Μετά από υπόδειξη κατοίκου της περιοχής ανέβηκα στο ύψωμα Πύργος που βλέπουμε πάνω από τις Πάνω Πινές Ελούντας, «για να δεις κάτι σημαντικό!» μου είπε. Ό,τι αντίκρισα ήταν παραπάνω από εντυπωσιακό! Ένα φρούριο της Ελληνιστικής περιόδου, μια εξαιρετική κατασκευή φτιαγμένη από τεράστιες, όμορφα διαμορφωμένες, πέτρες. Παρόμοια κατασκευή δεν γνωρίζω άλλη στην περιοχή μας.
Απευθύνθηκα στην αρχαιολόγο Βάσω Ζωγραφάκη για να μάθουμε περισσότερα:
«Πρόκειται για ένα μικρό φρούριο της ελληνιστικής εποχής, περίπου 300 – 67 π.Χ. Το φρούριο ανήκε στον αρχαίο Ολούντα. Ο χώρος έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός.
Όπως γνωρίζουμε, κάθε αρχαία πόλη – κράτος είχε ένα αστικό κέντρο και μια περιοχή γύρω απ’ αυτό -οι αρχαίοι την έλεγαν χώρα- που αποτελούσε την επικράτειά της. Κοντά στα σύνορα της επικράτειας της πόλης με άλλες, αλλά και σε σημεία κοντά σε περάσματα, με καλή ορατότητα και δυνατότητα επικοινωνίας, υπήρχαν κάποια μικρά φρούρια. Στον όρκο των Δρηρίων γίνεται αναφορά σε φρούρια τα οποία πιθανότατα φύλασσαν νεαροί Δρήριοι.
- Στις Πάνω Πινές το φρούριο δημιουργήθηκε για τον έλεγχο των περασμάτων, συνεπώς για την προστασία του Ολούντος από επιδρομές τα δύσκολα αυτά χρόνια, αλλά ίσως και για τον έλεγχο της διακίνησης αγαθών από και προς την πόλη. Ό,τι βλέπουμε λοιπόν είναι ένα χαρακτηριστικό μικρό φρούριο της εποχής.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στους τοίχους του κτιρίου, αλλά και σε κοντινά βράχια, είναι χαραγμένα διάφορα ονόματα, κυρίως γυναικεία, αλλά και ανθρώπινες μορφές. Σε ένα από τα βράχια διακρίνεται η μορφή μιας γυναίκας η οποία κρατάει ένα τόξο και μπροστά της υπάρχει ένα αγρίμι. Ίσως παριστάνεται η Άρτεμις. Στον ίδιο βράχο υπάρχουν πολλά ονόματα, αλλά και η απόσταση, σε στάδια, από το μικρό φρούριο μέχρι την πόλη Ολούντα. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι σε μιαν άλλη πέτρα του φρουρίου διακρίνουμε χαραγμένο ένα γοργόνειο, τη μέδουσα των αρχαίων, ένα χαρακτηριστικό που συναντάμε σε αρχαία κτίρια και λειτουργούσε ως αποτροπαϊκό σύμβολο, κάτι σαν φυλαχτό».
Αυτά τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα μας είπε η αρχαιολόγος Βάσω Ζωγραφάκη. Εμείς θα προσθέσουμε ότι αυτή η γη διαθέτει έναν τεράστιο πολιτισμό που δεν θα σταματήσουμε ποτέ να ανακαλύπτουμε.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