεί και να αθλείται υπερβολικά για να κάψει θερμίδες.
Η βουλιμία είναι το αντίθετο, ο έφηβος καταναλίσκει απίστευτα μεγάλες ποσότητες τροφής, μετά προκαλεί εμετό ή αθλείται υπερβολικά για να μην πάρει περισσότερο βάρος. Έπειτα από λίγο μπορεί να σταματήσει να τρώει και για να χάσει βάρος ή να τρώει και να παίρνει καθαρτικό.
Αυτές οι διαταραχές συνοδεύονται από σοβαρά προβλήματα υγείας.
Κορίτσια με ψυχογενή ανορεξία μπορεί να εμφανίσουν αμηνόρροια, απώλεια οστικής μάζας. Όσοι πάσχουν από βουλιμία και προκαλούν εμετό παρουσιάζουν διαβρώσεις στον οισοφάγο, τερηδόνα από τα οξέα του στομάχου, αναιμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές.
Οι καταστάσεις αυτές είναι δύσκολες και επικίνδυνες και απαιτούν ιατρική φροντίδα. Για να αντιμετωπιστούν απαιτείται συνεργασία μεταξύ ψυχολόγου ή ψυχιάτρου – ιατρού – διατροφολόγου.
Το ερώτημα είναι: Μπορεί κανείς να προβλέψει τέτοιες δύσκολες καταστάσεις;
Οι διαταραχές με την πρόληψη τροφής έχουν σχέση με την οικογένεια, τις συνήθειες της και το γενετικό υπόστρωμα του εφήβου. Επίσης σημασία έχουν οι δραστηριότητες του εφήβου εάν ασχολείται με γυμναστική, χορό, μπαλέτο.
Ορισμένοι έφηβοι έχουν προσωπικές προτιμήσεις στη διατροφή τους, ακολουθούν δίαιτες για να ανταπεξέλθουν στις δραστηριότητες τους. Απαραίτητα συνεννόηση, συζήτηση, πιθανώς επαφή με τον προπονητή και τον παιδίατρο. Αυτό που έχει σημασία είναι η διατροφή να είναι υγιεινή.
Μην αμελήσεις να ενημερώσεις τον παιδίατρο
1) Εάν ο/η έφηβος ζαλίζεται, έχει πόνο στο στήθος, καταλαβαίνει ότι η καρδιά του χτυπάει διαφορετικά, λιποθυμά.
2) Εάν η έφηβος έχει διακοπή εμμηνορρυσίας, χάνει γρήγορα βάρος, έχει αδύναμα λεπτά μαλλιά και παρουσιάζει χνούδι στο πρόσωπο και στα χέρια.
Ο παιδίατρος με κατάλληλες ερωτήσεις, θα πάρει πληροφορίες. Θα εντοπίσει το πρόβλημα και εάν δεν μπορεί μόνος του να το αντιμετωπίσει θα σε παραπέμψει σε ειδικό για βοήθεια.