Ανοιχτό, χωρίς σοβαρή αντιμετώπιση μέχρι σήμερα, παραμένει το πρόβλημα της σοβαρής έλλειψης εργατών γης και προσωπικού που απασχολείται σε τυποποιητήρια, στη νότια ζώνη του Νομού Λασιθίου, από τη Γρα Λυγιά μέχρι τον Γούδουρα, όπου εντοπίζεται και η πυκνότερη δραστηριότητα με την καλλιέργεια, τυποποίηση και διακίνηση πρωίμων κηπευτικών.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Νίκου Τραντά στην ΑΝΑΤΟΛΗ το ζήτημα συνδέεται άμεσα και με οξύ τρόπο, με το φαινόμενο προσέλκυσης και παραμονής στην περιοχή αυτή μεγάλου αριθμού αλλοδαπών εργατών από τρίτες χώρες (Πακιστάν, Αφγανιστάν, Σρι Λάνκα), με το πακιστανικό στοιχείο να υπερτερεί, μακράν, των άλλων δύο εθνικοτήτων, σε αριθμό. Το ενδιαφέρον στοιχείο, στο οποίο έχομε αναφερθεί με σχετικό ρεπορτάζ και στο παρελθόν, είναι ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό, το εργατικό αυτό δυναμικό παραμένει χωρίς ακριβή καταμέτρηση και ταυτοποίηση, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει τόσο από οικονομικής και κοινωνικής άποψης, όσο και από πλευράς κοινωνικής και υγειονομικής ασφάλειας.
Τεράστια έλλειψη
Ερωτηθείς ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Γουλιδάκης επιβεβαίωσε ότι «υπάρχει τεράστια έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, κυρίως εργατών γης αλλά και εργαζομένων σε συσκευαστήρια – τυποποιητήρια αγροτικών προϊόντων. Το πρόβλημα εντοπίζεται στην καλλιέργεια γης, στα θερμοκήπια και στις ελαιοκαλλιέργειες, όπου η συντριπτική πλειοψηφία, οι 7 ή 8 στους 10 είναι αλλοδαποί εργάτες».
Ρωτήσαμε ποια ήταν η τύχη και εξέλιξη του ζητήματος έγκρισης θέσεων αλλοδαπών εργατών γης από τρίτες χώρες, τις οποίες είχε ζητήσει πέρυσι η Αντιπεριφέρεια για το Λασίθι. Ο κ. Γουλιδάκης είπε ότι είχαν εγκριθεί 300 θέσεις εργατών γης αλλά ακόμη δεν είχαν απορροφηθεί οι θέσεις αυτές στο σύνολό τους, μάλιστα επεσήμανε ότι ο αριθμός και ρυθμός απορρόφησής τους είναι μικρός (περί τους 40).
Το κυρίως πρόβλημα, όμως, εντοπίζεται στο πλήθος των αδήλωτων εργατών, που έχουν εισέλθει και παραμένουν και εργάζονται παράνομα στην περιοχή μας, είπε ο αντιπεριφερειάρχης. Μίλησε για περίπου 4-5 χιλιάδες (σε σχετική ερώτηση που είχαμε απευθύνει στην Υποδιεύθυνση Αστυνομίας Ιεράπετρας πέρυσι, εκτιμούσε τον αριθμό κοντά στις 9–10 χιλιάδες άτομα τους αλλοδαπούς εργάτες στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Ιεράπετρας). «Δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει τον ακριβή αριθμό», επεσήμανε ο κ. Γουλιδάκης, σημειώνοντας ότι σχεδόν στο σύνολό τους οι εργάτες από τη Βουλγαρία, έχουν αποχωρήσει από την περιοχή αυτή – φαινόμενο που εκδηλώθηκε μετά την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. «Το βουλγαρικό στοιχείο στην Ιεράπετρα, τώρα, είναι ελάχιστο».
«Κυριαρχεί σήμερα, κυρίως, το πακιστανικό στοιχείο, μαζί με αρκετούς Αφγανούς και άλλους από κάποιες άλλες ασιατικές χώρες. Οι άνθρωποι αυτοί στερούνται της δυνατότητας να ταυτοποιηθούν και να αποκτήσουν δικαίωμα νόμιμης εργασίας και ασφάλισης. Υπάρχουν και νομιμοποιημένοι, ο αριθμός των οποίων επίσης παραμένει απροσδιόριστος, ίσως είναι 300 – 500 άτομα… Λίγοι από τους αλλοδαπούς εργάτες έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν αμοιβή με εργόσημο για να εργάζονται σε τυποποιητήρια κλπ. Αυτό το φαινόμενο πιέζει όλο και περισσότερο – φαινόμενο που παρατηρείται ιδιαίτερα έντονα το τελευταίο χρονικό διάστημα – εργοδότες με θερμοκήπια, ελαιώνες ή άλλες καλλιέργειες και δραστηριότητες που χρειάζονται εργατικά χέρια.
