Με ελάχιστες αποστάσεις ανάμεσα στις ξαπλώστρες και μέτρα προστασίας στα μπιτς μπαρ θα προχωρήσει και φέτος, για δεύτερη συνεχή χρονιά, η μίσθωση αιγιαλών και παραλιών. Γενικά οι ρυθμίσεις υπέρ της εκμετάλλευσης και κατά της κοινοχρησίας των αιγιαλών όχι μόνο παραμένουν αλλά και κάθε χρόνο επεκτείνονται, ενώ ειδικά για φέτος «κερδισμένοι» βγήκαν και όσοι κατασκεύασαν και χρησιμοποιούν παράνομες εγκαταστάσεις στις ακτές, καθώς ανεστάλησαν οι κατεδαφίσεις μέχρι τον Οκτώβριο.
Φέτος, όπως αναφέρει η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ για ακόμα μία χρονιά η διαχείριση των αιγιαλών και των παραλιών της χώρας θα γίνει υπό το πρίσμα των περιορισμών κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Στον ένα χρόνο που μεσολάβησε δρομολογήθηκαν δύο νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν τον τρόπο μίσθωσης των αιγιαλών και τις παρανομίες που έχουν δημιουργηθεί. Ας δούμε συνοπτικά τι ισχύει το 2021:
1. Τι επιτρέπεται σε αιγιαλούς και παραλίες;
Σε γενικές γραμμές η νομοθεσία επιτρέπει την παραχώρηση της «απλής» χρήσης τους: αυτή περιλαμβάνει τα γνωστά ομπρελοκαθίσματα, πλωτές εξέδρες για θαλάσσια σπορ (με εγκαταστάσεις 15 τ.μ. στην παραλία), φουσκωτές «παιδικές χαρές», καντίνες με τραπεζοκαθίσματα (έως 15 τ.μ.).
Πάντως, ορίζεται ρητά ότι η παραχώρηση (που γίνεται έναντι τιμήματος) δεν πρέπει να επηρεάζει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους. Η παραχώρηση πραγματοποιείται είτε από τον δήμο μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού ή απευθείας από το υπουργείο Οικονομικών (Κτηματική Υπηρεσία) για ορισμένες ακτές και για όσες δεν μισθώσουν οι δήμοι μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού.
2. Με ποιους όρους επιτρέπεται φέτος να τοποθετούνται ομπρέλες και ξαπλώστρες;
Από το 2020, η παραχώρηση δεν μπορεί να ξεπερνά το 50% μιας παραλίας και σε έκταση τα 500 τ.μ. Όμως, ο χώρος που παραχωρείται σε έναν ιδιώτη δεν μπορεί να καλύπτεται ολόκληρος, αλλά κατά 60% «με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και να διατηρείται ελεύθερη ζώνη από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον πέντε μέτρων» (κανόνας που δεν τηρείται πουθενά, αφού οι ξαπλώστρες φθάνουν παντού στο κύμα). Αν υπάρχουν διαδοχικές μισθώσεις, πρέπει να υπάρχει απόσταση ανάμεσά τους 100 μ.
3. Τι διαφορετικό ισχύει λόγω κορωνοϊού;
Η μία ομπρέλα από την άλλη πρέπει να απέχει κατ’ ελάχιστον 3,8 μ. (αντί 4 μ. πέρυσι), με δύο ξαπλώστρες ή καρέκλες ανά ομπρέλα (εξαιρούνται οι οικογένειες). Η ελάχιστη απόσταση των ξαπλωστρών που βρίσκονται κάτω από διαφορετικές ομπρέλες ορίζεται το 1,5 μέτρο.
Στις παραλίες που έχουν ελεγχόμενη είσοδο (πλαζ) ορίζεται ανώτατος αριθμός 80 ατόμων ανά ένα στρέμμα. Oσον αφορά τη λειτουργία τους, οι εργαζόμενοι πρέπει να φορούν μάσκες και να κάνουν self test δύο φορές την εβδομάδα, ενώ οι ξαπλώστρες (και οι κατάλογοι, αν υπάρχουν) να καθαρίζονται με αντισηπτικό πριν από την εναλλαγή πελατών. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να λαμβάνουν μέτρα αποφυγής του συνωστισμού. Εκεί όπου υπάρχει μπαρ, προβλέπεται η τοποθέτηση δύο σκαμπό μαζί κάθε 1,5 μ.
4. Τι ισχύει για τις παραλίες μπροστά σε τουριστικές επιχειρήσεις;
Εκτός από ξενοδοχεία, κάμπινγκ και κέντρα αναψυχής, το δικαίωμα να μισθώσουν απευθείας τον αιγιαλό που βρίσκεται μπροστά από τις εγκαταστάσεις τους αποκτούν μόνο για φέτος και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια «για λόγους αμιγώς οικονομικής ενίσχυσης των επιχειρήσεων αυτών» (ν.4787/21).
Υπενθυμίζεται ότι από το 2019 (ν.4607) επετράπη όσοι έχουν δικαίωμα να προχωρούν σε απευθείας μισθώσεις (δηλαδή χωρίς δημοπρασία, όπως ισχύει για τους υπόλοιπους) να μπορούν να καταλαμβάνουν το σύνολο του εν λόγω αιγιαλού, χωρίς να αφήνουν ελεύθερο κομμάτι. Η διάρκεια της απευθείας μίσθωσης επεκτάθηκε φέτος από τα δύο στα τρία χρόνια, επομένως οι όποιες δυσάρεστες για τους λουόμενους καταστάσεις δεν θα περιοριστούν εύκολα.
