Την Κυριακή 30ή Οκτωβρίου 2016 άνοιξε τις πύλες της η νέα Πινακοθήκη της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αρκαδίου. Η εκδήλωση αυτή, που συνδιοργανώθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, την Ιερά Μονή Αρκαδίου και τον Δήμο Ρεθύμνης στα πλαίσια της 150ετηρίδος της Αρκαδικής Εθελοθυσίας, πραγματοποιήθηκε μετά το πέρας της Τρισαρχιερατικής Θείας Λειτουργίας που τελέσθηκε στο Καθολικό της Μονής από τους Σεβ. Μητροπολίτες Κορωνείας κ. Παντελεήμονα, Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων κ. Ειρηναίο και Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιο, με την ευκαιρία της αδελφοποίησης των Πολιτιστικών Συλλόγων Άδελε-Αγίας Παρασκευής Δήμου Ρεθύμνης και Μέρωνα Δήμου Αμαρίου.
Η νέα Πινακοθήκη του Αρκαδίου φιλοξενείται στους χώρους του παλαιού Μουσείου της ιστορικής Μονής, οι οποίοι πρόσφατα ανακαινίσθηκαν και διαμορφώθηκαν κατάλληλα γι’ αυτόν τον σκοπό. Σε αυτήν εκτίθενται οκτώ πίνακες της ζωγράφου Πόπης Παυλάκη, πέντε από τους οποίους παραχώρησε στην Ιερά Μονή Αρκαδίου το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και ο πίνακας του ζωγράφου Νικολάου Φερεκίδη, για τον οποίο γίνεται αναφορά στο βιβλίο του αοιδίμου Μητροπολίτου Κρήτης Τιμοθέου Βενέρη «Το Αρκάδι διά των αιώνων». Το έργο αυτό, μετά από σχετική έρευνα, ανευρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και αποκτήθηκε από τη Μονή Αρκαδίου. Στην Πινακοθήκη περιλαμβάνονται ακόμη δύο έργα που προσέφερε στη Μονή ο κ. Λεωνίδας Καούνης καθώς και δύο πίνακες που υπήρχαν στο Μοναστήρι και έχουν θεματική από αυτό. Στον ίδιο χώρο θα εκτίθεται και η ξυλόγλυπτη κορνίζα, όπου φυλάσσονταν επί σειρά δεκαετιών το Ιστορικό Λάβαρο του Αρκαδίου στό παλαιό Μουσείο της Μονής.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος απηύθυνε ολόθερμες ευχαριστίες προς τα μέλη της οικογένειας της αείμνηστης ζωγράφου Πόπης Παυλάκη, που είχαν την αρχική ιδέα για την δημιουργία της Πινακοθήκης. Ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε ακόμη τον Δήμο Ρεθύμνης, στο πρόσωπο του παρισταμένου Δημάρχου κ. Γεωργίου Μαρινάκη, και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης για την παραχώρηση των έργων, όπως επίσης τον κ. Λεωνίδα Καούνη για τα δικά του έργα που κοσμούν την Πινακοθήκη. Ο Επίσκοπός μας κ. Ευγένιος ανέγνωσε στούς παρευρισκομένους σημείωμα της κ. Μαρίας Μαραγκού, Διευθύντριας του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, στο οποίο αναγράφονται τα εξής:
«Η πινακοθήκη της Μονής Αρκαδίου συνθέτει την εικόνα της έμπνευσης και της δημιουργίας, στο ζήτημα της αναπαραγωγής των ηρώων του Ιερού χώρου και του ίδιου του περιβάλλοντος της Μονής.
Τα έργα της Πόπης Παυλάκη που παραχωρήθηκαν από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης στη Μονή Αρκαδίου βρίσκουν το φυσικό τους χώρο, έτσι όπως συμπίπτει με την πηγή έμπνευσης του.
Η Πυριτιδαποθήκη, ο Ηγούμενος Γαβριήλ, ο Κρήτης Τιμόθεος, οι Καλόγεροι αλλά και στοιχεία αναγνωρίσιμα του δομημένου χώρου και των κήπων της Μονής, αποτελούν το θεματικό πλαίσιο στο οποίο κινείται η καλλιτέχνης.
Η Παυλάκη, γεννήθηκε στους Αρμένους το 1904, έζησε και σπούδασε στην Αθήνα στη Σχολή Καλών Τεχνών και στο Παρίσι, στην Grande Chaumiere, ταξίδεψε και γνώρισε τον κόσμο αλλά ποτέ δεν έπαψε να ονειρεύεται τον γενέθλιο τόπο και τους μύθους του.
Εκείνο που εντυπωσιάζει, αρχικά, είναι η παρουσία της νεαρής Ρεθύμνιας στη δεκαετία 1920 στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Χρειάστηκε κουράγιο; Σίγουρα, όσο και αν προερχόταν από μια εύπορη οικογένεια. Κάτι άλλο που εντυπωσιάζει είναι η θεματική που επιλέγει στο κομμάτι της δουλειάς που αφορά στη Μονή Αρκαδίου. Μια νέα ζωγράφος στο Παρίσι, στα χρόνια του ευρωπαϊκού μοντερνισμού και της αφαίρεσης, στα χρόνια όπου «ξορκίζεται» το θέμα, η Παυλάκη ζωγραφίζει καλογέρους.
Τόπος, ξέρουμε από τον Φρόιντ, είναι τα παιδικά χρόνια. Μνήμη είναι οι μύθοι που ανασταίνουν το παιδί και θεριεύουν τις ιδιαιτερότητες του. Η Πόπη Παυλάκη, γεύεται το διεθνές περιβάλλον της τέχνης και ονειρεύεται τον ΤΟΠΟ.
Η προσωπογραφία του Μητροπολίτη Κρήτης Τιμοθέου, στον οποίο αποδίδεται η δημιουργία του πρώτου μουσείου κειμηλίων της Μονής Αρκαδίου, φόρος τιμής σε μια μεγάλη προσωπικότητα του νησιού, διαθέτει την επίδραση του ιμπρεσιονισμού στο φόντο στην γενειάδα και στο ρούχο του Πατέρα της εκκλησίας, ενώ το πορτραίτο του Ηγουμένου Γαβριήλ, την επίδραση του Γ. Ιακωβίδη. Η Πυριτιδαποθήκη, έργο που έγινε μετά από διήγηση της μόνης επιζήσασας του Ολοκαυτώματος Ελένης Σφακιανάκη, στην Πόπη Παυλάκη, αν και αφηγηματική διαθέτει την επίδραση του κυβισμού, ενώ οι σκηνές των καλογέρων στον κήπο και του καλόγερου – αναγνώστη, έχουν την επίδραση του δασκάλου της Κωνσταντίνου Παρθένη αλλά και το περιβάλλον της ζωγραφικής των φωτεινών ανοιγμάτων».
Στην εκδήλωση παρέστησαν οι τοπικές Αρχές καθώς και μέλη της οικογένειας της αείμνηστης Πόπης Παυλάκη, οι οποίοι παρουσίασαν στον Σεβασμιώτατο κ. Ευγένιο αρχειακό υλικό της ζωγράφου που θα αξιοποιηθεί κατάλληλα.
Τα επίσημα εγκαίνια της Πινακοθήκης προγραμματίζονται για το επόμενο έτος 2017 σε ημερομηνία που θα ανακοινωθεί.
Από την Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου
