Περί τους δύο και πλέον μήνες απαίτησε η εργασία τοπογραφικής αποτύπωσης των θέσεων αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, κατ’ αρχήν στην έκταση των 120 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας της εταιρείας «Ξενοδοχεία Κρήτης Α.Ε.», στην ανατολική πλευρά της Κολοκύθας. Η συγκεκριμένη εργασία προέκυψε ως ανάγκη προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο από τον «Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων» (ΟΔΑΠ), όπως έχει μετονομαστεί από τον περασμένο Δεκέμβριο το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) του Υπουργείου Πολιτισμού- Αθλητισμού.
Υπενθυμίζομε ότι κατόπιν της αυτοψίας που πραγματοποίησαν τα μέλη του Κ.Α.Σ. τον περασμένο Οκτώβριο, το κεντρικό όργανο του ΥΠ.ΠΟ.Α. θα κληθεί να αποφασίσει για την τύχη της συγκεκριμένης έκτασης. Είτε την απαλλοτρίωσή της ή τη μερική τροποποίηση του χαρακτηρισμού της αρχαιολογικής ζώνης ή ενδεχομένως και τη συνολική αναθεώρηση του χαρακτηρισμού της ζώνης για ολόκληρη την Κολοκύθα!
Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, ο οποίος συνόδευσε το Κ.Α.Σ τον περασμένο Οκτώβριο, είχε δηλώσει στην ΑΝΑΤΟΛΗ ότι η αυτοψία, που πραγματοποιήθηκε στην εν λόγω ιδιωτική έκταση, είχε ως σκοπό να αξιολογήσει τη σημασία της από την άποψη ύπαρξης αρχαιοτήτων. Συγχρόνως σχημάτισε εικόνα για τη σημασία συνολικά της Κολοκύθας, η οποία σήμερα τελεί υπό αυστηρό καθεστώς απαγόρευσης δόμησής της, χαρακτηρισμένη ως Α’ αρχαιολογική Ζώνη και ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους περιοχή, ενώ στο μεγάλο ποσοστό είναι χαρακτηρισμένη και ως δασική.
Στη συνέχεια κρίθηκε αναγκαία η συστηματική, λεπτομερής χωροθέτηση των θέσεων αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, προκειμένου το Κ.Α.Σ. να εξετάσει συνολικά και ολοκληρωμένα, «επί χάρτου», τις θέσεις αυτές. Αλλά και να τις συσχετίσει μεταξύ τους και να συνδέσει τη σχέση και σημασία τους με το νησί ολόκληρο και την ευρύτερη περιοχή, όπου -ως γνωστόν- και η Σπιναλόγκα, η βυθισμένη πολιτεία του αρχαίου Ολούντος, οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές κά. κτίσματα, των οποίων η χρήση είναι άγνωστη γιατί δεν έχουν καθαριστεί ή ανασκαφεί κλπ.
Η ΑΝΑΤΟΛΗ επικοινώνησε με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου Χρύσα Σοφιανού, η οποία απαντώντας στην ερώτηση σχετικά με την εξέλιξη της υπόθεσης, εξήγησε ότι το αμέσως προσεχές διάστημα ολοκληρώνει την εισήγησή της σχετικά με το θέμα.
Όπως είπε, προηγήθηκε η εργασία τοπογράφησης των αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος θέσεων στην υπό κρίση έκταση, από τοπογράφο μηχανικό. Την εντολή είχε δώσει ο Γεν. Γραμματέας του ΥΠ.ΠΟ. Επειδή η ΕΦ.Α.ΛΑΣ. δεν διαθέτει τοπογράφο στην Υπηρεσία, είχε ζητήσει χρηματοδότηση για να καλύψει τη δαπάνη ανάθεσης της εργασίας σε εξωτερικό συνεργάτη. Αλλά αυτό κατέστη δύσκολο να πραγματοποιηθεί, όπως εξήγησε η κ. Σοφιανού, για λόγους που σχετίζονται με τις διαδικασίες εφαρμογής του Προϋπολογισμού του υπουργείου.
Με δαπάνη του Δήμου
Επειδή καθυστερούσε η χρηματοδότηση και το θέμα ήταν επείγον, απευθύνθηκε στον Δήμαρχο Αγίου Νικολάου Αντ. Ζερβό, για να χορηγηθεί το σχετικό κονδύλι από το Δήμο. Ο δήμαρχος ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα της Εφορείας Αρχαιοτήτων και ανέθεσε τον περασμένο Δεκέμβριο σε τοπογράφο την εργασία, η οποία ολοκληρώθηκε και παρέδωσε στην Εφορεία το τοπογραφικό. Η εργασία αυτή, ήταν επίπονη και χρονοβόρα, χρειάστηκε περιήγηση και λεπτομερή αποτύπωση επί τόπου και έγινε παρουσία και της προϊσταμένης της Εφορίας. Η περιοχή είναι δύσβατη, δεν έχει δρόμους, συνέπεσαν δε εκείνη την περίοδο οι εορτές και η κακοκαιρία, που καθυστέρησε την ολοκλήρωσή της αποτύπωσης, εξήγησε η κ. Σοφιανού.
Εκτός από τις συγκεκριμένες, εντοπισμένες θέσεις στην υπό κρίση έκταση των 120 στρεμμάτων, αποτυπώθηκαν επίσης όλα τα μνημεία της περιβάλλουσας ζώνης, στην ανατολική πλευρά της Κολοκύθας. Εκτός των άλλων, έγινε αποτύπωση ακόμη και της «Ανατίναξης» της κατοχικής περιόδου των Γερμανών, στο ομώνυμο ακρωτήρι της Κολοκύθας.
Θα εισηγηθεί την απαλλοτρίωση
«Για ‘μένα οι υπάρχουσες θέσεις εντός της έκτασης, η οποία κρίνεται, έχουν σημαντικό αρχαιολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Το κυριότερο δε είναι ότι αποτελούν μέρος της όλης ιστορίας και αρχαιολογίας της Κολοκύθας. Δε μπορούν, δηλαδή, να εξεταστούν αποσπασματικά και ξεκομμένα από τα υπόλοιπα. Είναι στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητα της ενότητας “Κολοκύθα”. Δε μπορούμε να αποσπάσουμε το κομμάτι των 120 στρεμμάτων και να πούμε ότι αυτό δεν έχει ενδιαφέρον, τη στιγμή, που όλο το νησί παρουσιάζει ενδιαφέρον σε όλες τις εποχές, από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Γι’ αυτό και θα εισηγηθώ την απαλλοτρίωσή της», κατέληξε η κ. Σοφιανού.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