5. Τι μπορεί να κάνει ο πολίτης όταν ένα ξενοδοχείο ή ένα κάμπινγκ παρεμποδίζει την πρόσβασή του στην παραλία;
Οι καταγγελίες… στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν επαρκούν. Χρειάζονται έγγραφες και επώνυμες καταγγελίες στην αστυνομία και τον δήμο, προκειμένου να αλλάξουν οι κακές πρακτικές. Καλό είναι ο πολίτης να γνωρίζει τα δικαιώματά του: εφόσον δεν υπάρχει άλλη ελεύθερη πρόσβαση (ο 1337/83, ο οποίος εξακολουθεί να ισχύει, ορίζει ότι απαγορεύονται οι περιφράξεις σε απόσταση 500 μέτρων από την ακτή, που παρεμποδίζουν την πρόσβαση σε αυτή), η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη είτε να δημιουργήσει μία ή να επιτρέψει τη διέλευση πολιτών προς την παραλία για μπάνιο. Ωστόσο, μπορεί να μην επιτρέψει την κίνηση οχημάτων (αν ο δρόμος είναι ιδιωτικός) ή τη στάθμευση μέσα στους χώρους της.
6. Πώς μπορεί ο πολίτης να ελέγξει αν ένας μισθωτής παραλίας είναι νόμιμος;
Από πέρυσι, όσοι μισθώνουν παραλίες για ομπρελοκαθίσματα θα πρέπει να τοποθετούν σε εμφανές σημείο πινακίδα στην οποία να αναγράφεται καθαρά η έκταση που έχει μισθωθεί, σχεδιάγραμμα και φωτογραφία (ν.4607/19, άρθρο 31, παράγραφος 9) «ώστε να γίνεται εύκολα αντιληπτή η ενδεχόμενη παραβίαση των ορίων της παραχώρησης αλλά και οι αρμόδιες υπηρεσίες στις οποίες ο χρήστης του αιγιαλού μπορεί να καταγγείλει τις παραβάσεις».
Επιπλέον, ο δήμος θα πρέπει να έχει σε κάθε παραλία μια πινακίδα «με το σχέδιο του αιγιαλού επί του οποίου θα επισημαίνονται όλες οι παραχωρήσεις στον συγκεκριμένο αιγιαλό». Η περυσινή εμπειρία, πάντως, δείχνει ότι η πρόβλεψη αυτή του νόμου ελάχιστα εφαρμόστηκε, καθώς ούτε οι δήμοι ούτε οι κτηματικές υπηρεσίες το επεδίωξαν.
7. Σε ποιον πρέπει να απευθυνθεί ο πολίτης, αν υπάρχει πρόβλημα;
Γενικώς, για την ξηρά στην αστυνομία και για τη θάλασσα και τις ζώνες λιμένα στο λιμενικό. Καταγγελίες για υπέρβαση μισθώσεων πρέπει να γίνονται στην αστυνομία, στον δήμο και στην Κτηματική Υπηρεσία (θεωρητικά οι δύο πρώτοι πρέπει να ενημερώνουν την τελευταία).
8. Υπάρχουν ειδικοί περιορισμοί στις προστατευόμενες περιοχές;
Για να επιτραπεί η μίσθωση μιας ακτής σε περιοχή Natura, ο δρόμος που οδηγεί στην παραλία θα πρέπει να είναι νόμιμος. Στις παραλίες αυτές επιτρέπεται να εκμισθώνεται μόνο το 30%, ενώ απαγορεύεται αυστηρά κάθε επέμβαση (λ.χ. ισοπέδωση, διάνοιξη δρόμου, στάθμευση) σε αμμοθίνες ή οποιαδήποτε άλλη επέμβαση στον παράκτιο οικότοπο. Σε συγκεκριμένες περιοχές η μίσθωση απαγορεύεται εντελώς: στους μικρούς παράκτιους νησιωτικούς υγρότοπους, σε όλο το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων, σε τμήμα του Κυπαρισσιακού κόλπου (από Νέα έως ρέμα Μπραζέρη) και σε άλλες περιοχές. Επίσης σε κάποιες ακτές απαγορεύεται η μίσθωση, καθώς βρίσκονται σε αρχαιολογικό χώρο. Ολες οι παραλίες αναγράφονται στα παραρτήματα της απόφασης του 2020 (ΦΕΚ 1864Β/20).
9. Τι γίνεται με τις παράνομες κατασκευές στους αιγιαλούς;
Με τον ν. 4782/21 τα υπουργεία Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ανέστειλαν μέχρι τον Οκτώβριο την εκτέλεση όλων των τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης στον αιγιαλό, με την επίκληση… του κορωνοϊού. Πέρυσι επέκτειναν τις κατηγορίες των παρανομιών που μπορεί να νομιμοποιηθούν, ενώ φέτος επέκτειναν την προθεσμία. Γενικώς, η πολιτεία δεν δείχνει να έχει ιδιαίτερη αντίρρηση στην καταστροφή των αιγιαλών, αρκεί να πραγματοποιείται από μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.
