Στην ίδια θέση, στην οποία είχε χτιστεί, θα ανοικοδομηθεί το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, στον Ξηρόκαμπο Σητείας, το οποίο κατέρρευσε από τον ισχυρό σεισμό των 6,3 Ρίχτερ του περασμένου Οκτωβρίου. Αυτό δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου Χρύσα Σοφιανού, δίνοντας τέλος σε φήμες και στην ανησυχία την οποία της μεταφέρουν κάτοικοι της περιοχής, για αλλαγή τόπου ανέγερσης του νέου ναϊδρίου.
Το επιστημονικό τεχνικό προσωπικό στο οποίο έχει αναθέσει το έργο ο εφοπλιστής κ. Θανάσης Μαρτίνος, προχώρησε σε τρισδιάστατη αποτύπωση (σκανάρισμα) του ναού. Το έργο έχει αναλάβει μελετητική ομάδα, η εργασία της οποίας διεκόπη λόγω των κακών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν το περασμένο δίμηνο. Επέστρεψαν, όμως πριν μερικές ημέρες, για να συνεχίσουν τη μελέτη.
Ίσως να προέρχονται από την αρχαία πόλη
Όπως είπε η κ. Σοφιανού ο τοίχος που στέκει ακόμη στη θέση του θα κατεδαφιστεί επίσης, στη συνέχεια θα αποδομηθεί και το σύνολο του δομικού υλικού (οι πέτρινοι δόμοι) θα καθαριστεί από συνεργείο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Οι πέτρινοι δόμοι πιθανότατα προέρχονται από την αρχαία πόλη και δεν πρόκειται να ξαναχρησιμοποιηθούν για το κτίσιμο του ναού. Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί νέο δομικό υλικό.
Ο σκοπός αυτής της διαδικασίας, όπως εξήγησε η προϊσταμένη της Εφορείας, είναι να εξεταστεί αν σε κάποια από τις πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν, εντοπιστεί κάποια αρχαία επιγραφή, που θα βοηθήσει την αρχαιολογική έρευνα για ταυτοποίηση της αρχαίας πόλεως που έχει εντοπιστεί στην περιοχή αυτή.
Η Άμπελος
Το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου είχε κτιστεί μέσα στα όρια της αρχαίας πόλεως, η οποία, όπως εικάζουν οι αρχαιολόγοι, πιθανόν να είναι η ελληνιστική πόλη «Άμπελος». Πάνω από την παραλία του Γεροντόλακκου στον Ξερόκαμπο Σητείας, στη θέση Φαρμακοκέφαλο, έχουν βρεθεί τα ερείπια της πόλης.
Οι ανασκαφές του 1984 από τον τότε προϊστάμενο της ΚΔ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων αρχαιολόγο Νικ. Παπαδάκη αποκάλυψαν μια πόλη με ισχυρό τείχος, σπίτια και δρόμους.
Μάλιστα, όπως είπε η κ. Σοφιανού, στην ανασκαφή εργάστηκε και η ίδια ως έκτακτη αρχαιολόγος της Εφορείας, εκείνη την εποχή. Αν και βρέθηκαν σημαντικά ευρήματα, δεν ήταν ικανά να συμβάλουν στην ταύτιση της πόλης με την Αμπελο. Η Άμπελος ιδρύθηκε το 5ο π.Χ. αιώνα και φαίνεται πως ήταν εμπορικός κόμβος για την Ανατολική Μεσόγειο. Όπως είπε η κ. Σοφιανού η ανασκαφή εκείνης της εποχής έφερε στο φως εργαστήριο μεταλλουργίας και άλλα ευρήματα που φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί. Και ένας τρόπος να γίνει αυτό είναι είτε να βρεθεί κάποιο νόμισμα κομμένο από την Αμπελο ή γραμμένο σε κάποια επιγραφή.
Ερευνητικές τομές κάτω από το εκκλησάκι
Με την ευκαιρία της κατεδάφισης των ερειπίων του ναού, η Αρχαιολογική Υπηρεσία θα αξιοποιήσει την περίσταση για να πραγματοποιήσει ερευνητικές τομές στο έδαφος για να διαπιστώσει τι ακριβώς υπήρχε κάτω από το εκκλησάκι. Αυτό θα δώσει εκτός των άλλων και πληροφορίες για τα αίτια της καταστροφής του από το σεισμό. Ο ναϊσκος δεν είχε θεμέλια και θα εξεταστεί αν το υπέδαφος είναι σαθρό και αποτέλεσε παράγοντα για την κατάρρευσή του, είπε η κ. Σοφιανού.
Ολες τις δαπάνες για τα συνεργεία, στα οποία θα επιστατεί αρχαιολόγος, υπό την εποπτεία της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων και τις εργασίες που θα γίνουν, θα καλύψει ο δωρητής της ανοικοδόμησης του ναού του Αγίου Νικολάου.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
