Το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) Αγίου Νικολάου στοχεύει στη βιώσιμη ανάπτυξη του μελλοντικού αστικού κέντρου με ένα βάθος υλοποίησης 15 ετών, σχεδιασμός που δίνει προοπτική και όραμα στην πόλη, αλλάζοντας συνήθειες και στοχεύοντας σε μεγαλύτερη κοινωνικοποίηση, ποιοτικό ελεύθερο χρόνο, ψυχαγωγία και αθλητισμό, αρμονικά συνδυασμένο με το δομημένο περιβάλλον και τη δυνατότητα χρήσης των ελεύθερων, κατάλληλα διαμορφωμένων και εξοπλισμένων χώρων.
Έχοντας εξ’ ορισμού του ως βάση τις υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού, ως κύριο χαρακτηριστικό του τις αρχές της ενοποίησης, της συμμετοχής και της αξιολόγησης ως πεδίο εφαρμογής ολόκληρο το σύστημα μεταφορών της πόλης του Αγίου Νικολάου, ως ΤΕΕ Ανατολικής Κρήτης είμαστε εντεταλμένοι να μελετάμε, είτε με δική μας πρωτοβουλία είτε έπειτα από ανάθεση, οποιοδήποτε σχετικό επιστημονικό, τεχνικό, τεχνοοικονομικό ή αναπτυξιακό θέμα ενδιαφέρει το κοινωνικό σύνολο, να διατυπώνουμε απόψεις για τη σχετική με τα θέματα αυτά νομοθεσία και να παρέχουμε τη συνδρομή μας για την άρτια κατάρτιση και εφαρμογή των αναπτυξιακών προγραμμάτων.
Κατόπιν τούτων, λαμβάνοντας υπόψιν τις χρήσεις γης που έχουν θεσπιστεί στο Σ.Π. Αγίου Νικολάου, ώστε να μην προκύψει πολεοδομικό πρόβλημα με την ερμηνεία περί οδών ήπιας κυκλοφορίας από τον ΝΟΚ 4067/12 (άρθρο 2 παράγραφος 18), τις οικονομικές-κοινωνικές συνθήκες της πόλης μας και τις παρουσιάσεις και επεξηγήσεις από την Τ.Υ. Δήμου Αγίου Νικολάου και μελετητών, προτείνουμε το ήπιο σενάριο, με προσθήκη επιπλέον τμημάτων της πόλης, όπως Αμμούδι και Σταυρός καθώς και την σταδιακή εξέλιξη του, με δεσμεύσεις από την Τ.Υ., για μια μετεξέλιξη του σε μια πιο ριζοσπαστική-πιο φιλική προς τον πεζό, λαμβάνοντας υπόψιν πάντα τις εκάστοτε συνθήκες που επικρατούν.
Αρχικά, βασικός στόχος είναι να περιοριστεί η κίνηση με αυτοκίνητα στο κέντρο, πρώτα απ’ όλα των επισκεπτών και έπειτα, όσων μένουν περιμετρικά της πόλης. Η καθολική αντιμετώπιση του προβλήματος των μεταφορών της πόλης είναι αδύνατη χωρίς τη συνεργασία με το ΚΤΕΛ Αστικών Γραμμών Αγίου Νικολάου. Η αξιολόγηση των διαδρομών και των δρομολογίων, η αύξηση της συχνότητας αυτών, οι χαμηλότερες τιμές των εισιτηρίων, η ύπαρξη λεωφορείων και εξοπλισμού στάσεων κατάλληλων για Α.Μ.Ε.Α., οι υπηρεσίες μετακίνησης με μικρά λεωφορεία με οικολογικής μορφής ενέργειας (ηλεκτρικά), οι εκστρατείες πληροφόρησης τόσο ηλεκτρονικά όσο και έντυπα και ο οργανωμένος χρονοπρογραμματισμός των μετακινήσεων αποτελούν μόνον μερικές λύσεις οι οποίες μπορούν να καταστήσουν τα λεωφορεία αρωγό στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού φόρτου που επικρατεί τη στιγμή στο κέντρο της πόλης.
