Σε μονοθεματική συνεδρίαση συζητείται σήμερα Τρίτη στο περιφερειακό συμβούλιο Κρήτης η μελέτη για τις προβλέψεις στις περιοχές Νατούρα 2000, που αφορούν το Λασίθι, το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο. Ειδικά για το Λασίθι, η μελέτη που αξιολογείται αφορά τις 4 από τις 9 ενότητες που προτάχθηκαν στα όρια των τριών περιφερειακών ενοτήτων. Συνεπώς, αποτελεί εξαιρετικής σοβαρότητας και σημασίας ζήτημα για το Λασίθι.
Το περιφερειακό συμβούλιο Κρήτης καλείται να εκφράσει γνώμη επί της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και του σχεδίου διαχείρισης των περιοχών Νατούρα 2000 της κεντρικής και ανατολικής Κρήτης. Στο πλαίσιο της ανάθεσης που έχει κάνει το υπουργείο περιβάλλοντος και ενέργειας, μέσα από τη Διεύθυνση διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος και βιοποικιλότητας και το τμήμα προστατευόμενων περιοχών του υπουργείου.
Σε δηλώσεις του ο Δήμαρχος Σητείας κ. Γιώργος Ζερβάκης ανέφερε σήμερα: “Οι βασικές αντιρρήσεις μας έχουν να κάνουν με τις χωροθετήσεις όρων δόμησης με τις διάφορες δραστηριότητες οι οποίες απαγορεύονται και να σας πω ότι ενώ ισχύουν αυτή τη στιγμή στην περιοχή μας ΣΧΟΑΠ στον πρώην Δήμο Ιτάνου και στον πρώην Δήμο Λεύκης, ισχύει το γενικό πολεοδομικό σχέδιο στον Δήμο Σητείας, αυτά δυστυχώς δεν έχουν ληφθεί υπόψιν.
Όταν νομοθετήθηκαν τα συγκεκριμένα νομοθετήματα με Προεδρικά Διατάγματα, υφίστατο ήδη η περιοχή NATURA, η οποία έθετε κάποιος αυστηρούς όρους, τους οποίου ήδη έχει αποδεχτεί η τοπική κοινωνία. Υπάρχει αυστηρή απαγόρευση σε κάποια σημεία κολύμβησης, αθλητικών δραστηριοτήτων.
Εμείς έχουμε πει και το ξέρετε και εσείς όλοι όσοι έρχονται στην περιοχή την δική μας, ότι ο φυσικός μας πλούτος είναι αυτό που το διατηρούμε τόσα χρόνια σαν κόρη οφθαλμού. Είναι μια περιοχή όπως γνωρίζουμε όλοι η οποία δεν έχει άναρχη οικιστική δόμηση, δεν έχει κτήρια τα οποία προσβάλουν την αισθητική, είμαστε δηλαδή εμείς οι πρώτοι που προστατεύουμε το περιβάλλον. Θεωρούμε ότι κάποια πράγματα δεν γίνεται να μπούνε σαν απαγορεύσεις, σε ένα τόπο ο οποίος δεν έχει τίποτα άλλο να δώσει. Είναι αδιανόητο να λέμε ότι θα απαγορευτεί το κολύμπι ή οι όποιες δραστηριότητες στην περιοχή του Κουρεμένου ας πούμε”.
Το θέμα ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2021, όταν ετέθη σε διαβούλευση η ειδική περιβαλλοντική μελέτη και μαζί της το σχέδιο διαχείρισης για τις προστατευόμενες περιοχές Νατούρα που εκτείνονται στις περιφερειακές ενότητες Ρέθυμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου. Οι περιοχές του δικτύου διακρίνονται σε ζώνες ειδικής προστασίας και σε ειδικές ζώνες διατήρησης που καθορίζονται με προβλέψεις από οδηγίες της ευρωπαϊκής ένωσης.
Ο σκοπός των περιοχών Νατούρα 2000, που είναι χαρακτηρισμένες ζώνες ειδικής προστασίας, αφορά την προστασία και τη διατήρηση των ειδών ορνιθοπανίδας και των μεταναστευτικών πτηνών με τακτική έλευση δηλαδή αυτών που περιλαμβάνονται στον κατάλογο ειδών χαρακτηρισμού ζώνης ειδικής προστασίας στην Ελλάδα. Η οδηγία βάσει της οποίας ορίστηκαν οι περιοχές αυτές οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ως ειδικές ζώνες διατήρησης, έχει σκοπό να συμβάλλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλομορφίας μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα μέτρα που λαμβάνονται σύμφωνα με την οδηγία αποσκοπούν στην διατήρηση ή αποκατάσταση των φυσικών οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας. Προϋποθέτει ταυτόχρονα την διασφάλιση της ακεραιότητας των προστατευόμενων περιοχών ως προς την συνολική τους δομή και τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων τους.
