Το Πνευματικό Κέντρο Ενορίας Ευαγγελισμού της Θεοτόκου συνεχίζει στις εγκαταστάσεις του τις «Βιωματικές Συναντήσεις Γονέων» και πριν από λίγες ημέρες η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος κ. Χαρά Τυμπακιανάκη έδωσε πρακτικές συμβουλές διατροφής σε παθολογικές καταστάσεις.
Η επιστήμη της διατροφής εκτός από τη διαχείριση του σωματικού βάρους και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, εφαρμόζεται και σε διάφορες άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη, αναιμία, οστεοπόρωση, γαστρεντερικά προβλήματα και άλλα.
Η διατροφή σχετίζεται άμεσα με τις παθήσεις αυτές, καθώς βοηθάει στην πρόληψη, τη ρύθμιση και τη βελτίωση της πορείας τους, ώστε να εξασφαλίσουμε καλύτερη υγεία και ποιότητα ζωής.
Στόχος της συνάντησης ήταν η ενημέρωση και όχι η υιοθέτηση συγκεκριμένων οδηγιών καθώς κάθε περίπτωση είναι διαφορετική ειδικά αν συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις, λήψη φαρμακευτικής αγωγής και άλλοι παράγοντες που πρέπει να δούμε εξατομικευμένα.
Μέλημά μας – τόνισε η κ. Τυμπακιανάκη – θα πρέπει να είναι η πρόληψη μέσω των τακτικών εργαστηριακών εξετάσεων, όπως αυτές ορίζονται από το γιατρό μας, της σωστής και ισορροπημένης διατροφής (με πρότυπο τις συστάσεις της Μεσογειακής Διατροφής) και η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής γενικότερα με στόχο την καλύτερη υγεία!
Η διατροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγειά και σύμμαχος σε παθολογικές καταστάσεις. «Η σωστή διατροφική παρέμβαση σε παθολογικές καταστάσεις», ανέφερε η κ. Τυμπακιανάκη, «μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην πρόληψη, ρύθμιση και βελτίωση της πορείας τους. Πολλές φορές μπορεί να συνυπάρχουν παθήσεις που σχετίζονται άμεσα και με τη διατροφή και εκεί ο ρόλος του διαιτολόγου είναι πολύ σημαντικός μιας και λαμβάνοντας υπ’ όψιν το ιστορικό του ασθενούς, τη λήψη φαρμακευτικής θεραπείας, τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού και τον τρόπο ζωής του ασθενούς, θα δώσει τις κατάλληλες οδηγίες».
Στη συνέχεια έδωσε οδηγίες για τις πιο διαδεδομένες παθολογικές ασθένειες.
- Τα καρδιαγγειακά νοσήματα
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου στον ανεπτυγμένο κόσμο και τείνουν να γίνουν η κύρια αιτία θανάτου και στον αναπτυσσόμενο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ), τα καρδιαγγειακά νοσήματα κοστίζουν ετησίως τη ζωή σε περισσότερους από 47.000 ανθρώπους.
Καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης η πρόληψη!
Να αναγνωρίσουμε τους παράγοντες κινδύνου, τροποποιήσιμους (διατροφή, τρόπος ζωής) και μή (φύλο, ηλικία, κληρονομικότητα).
– Παράγοντες κινδύνου που μπορεί να αλλάξουν ή να ελεγχθούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής ή και με φαρμακευτική αγωγή είναι: το κάπνισμα, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, η υπέρταση, το αυξημένο σωματικό βάρος και κατανομή λίπους, η χαμηλή φυσική δραστηριότητα, τα επίπεδα σακχάρου.
– Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση καρδιακών νοσημάτων: το στρες, η διατροφή, το αλκοόλ
Διατροφικές οδηγίες για την υγεία της καρδιάς:
– Καταναλώνετε καθημερινά τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα και λαχανικά εποχής, όσπρια κά.)
– Περιορίστε την κατανάλωση απλών υδατανθράκων όπως ζάχαρη, γλυκά, παγωτά κ.α. Επιλέξτε δημητριακά, ψωμί και προϊόντα σίτου ολικής άλεσης.