Οι συνέπειες
Η απασχόληση παράνομων εργατών, από τη μια τον εμποδίζει να παρουσιάσει τα αντίστοιχα έξοδα αμοιβών στα βιβλία Εσόδων – Εξόδων που όλοι τηρούν και από την άλλη έχοντας ανάγκη των εργατικών χεριών υποχρεώνεται να απασχολεί παράνομους αλλοδαπούς, ευρισκόμενος υπόλογος έναντι του νόμου σε πιθανό έλεγχο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες, είπε ο αντιπεριφερειάρχης.
Μάλιστα, όπως ανέφερε, παρατηρείται εσχάτως όλο και περισσότερο, πίεση από πλευράς νομίμων και παρανόμως διαβιούντων στην περιοχή αλλοδαπών εργατών, για αύξηση των ημερομισθίων. «Το νόμιμο ημερομίσθιο είναι κατά μέσο όρο 25 ευρώ καθαρά, με εργόσημο, για 8ωρη εργασία. Αντιλαμβανόμενοι την κατάσταση και εκμεταλλευόμενοι την πίεση και τις ανάγκες των εργοδοτών της περιοχής, οι αλλοδαποί εργάτες πιέζουν και λαμβάνουν ήδη από καιρό, ημερομίσθια ως 32 και 35 ευρώ. Μάλιστα, κατά την πρόσφατη ελαιοκομική περίοδο, με τη βεντέμα που είχαμε, απασχολήθηκαν εργάτες στο λιομάζωμα και με 45 ευρώ την ημέρα. Κάποιοι διέθεταν και μηχανές για το λιομάζωμα, αναλαμβάνοντας και αμειβόμενοι με κατ’ αποκοπή εργασία».
Μάλιστα επεσήμανε ότι παρατηρούνται φαινόμενα «εσωτερικής αυτοοργάνωσης» των αλλοδαπών συγκεκριμένων εθνικοτήτων, που ενώ παραμένουν παράνομα, συντονισμένα πιέζουν και διεκδικούν για υψηλότερες αμοιβές.
Επίσης παρατηρούνται φαινόμενα «χειραγώγησης» και οικονομικής εκμετάλλευσης, σε ορισμένες περιπτώσεις από άλλους της ίδιας εθνικότητας, των παράνομα εργαζομένων, από κάποιους που εκμεταλλεύονται τη δυσκολία και ανάγκη τους να εργαστούν για να επιβιώσουν στον τόπο που βρέθηκαν.
Επιπλέον, το όλο εργασιακό τοπίο, όπως έχει διαμορφωθεί στην εν λόγω παραγωγική ζώνη των Δήμων Ιεράπετρας και Σητείας, εγείρει και θέματα ως προς τον τρόπο διαχείρισης και εκμετάλλευσης των παράνομων αλλοδαπών εργατών από εργοδότες, είπε ο κ. Γουλιδάκης.
Ένα θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει επίσης είναι οι λόγοι, που παρά την ανεργία και τα προηγούμενα χρόνια της οικονομικής κρίσης και μετά την έντασή της την περίοδο της πανδημίας, το διαθέσιμο ημεδαπό εργατικό δυναμικό στο Νομό Λασιθίου δεν μετακινείται για να εργαστεί στον Πρωτογενή Τομέα, σε εργασίες γης, σε τυποποιητήρια, συσκευαστήρια, ως οδηγοί κλπ.
Ρωτήσαμε, αν το σκηνικό ανομίας που συνθέτει μια τέτοια πραγματικότητα, παρατεταμένη σε βάθος χρόνου και εκτεταμένη και με χωρική διασπορά στο νομό μας, δεν γίνεται αντιληπτό από τις αρμόδιες Υπηρεσίες ούτως ώστε να εντοπίσουν και ελέγξουν τα προβλήματα και να μειωθούν αντί να διογκώνονται χρόνο με το χρόνο. Ο κ. Γουλιδάκης απέδωσε την απουσία λύσεων, από τη μια στο έλλειμμα σαφώς προσδιορισμένης πολιτικής διαχείρισης από την πολιτεία στο ζήτημα της νομιμοποίησης των αλλοδαπών εργατών και από την άλλη στην αδυναμία των ελεγκτικών μηχανισμών να αντεπεξέλθουν σε ένα τέτοιο έργο ελλείψει ικανής στελέχωσης.
