Διευκρινίσεις σχετικά με το Δώρο Πάσχα των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα παρέχουν η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ). Επίσης, οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να υπολογίσουν μόνοι τους το Δώρο Πάσχα, που δικαιούνται, στον παρακάτω σύνδεσμο: https://www.kepea.gr/calc-doro-pasxa.php.
Ειδικότερα, η ΓΣΕΕ και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας επισημαίνουν τα εξής:
«Κατοχύρωση Δώρου Πάσχα
Το Δώρο Πάσχα, όπως και το Δώρο Χριστουγέννων και το επίδομα αδείας, κατοχυρώθηκαν περαιτέρω με την Εθνική Γενική ΣΣΕ του έτους 2010 (άρθρο 1) για τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου σε όλη την ελληνική επικράτεια. Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για τα δώρα εορτών είναι δημοσίας τάξεως, με συνέπεια να μην επιτρέπεται και να είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία, καθώς και η παραίτηση του εργαζομένου από την αξίωση καταβολής τους.
Ποιοι εργαζόμενοι το δικαιούνται
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, σε οποιονδήποτε εργοδότη, δικαιούνται Δώρο Πάσχα.
Πώς υπολογίζεται το Δώρο Πάσχα
Για τον υπολογισμό του ποσού των Δώρων λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών, δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό. Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο Πάσχα αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και την 30ή Απριλίου κάθε έτους. Έτσι, οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο που προαναφέρθηκε, δηλαδή από 1ης Ιανουαρίου μέχρι 30ής Απριλίου κάθε έτους, δικαιούνται ολόκληρο το Δώρο που είναι ίσο με μισό (1/2) μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 15 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Σε περίπτωση όμως που η σχέση εργασίας κάποιου μισθωτού με τον εργοδότη του δεν είχε διάρκεια ολόκληρο το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα, δικαιούται να λάβει αναλογία δώρου, η οποία υπολογίζεται ως εξής: προκειμένου για αμειβόμενο με μισθό, ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού ή ένα ημερομίσθιο, ενώ για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο για κάθε οκτώ ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Εάν η σχέση εργασίας διαρκέσει λιγότερο από οκτώ ημέρες, δικαιούται ανάλογο κλάσμα για Δώρο Πάσχα.
Εκτός από την περίπτωση που η εργασία παρασχέθηκε χωρίς διακοπή όλο το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου έως την 30ή Απριλίου, στο διάστημα αυτό συνυπολογίζονται και όλες οι ημέρες που οι εργαζόμενοι-ες απουσιάζουν νόμιμα από την εργασία τους (π.χ. με ετήσια άδεια, με άδεια μητρότητας, με σπουδαστική άδεια). Ειδικά, ως προς την απουσία των εργαζομένων, λόγω ασθένειας, στο διάστημα υπολογισμού του Δώρου Πάσχα συνυπολογίζονται τα “τριήμερα ασθενείας”, δηλαδή ο χρόνος απουσίας κατά τον οποίο δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας, ενώ αφαιρούνται τα διαστήματα που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα επίδομα ασθενείας.
Παράδειγμα: Αν ένας μισθωτός απουσίασε από την εργασία του, λόγω ασθένειας, 60 ημέρες και πήρε επίδομα ασθενείας από το ασφαλιστικό του ταμείο για 40 ημέρες, θα αφαιρεθούν από το χρονικό διάστημα της εργασιακής σχέσης μόνο οι 40 ημέρες για τις οποίες επιδοτήθηκε και όχι οι 60.
Πότε καταβάλλεται το Δώρο Πάσχα
Το Δώρο Πάσχα καταβάλλεται τη Μεγάλη Τετάρτη κάθε έτους. Το Δώρο Πάσχα υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ, φόρου μισθωτών υπηρεσιών. Σημειώνεται βέβαια ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλει το δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία. Το Δώρο Πάσχα σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθεί σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.
Πώς θα καταβληθεί το Δώρο Πάσχα έτους 2022, λόγω της πανδημίας Covid-19
Ειδικά για τους εργαζόμενους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τέθηκαν σε αναστολή ή υπήχθησαν στο πρόγραμμα “ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ” οποτεδήποτε κατά το χρονικό διάστημα από 1/1/2022 έως 30/04/2022, ισχύουν τα εξής ως προς τον χρόνο και τον τρόπο καταβολής του Δώρου Πάσχα (ΚΥΑ 35129/12.04.2022 – ΦΕΚ Β’ 1819/13.4.2022):
Εργαζόμενοι σε αναστολή: Οι εργαζόμενοι, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τέθηκαν σε αναστολή από 1/01/2022 έως 31/01/2022, θα λάβουν το Δώρο Πάσχα από δύο διαφορετικές πηγές:
Α) οι επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται να καταβάλουν ολόκληρο το Δώρο Πάσχα, πλην των διαστημάτων που οι εργαζόμενοι ήταν σε αναστολή, το αργότερο μέχρι τη Μεγάλη Τετάρτη (20/04/2022), βάσει των πραγματικά καταβαλλόμενων αποδοχών τους,
Β) για τα χρονικά διαστήματα κατά τα οποία οι συμβάσεις εργασίας των μισθωτών τέθηκαν σε αναστολή, η αναλογία του Δώρου Πάσχα θα καταβληθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό απευθείας στους τραπεζικούς λογαριασμούς των εργαζομένων και θα υπολογιστεί επί του ποσού της αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Η καταβολή της εν λόγω αναλογίας θα πραγματοποιηθεί έως τη Μεγάλη Τετάρτη (20/04/2022).
Πρόγραμμα “ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ”: Στην περίπτωση κατά την οποία οι εργαζόμενοι εντάχθηκαν στον Μηχανισμό Ενίσχυσης της Απασχόλησης “ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ”, το Δώρο Πάσχα θα καταβληθεί ως εξής:
Α) οι εργοδότες υποχρεούνται να καταβάλουν την αναλογία του Δώρου Πάσχα, βάσει των πραγματικών αποδοχών που έλαβαν κατά το διάστημα υπαγωγής στον εν λόγω Μηχανισμό, το αργότερο μέχρι τη Μεγάλη Τετάρτη (20/04/2022).
Β) από τον κρατικό προϋπολογισμό θα καταβληθεί απευθείας στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων-εργαζομένων η αναλογία του Δώρου Πάσχα, βάσει του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης που έλαβαν για το χρονικό διάστημα υπαγωγής τους στον Μηχανισμό. Η καταβολή θα γίνει σε δύο φάσεις: α. για το έως την 31η/03/2022 διάστημα υπαγωγής, η καταβολή πραγματοποιείται έως τη Μεγάλη Τετάρτη (20/04/2022) και β. για το διάστημα υπαγωγής από 1/04/2022 έως 30/04/2022, η καταβολή πραγματοποιείται έως την 31η/5/2022.
Από τον κρατικό προϋπολογισμό θα καταβληθούν και οι αναλογούσες στο Δώρο Πάσχα ασφαλιστικές εισφορές των παραπάνω χρονικών διαστημάτων (αναστολών και υπαγωγής στο πρόγραμμα “ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ”), υπολογιζόμενες επί του ονομαστικού μισθού των δικαιούχων-εργαζομένων.
Κατά τα λοιπά εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας για τα δώρα εορτών (υπουργική απόφαση 19040/1981 – ΦΕΚ Β’ 742).
Ειδικότερα για τις αποδοχές του Δώρου Πάσχα
Το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται, βάσει των πράγματι καταβαλλόμενων τακτικών αποδοχών την 15η ημέρα πριν από το Πάσχα, εφόσον αυτές είναι ίσες ή ανώτερες των νομίμων. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από την παραπάνω ημερομηνία, το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.
Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος) που καταβάλλεται από τον εργοδότη ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας τακτικά κάθε μήνα ή επαναλαμβάνεται περιοδικά κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου. Τακτικές αποδοχές αποτελούν, μεταξύ άλλων, η αμοιβή για τακτική νόμιμη υπερωριακή εργασία, υπερεργασία, εργασία την Κυριακή, σε αργίες, σε νυχτερινές ώρες, τα πριμ παραγωγικότητας, το επίδομα κατοικίας, κ.λπ., όταν χορηγούνται κατ’ επανάληψη σε τακτά χρονικά διαστήματα, κ.λπ.. Στις τακτικές αποδοχές συνυπολογίζεται και το επίδομα αδείας. Συνεπώς, ο μισθωτός θα λάβει το Δώρο Πάσχα προσαυξημένο με τον συντελεστή αδείας, ο οποίος ανέρχεται σε 0,04166.
Παράδειγμα: εργαζόμενος με Δώρο Πάσχα 900 ευρώ, με την προσαύξηση του συντελεστή αδείας θα πρέπει να πάρει 938 ευρώ.
Πότε παραγράφονται οι αποδοχές των Δώρων
Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα, οι αποδοχές των Δώρων στον ιδιωτικό τομέα παραγράφονται, μετά από πενταετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές, βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.
Τι πρέπει να κάνει ο εργαζόμενος, αν δεν του καταβληθεί το Δώρο
Σε περίπτωση που το Δώρο Πάσχα δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι ή/και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη, ενώ, παράλληλα, διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας.
Οι εργαζόμενοι ή/και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας.
Στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατόν, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί 48 ώρες.
Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του Δώρου Πάσχα, μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, η Επιθεώρηση Εργασίας έχει υποχρέωση να επεμβαίνει άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