– Διατηρείστε υγιές σωματικό βάρος
– Περιορίστε την συνολική ποσότητα λίπους στη διατροφή σας και ιδιαίτερα του κορεσμένου δηλαδή εκείνου που προέρχεται από τρόφιμα ζωικής προέλευσης.
-Περιορίστε τροφές πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά, όπως κόκκινο κρέας, αλλαντικά, αυγά, θαλασσινά, βούτυρο, γαλακτοκομικά προϊόντα- κρέμα γάλακτος από πλήρες γάλα, σάλτσες κά.
– Αποφύγετε τα τηγανητά. Ακολουθείστε απλές τεχνικές παρασκευής χρησιμοποιώντας πάντοτε ελαιόλαδο στο φαγητό και στη σαλάτα σας. Προτιμάτε το μαγείρεμα στον ατμό, στον φούρνο, στην σχάρα ή στο γκριλ.
– Προσοχή στο κρυμμένο λίπος. Αποφύγετε την κατανάλωση τυποποιημένων τροφίμων (πατατάκια, γαριδάκια, μπισκότα, γλυκά κτλ.) καθώς είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά οξέα.
– Αυξήστε την κατανάλωση μονοακόρεστων (ελαιόλαδο) και πολυακόρεστων (ψάρια, μη επεξεργασμένοι ξηροί καρποί) λιπαρών οξέων που έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία μας με προσοχή πάντοτε στην ποσότητα καθώς περιέχουν και πολλές θερμίδες.
– Περιορίστε το αλάτι, ιδιαίτερα αν συνυπάρχει και υπέρταση.
– Προσοχή στο κρυμμένο αλάτι που βρίσκεται σε κονσερβοποιημένα τρόφιμα, τυριά, αλλαντικά, καπνιστά, ζωμούς, έτοιμες σάλτσες σε φακελάκια ή βαζάκια, προ μαγειρεμένα φαγητά, τσιπς, ξηρούς καρπούς με αλάτι και έτοιμα φαγητά.
– Να συμβουλεύεστε και να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων σχετικά με την περιεκτικότητα τους σε λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι
– Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και επιλέξτε ποτά που έχουν όσο το δυνατόν μικρότερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ και ζάχαρη.
Το κρασί, όταν συνοδεύει μεσογειακά πιάτα και δεν υπερβαίνει το 1 ποτηράκι την ημέρα για τις γυναίκες και δυο για τους άνδρες (σύμφωνα με τις συστάσεις της Μεσογειακής Διατροφής) δρα ευεργετικά στην καρδιαγγειακή λειτουργία.
– Εφαρμόστε καθημερινά ένα απλό πρόγραμμα σωματικής δραστηριότητας.
– Η τακτική φυσική δραστηριότητα μειώνει τα επίπεδα της LDL «κακής» χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, ενώ παράλληλα αυξάνει τα επίπεδα της HDL «καλής» χοληστερόλης.
– Ακολουθείστε τις συστάσεις της Μεσογειακής διατροφής
- Σακχαρώδης διαβήτης
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι ένα σύνδρομο με ετερογενές και πολυπαραγοντικό υπόστρωμα. Χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών, η οποία οφείλεται σε πλήρη, μερική ή σχετική έλλειψη ινσουλίνης. Η κύρια έκφραση της διαταραχής του μεταβολισμού στο ΣΔ είναι η αύξηση της γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία).
Η δίαιτα είναι ακρογωνιαίος λίθος στην πρόληψη και αντιμετώπιση του ΣΔ. Εάν παραγνωριστεί ο ρόλος της στην αντιμετώπιση του ΣΔ, η ρύθμιση με οποιοδήποτε φάρμακο ακόμη και με ινσουλίνη, καταρχήν δυσχεραίνεται και στη συνέχεια γίνεται ανέφικτη.
Η άσκηση συμβάλλει αποτελεσματικά στη ρύθμιση του σακχάρου τη μείωση του καρδιοαγγειακού κινδύνου και τον έλεγχο του σωματικού βάρους, βελτιώνοντας ταυτόχρονα και την ποιότητα ζωής. (Ελληνική Διαβητολογική Εταιρία, 2011).