Δεν πρέπει, ωστόσο, να παραγνωρίσουμε τη σημασία που έχει η αναγκαιότητα παραμονής των ήδη υπαρχόντων θέσεων στάθμευσης, για παράδειγμα η στάθμευση των τουριστικών λεωφορείων, κατά τους θερινούς μήνες, στο Λιμάνι, με δεδομένα ότι αφενός ο αριθμός και ο όγκος που καταλαμβάνουν δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί από μικρά τμηματικά παρκινγκ, τα οποία μόνον σοβαρά προβλήματα θα δημιουργήσουν στην κυκλοφορία, και αφετέρου τη δημιουργία προβλημάτων στις επιχειρήσεις που βιοπορίζονται από τους επισκέπτες αυτών. Επίσης ζητάμε την περαιτέρω ανάλυση του ισοζύγιου των θέσεων στάθμευσης που θα μειωθούν και την επάρκεια των καθορισμένων από την αρχική μελέτη σημείων Parking. Σε περίπτωση που υπολείπονται οι θέσεις θα ήταν σκόπιμη η εξεύρεση επιπλέον σημείων, καθώς και η ενδεχόμενη αξιοποίηση του βόρειου τμήματος της Μαρίνας κατά τους θερινούς μήνες. Δεν πρέπει, ωστόσο, να αγνοήσουμε και το γεγονός ότι έχοντας στη διάθεση μας ελάχιστους χώρους πρασίνου, η οποιαδήποτε μετατροπή τους σε παρκινγκ αυτόματα θα σήμαινε περαιτέρω υποβάθμιση της πόλης μας.
Στο ήπιο σενάριο που προτείνουμε ζητάμε να προβλεφθεί η δημιουργία ενός μεγάλου παραθαλάσσιου πάρκου, το οποίο θα ξεκινάει από την παραλία της Άμμου και θα εκτείνεται ως το Γαργαδώρο, το οποίο θα προϋποθέτει και την μεταφορά στην περιοχή της Αμμούδας του γηπέδου και του κολυμβητήριου. Εξίσου μεγάλης σημασίας είναι και η δημιουργία παραλιακής διαδρομής από την παραλία του Αλμυρού έως τον όρμο, ενοποιώντας έτσι το σύνολο της πόλης και αξιοποιώντας τις μικρές αστικές παραλίες. Γίνεται έτσι ευκολότερη η μετακίνηση για όλους, από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη, χωρίς μεγάλες υψομετρικές διαφορές και με απλά μέσα, όπως ποδήλατο ή τα πόδια δίνοντας έτσι ιδιαίτερη έμφαση στην κυκλοφορία των πεζών, στην υλοποίηση έργων τοπικών αναπλάσεων (πχ διαδρομή Λιμάνι > Κέρατο > Μαρίνα) και στην προσθήκη σημείων bike sharing σε Μαρίνα και Λιμάνι.
Επίσης, σε διαδικασία υλοποίησης και πρέπει να προχωρήσουν τόσο η κατασκευή της γέφυρας του ξεροποτάμου, ώστε να διευκολυνθεί η κίνηση περιμετρικά της πόλης, όσο και η αγορά του οικοπέδου στο νοσοκομείου και άλλων όμορων αυτού.
Στο σημείο αυτό θα αποτελούσε σοβαρή παράλειψη να μην τονίσουμε την αναγκαιότητα κατασκευής ενός κατακόρυφου συστήματος (ασανσέρ) σε σημεία της πόλης με μεγάλη κλίση, ώστε να επιτευχθεί η ενοποίηση των διαφορετικών επιπέδων και, συνάμα, η διευκόλυνση πεζών και Α.Μ.Ε.Α. Για παράδειγμα, στο αλσάκι της λίμνης, του οποίου πραγματοποιείται τώρα η μελέτη, να συνδυαστεί, μαζί με τα στέγαστρα – παρατηρητήρια, ένα «lift», για την αναψυχή και εξυπηρέτηση όλων των πολιτών.
Aξίζει να σημειωθεί ιδιαίτερα η διερεύνηση αποκέντρωσης των υπηρεσιών, οι οποίες είτε δεν αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των πολιτών είτε για τις οποίες υπάρχει ανάγκη πολλών χώρων στάθμευσης ή κτηριακών υποδομών (πχ Δ.Τ.Ε. Περιφέρειας- Αστυνομία-Υγειονομικό).
Εν κατακλείδι, η εκπόνηση ΣΒΑΚ για τον Άγιο Νικόλαο είναι αναγκαίο βήμα ώστε να δημιουργήσουμε όχι απλώς μια εφικτή, αλλά μια πολλά υποσχόμενη καθημερινότητα και πραγματικότητα στην πόλη μας.
Με εκτίμηση,
Για τη Ν.Ε. Λασιθίου του ΤΕΕ-ΤΑΚ
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Ιωάννης Ατσαλής Γεώργιος Καροφυλάκης
Αρχιτέκτων Μηχανικός Μηχανολόγος Μηχανικός
