Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης και του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου υπεγράφη από τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη και τον Πρύτανη του ΕΛΜΕΠΑ Νίκο Κατσαράκη, παρουσία και της καθηγήτριας φαρμακολογίας Κατερίνας Αλεξίου Χατζάκη Διευθύντριας στο Ινστιτούτο Αγροδιατροφής Επιστημών Ζωής του ΕΛΜΕΠΑ. Η σύμβαση αφορά έρευνα που θα υλοποιήσει το Ινστιτούτο Αγροδιατροφής και Επιστημών Ζωής, του Πανεπιστημιακού Κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας κι έχει ως αντικείμενο τη διαχείριση βάρους κατά τη μετα-Covid εποχή, ως καταγραφή, παρέμβαση και προετοιμασία κλιμάκωσης στον πληθυσμό της Κρήτης, με στόχο τη βελτίωση της πρόγνωσης και τον περιορισμό των επιπτώσεων στη Δημόσια Υγεία.
Ο Διευθυντής Δημόσιας Υγείας Περιφέρειας Κρήτης Μανόλης Λουμπούνης και ο προϊστάμενος Δημόσιας και Περιβαλλοντικής Υγιεινής Αντώνης Παπαδάκης, εξηγούν πως επιστημονικά δεδομένα, τα οποία σχετίζονται με τις μεσοπρόθεσμες και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της Πανδημίας στην ανθρώπινη υγεία κατά τη μετα-Covid εποχή, τροφοδοτούν ανησυχίες για την περαιτέρω επιβάρυνση της ψυχοσωματικής υγείας του πληθυσμού και αυξάνουν την ανάγκη για την εφαρμογή προληπτικών δράσεων και παρεμβάσεων.
Οι πρωτοφανείς συνθήκες που επεκράτησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας οδήγησαν σε μια αιφνίδια, μαζική και δραματική αλλαγή στον τρόπο ζωής, κυρίως σε ό,τι σχετίζεται με τη φυσική δραστηριότητα και όχι μόνο. Αυτή η αλλαγή άφησε εμφανές το αποτύπωμά της στη δημόσια υγεία. Στα πλαίσια των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας επιβλήθηκαν μέτρα περιορισμού κίνησης, τα οποία οδήγησαν στη σωματική αδράνεια, σε διαταραχές ύπνου, σε έκρυθμα διατροφικά πρότυπα και διατροφικές συμπεριφορές. Πιο συγκεκριμένα, οι διαταραχές αυτές οδήγησαν σε προβλήματα διαχείρισης βάρους, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο τον κίνδυνο εμφάνισης της παχυσαρκίας και των μεταβολικών διαταραχών στον πληθυσμό.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ, World Health Organization – WHO) τα χρόνια μη μεταδιδόμενα νοσήματα (NCDs), όπως είναι τα καρδιαγγειακά, ο καρκίνος, οι χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού και ο διαβήτης, αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου, ενώ η συνεχής διαχείριση και ο έλεγχος των NCDs είναι κρίσιμης σημασίας για τη δημόσια υγεία.
Τα ζυμαρικά και οι πατάτες ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και υπάρχουν διατροφολόγοι που μιλούν για υπερφόρτωση υδατανθράκων. Επίσης το ενδιαφέρον για τη μαγειρική αυξήθηκε και η πανδημία έφερε τους ανθρώπους πίσω στην κουζίνα. Σύμφωνα με όλες τις μελέτες, το ενδιαφέρον να μαγειρεύουμε μόνοι μας έχει αυξηθεί καθώς οι άνθρωποι μένουν περισσότερο στο σπίτι και έχουν περισσότερο χρόνο. Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικούς, αυτό οδήγησε σε μια «ενίσχυση των παραδοσιακών προτύπων», «καθώς οι γυναίκες μαγείρευαν ξανά περισσότερο.
Οι ασθένειες αυτές συνιστούν τη βασική αιτία θνησιμότητας στην Ευρώπη, προκαλούν το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης και συμβάλλουν στις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες, επηρεάζουν περισσότερο τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Οι κοινωνικά λοιπόν, μειονεκτούσες οικογένειες πλήττονται ιδιαίτερα. Για παράδειγμα, στη Γερμανία το 23% των παιδιών από νοικοκυριά με εκπαιδευτικά μειονεκτήματα, κέρδισαν βάρος.
Αύξηση του βάρους μπορεί επίσης να παρατηρηθεί στους ενήλικες. «Το 40% πήρε κατά μέσο όρο πέντε έως έξι κιλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Πέντε κιλά είναι πολλά», τονίζει η Γερμανίδα ειδικός. Αυτό επηρεάζει ιδιαίτερα τις ηλικίες 30 έως 40 ετών, «και κυρίως εκείνους που ήταν ήδη υπέρβαροι πριν», όπως αναφέρει ειδικός στα αντίστοιχα αποτελέσματα μελέτης του Κέντρου Διατροφικής Ιατρικής του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου. Αυτά τα δεδομένα πλέον θα αναζητηθούν και για την Κρήτη, που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον.