Οι ζώνες
Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο προχώρησε στην μελέτη, που την ανέθεσε σε ιδιωτική μελετητική ομάδα με έδρα την Αθήνα (ΟΙΚΟΜ ΕΠΕ), η οποία συνεργάστηκε με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), το πανεπιστήμιο Πατρών και μια σειρά από εταιρείες μελετών.
Αυτή η μελέτη αφορά συνολικά 31 προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Νατούρα 2000, εκ των οποίων οι 14 χαρακτηρίζονται ως ειδικές ζώνες διατηρήσεως για την προστασία οικοτόπων και ειδών, οι 16 ζώνες ειδικής προστασίας για την προστασία τους με την πανίδα, μία περιοχή προστατεύεται και για τις δύο μορφές, πρόκειται για τη νήσο Δία έξω από το Ηράκλειο. Οι Ειδικές ζώνες διατήρησης και οι ζώνες ειδικής προστασίας συχνά αλληλεπικαλύπτονται σε μεγάλο μέρος της έκτασης τους ενώ υπάρχουν 25 καταφύγια άγριας ζωής που βρίσκονται μερικώς η ολικώς εντός των 31 περιοχών Νατούρα 2000.
Το κρίσιμο είναι ο καθορισμός νέων χρήσεων γης σε μία προστατευόμενη περιοχή που γίνεται μέσω της συγκεκριμένης μελέτης που εξετάζεται από το περιφερειακό συμβούλιο και αποτελεί σπουδαίο και εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο άσκησης πολιτικής για την επίτευξη των στόχων των κοινοτικών οδηγιών και την προστασία ειδών και οικοτόπων και της ορνιθοπανίδας.
Προστατευόμενες περιοχές
Εφαρμόζοντας τα κριτήρια που έχουν τεθεί για την περιοχή της Κρήτης προέκυψαν συνολικά εννέα προστατευόμενες περιοχές, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ως περιοχές προστασίας της βιοποικιλότητας. Οι περιοχές αυτές για το Λασίθι είναι το φυσικό πάρκο Οροπεδίου Λασιθίου (σύνθετη Περιοχή Προστασίας Βιοποικιλότητας – ΠΠΒ), η περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας νήσου Χρυσής (ΠΠΒ), η περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Θρύπτης- Καψά (σύνθετη ΠΠΒ) και το Φυσικό Πάρκο Σητείας (σύνθετη ΠΠΒ).
Οι υπόλοιπες πέντε περιοχές είναι: περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας νήσου Δία, το φυσικό πάρκο Αστερουσιων, και το φυσικό αρχαιολογικό πάρκο Γιούχτα- Αγίας Ειρήνης, που είναι στο Ηράκλειο και αποτελούν σύνθετες περιοχές προστασίας της βιοποικιλότητας.
Τέλος, στο Ρέθυμνο υπάρχουν δύο σύνθετες επίσης περιοχές προστασίας της βιοποικιλότητας που είναι η περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Κουρταλιώτη -Πρέβελη και το πάρκο οικοανάπτυξης Ψηλορείτη.
Συνθετότητα
Με βάση τα παραπάνω, καλείται το περιφερειακό συμβούλιο, να γνωμοδοτήσει για την έμπρακτη εφαρμογή της προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Νατούρα 2000. Όπως προκύπτουν μέσα από την ειδική περιβαλλοντική μελέτη που οριοθετεί ζώνες χρήσεων γης σύμφωνα με όσα προβλέπονται από σχετικό νόμο του 2020 και ορίζει προϋποθέσεις άσκησης δραστηριοτήτων εντός των ζωνών καθώς και την κατάρτιση των σχεδίων διαχείρισης με προτεινόμενα μέτρα προστασίας για κάθε οικολογική χωρική ενότητα.
Επειδή πρόκειται για μια πολύ σύνθετη μελέτη με πλήθος στοιχείων και δεδομένων, τα οποία είναι κατά κύριο λόγο κωδικοποιημένα σε πίνακες και ψηφιακούς χάρτες, η διαμόρφωση ξεκάθαρης εικόνας είναι δύσκολη. Είναι αλήθεια πως δύσκολα μπορούν να εξεταστούν και να διασταυρωθούν και να κατανοηθούν από τους περισσότερους τα στοιχεία και οι προβλέψεις, δεδομένο που δυσκολεύει το έργο υπηρεσιών και φορέων. Αυτό είναι και μια παράμετρος που εκτιμάται πως θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και στο περιφερειακό συμβούλιο, με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουν καταγραφεί σ’ όλο το διάλογο που προηγήθηκε σε περιοχές που επηρεάζει η μελέτη.
Συνεπώς η συνεδρίαση αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον για την τελική έκφραση άποψης από την Κρήτη και τους φορείς της.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