Η κ. Τυμπακιανάκη στάθηκε στους τύπους και στα συμπτώματα του σακχαρώδους διαβήτη, ινσουλινοεξαρτώμενος ή τύπου 1, το μη ινσουλινοεξαρτώμενο ή τύπου 2, της κύησης
– Όταν είμαστε νηστικοί: 70-100 mg/dl = φυσιολογικό σάκχαρο, 100-125 mg/dl = προδιαβήτης, 126 mg/dl και πάνω = διαβήτης
– Μετά το φαγητό: έως 140 mg/dl = φυσιολογικό σάκχαρο, 140-200 mg/dl = προδιαβήτης, πάνω από 200 mg/dl = διαβήτης
Θεραπεία και διατροφή
Στον τύπου 1 είναι απαραίτητη η ινσουλίνη από την πρώτη στιγμή της διάγνωσης και εφ’ όρου ζωής. Στον τύπου 2 απαιτείται βελτίωση της διατροφής, άσκηση, απώλεια βάρους και αντιδιαβητικά δισκία, ενώ αργότερα μπορεί να χρειασθεί χορήγηση ινσουλίνης.
Για τον τύπου 1:
– Εκπαίδευση στα ισοδύναμα των τροφίμων
– Προσαρμογή της διατροφής και της άσκησης στη θεραπεία με ινσουλίνη
– Αναγνώριση συμπτωμάτων, πρόληψη και αντιμετώπιση υπογλυκαιμίας
Για τον τύπο 2:
– Ακολουθείστε μια ισορροπημένη διατροφή με βάση τις συστάσεις της Μεσογειακής Διατροφής
– Καταναλώνετε μικρά και συχνά γεύματα
– Επιλέξτε καλές πηγές σύνθετων υδατανθράκων όπως ολικής άλεσης δημητριακά και τα προϊόντα τους, όσπρια, άγουρα φρούτα και λαχανικά
– Επιλέξτε χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα και επιλογές άπαχης πρωτεΐνης (όσπρια, άπαχο κρέας, πουλερικά, ψάρι)
– Συνοδέψτε κάθε γεύμα με σαλάτα εποχής
– Αποφύγετε τα κορεσμένα λιπαρά, τηγανητά, ζάχαρη και αλάτι
– Καταναλώνετε επαρκείς ποσότητες νερού καθημερινά
– Χρησιμοποιείστε μικρή ποσότητα ελαιολάδου στο φαγητό και στη σαλάτα.
– Προσοχή στην κατανάλωση «διαβητικών» προϊόντων της αγοράς.
– Διατηρήσετε υγιές σωματικό βάρος. Η απώλεια βάρους σε υπέρβαρα άτομα έχει βρεθεί ότι βοηθάει στον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, της πίεσης και των επιπέδων της χοληστερόλης.
– Συνδυάστε τη διατροφή με συστηματική και καθημερινή άσκηση
- Οστεοπόρωση και οστεοπενία
Η οστεοπόρωση είναι μεταβολική διαταραχή των οστών, που χαρακτηρίζεται από απώλεια οστικής μάζας. Ονομάζεται και απασβεστοποιός οστεοπάθεια, γιατί παρατηρείται απώλεια ασβεστίου. Το αποτέλεσμα είναι τα οστά να γίνονται πιο εύθραυστα και να αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος καταγμάτων.
Η οστεοπενία είναι κατά ένα τρόπο, η μειωμένη πυκνότητα των οστών, η οποία σταδιακά εξελίσσεται σε οστεοπόρωση.
Η οστεοπόρωση είναι μια συνήθης ασθένεια στα κόκαλα που επηρεάζει γυναίκες και άντρες, συνήθως όσο μεγαλώνουν. Η ασθένεια πλήττει μία στις τρεις γυναίκες και έναν στους οκτώ άνδρες, συνήθως ηλικίας 50 ετών και άνω.
