Θεωρώ τον Κρούστα ένα ιδιαίτερο χωριό. Σε μια πρόχειρη πρόσφατη επίσκεψή μου παρατήρησα πόσα πολλά αλώνια υπάρχουν γύρω από το χωριό. Αλώνια είναι οι επίπεδοι κυκλικοί χώροι για το αλώνισμα των δημητριακών.
Μέτρησα, με τη βοήθεια και των δορυφορικών χαρτών Google Maps, 5 (πέντε) αλώνια δυτικά του χωριού και 10 (δέκα) ανατολικά του χωριού. Μάλιστα, σε αντίθεση με αλώνια άλλων χωριών, τα περισσότερα είναι σε μια ικανοποιητική κατάσταση. Ίσως γιατί ο Κρούστας είναι ένα από τα τελευταία χωριά που εγκατέλειψε τα σπαρτά.
- Ετυμολογικά η λέξη αλώνι προέρχεται από το αρχαιοελληνικό άλως. Στο Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών διαβάζουμε:
Αλώνι είναι οτιδήποτε έχει κυκλικό σχήμα: «το αλώνι του ηλίου/φεγγαριού (= άλως)… στρογγυλό σαν αλώνι».
«Τα μαρμαρένια αλώνια»: (από τον τόπο που πάλεψε ο Διγενής με τον Χάρο στα ακριτικά τραγούδια) για κάθε πεδίο κρίσιμης και σκληρής αναμέτρησης: «μάχη στα αλώνια των εκλογών».
Υπάρχει η φράση «από τα αλώνια στα σαλόνια / από τα σαλόνια στα αλώνια» (μτφ.): για μετάβαση σε καλύτερη/χειρότερη θέση ή κατάσταση: «Η ομάδα βρέθηκε από τα αλώνια (του ερασιτεχνικού πρωταθλήματος) στα σαλόνια της πρώτης κατηγορίας».
Σαν αλώνι: (για πράγμα ή χώρο) πολύ μεγάλο: «γήπεδο/έκταση σαν αλώνι».
- Έχουμε και στην έκφραση «χέστηκε η φοράδα στ’ αλώνι» («κέχωδεν η φορβάς εν τη άλω»). Κατά την τέλεση των εργασιών στο αλώνι ο φόβος των αγροτών ήταν ο κίνδυνος αφόδευσης του ζώου που θα κατέστρεφε μέρος του καρπού. Εκτός χρόνου εργασίας, τα ζωντανά ενθυμούμενα τον χώρο πήγαιναν και αφόδευαν χωρίς όμως να αποτελεί, πλέον, πρόβλημα με αποτέλεσμα να είναι αδιάφορο για τους αγρότες. Η έκφραση έκτοτε δηλώνει ότι αυτό που ακούστηκε είναι αδιάφορο ή ασήμαντο ή ανάξιο λόγου… Το ίδιο σημαντικό με το ότι η φοράδα… έχεσε στο αλώνι!
ΛΕΩΝ.Κ.