Παράγοντες κινδύνου αποτελούν: το γυναικείο φύλο, η πρόωρη εμμηνόπαυση, γενετικοί (λευκή και ασιατική φυλή, οικογενειακό ιστορικό κά.), παράγοντες του τρόπου ζωής (κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλης, καθιστική ζωή), διαιτητικοί παράγοντες (δυσανεξία στο γάλα, χορτoφαγία), διάφορες χρόνιες παθήσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα, υπερθυροειδισμός), χρόνια λήψη κάποιων φαρμάκων.
Η πρόληψη μέσω ενός υγιεινού τρόπου ζωής, καλής διατροφής και άσκηση από μικρή ηλικία. Συνιστάται επαρκής πρόσληψη ασβεστίου. Η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες όπως οστεοπενία, οστεοπόρωση, αυξημένο κίνδυνο κατάγματος και υπερευερεθιστότητα των μυών και των νεύρων.
– Καλές πηγές ασβεστίου: Γαλακτοκομικά προϊόντα η κυριότερη πηγή ασβεστίου, μικρά ψάρια, όπως οι σαρδέλες, μπρόκολο, λάχανο, μαϊντανός, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια και δημητριακά, εμπλουτισμένα τρόφιμα με βιταμίνη D και Ca (π.χ. δημητριακά, γάλατα και χυμοί εμπλουτισμένοι σε ασβέστιο), συμπληρώματα όταν είναι απαραίτητο.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
– Η βιταμίνη D ιδιαίτερα σημαντική για την απορρόφηση του ασβεστίου. Το μεγαλύτερος μέρος της συντίθεται στο δέρμα, έπειτα από έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, ενώ τρόφιμα που την περιέχουν είναι τα αυγά, τα λιπαρά ψάρια, το κρέας και τα εμπλουτισμένα προϊόντα (π.χ. δημητριακά, γάλα).
Προσοχή σε αλκοόλ, αλάτι, αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών (αυξημένη απέκκριση ασβεστίου από τα ούρα) και αυξημένη κατανάλωση λίπους (εμποδίζει την απορρόφηση ασβεστίου).
- Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) αποτελεί μία πολύ συχνή διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει τον καθένα με διαφορετικούς τρόπους.
Περίπου 20% του πληθυσμού στις αναπτυγμένες χώρες πάσχουν από συμπτώματα ΣΕΕ κάποια στιγμή της ζωής τους. Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν το ΣΕΕ και η διατροφή είναι μόνο ένας από αυτούς. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν το στρες, ορμονικές διαταραχές, γυμναστική, φάρμακα και διατροφικές αλλεργίες.
Συνήθως εμφανίζεται με συμπτώματα εντερικών διαταραχών (διάρροια, δυσκοιλιότητα ή και τα δύο εναλλάξ), καθώς και αίσθηση φουσκώματος και κοιλιακό πόνο κολικού τύπου.
Η διατροφική αντιμετώπιση ενός ασθενούς με ΣΕΕ απαιτεί λεπτομερή διερεύνηση της κλινικής εικόνας και του τρόπου ζωής με βασικό εργαλείο τη χρήση ημερολογίου καταγραφής. Οι διατροφικές οδηγίες διαμορφώνονται ανάλογα με το εάν ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα διάρροιας, δυσκοιλιότητας ή μικτά.
Τα βασικά τρόφιμα που συχνά «ενοχοποιούνται» για την εμφάνιση συμπτωμάτων και καλό είναι να αποφεύγονται είναι μεταξύ άλλων τα λιπαρά τρόφιμα, η καφεΐνη, το αλκοόλ, το γάλα και τα τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες. Επιπλέον, νέες οδηγίες που προκύπτουν από μελέτες τελευταίων ετών είναι η χρήση λιναρόσπορου σε ασθενείς με συμπτώματα δυσκοιλιότητας, η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs, η λήψη προβιοτικών, καθώς και οι δίαιτες αποκλεισμού.
Όπως προαναφέρθηκε, τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο, επομένως δεν υπάρχει κάποιο «πρότυπο» θεραπείας που να απευθύνεται σε όλες τις περιπτώσεις και έτσι η θεραπεία πρέπει να είναι εξατομικευμένη, χωρίς να αποκλείονται αυθαίρετα τρόφιμα από το διαιτολόγιο του ασθενούς.
Λ.Κ.