Μια σωστή παρατήρηση μας έκανε ο πρώην δήμαρχος του Αγίου Νικολάου κ. Δημήτρης Κουνενάκης. Στην υπαίθρια έκθεση ιστορικού περιεχομένου που είχε φιλοξενηθεί στην προβλήτα του Λιμένα Αγίου Νικολάου και αναφέρεται στην παρουσία και συμβολή της Κρήτης στους αγώνες λίγο πριν και μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 δεν γίνεται καμία αναφορά σε δύο σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν στην επαρχία Μεραμπέλλου και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην Κρητική επανάσταση.
Το ένα είναι η μάχη στην Κουτάραντο της Κριτσάς, το 1823, στη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκε η Ροδάνθη, η Κριτσωτοπούλα. Το άλλο σημαντικό γεγονός, στο οποίο δεν γίνεται αναφορά, είναι η μάχη των Βρυσών, το 1867. Και οι δύο αυτές μάχες, μαζί με την έξοδο από το σπήλαιο της Μιλάτου, έχουν χαρακτηριστεί ως εορτές τοπικής σημασίας.
Στην Έκθεση γίνεται αναφορά στην εκστρατεία του Μεραμπέλλου:
«Θεωρώντας ότι, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό του Ελληνικού Κράτους, η Κρήτη θα έπρεπε να αποτελεί μια επαναστατημένη περιοχή, το φθινόπωρο του 1827 οργανώθηκε μια νέα εκστρατεία, με στόχο την περιοχή του Μεραμπέλλου. Υπό την ηγεσία του Ιωάννη Χάλη η περιοχή τέθηκε σύντομα υπό τον έλεγχο των επαναστατών, όμως η άφιξη διαφόρων νέων αρχηγών με τις δυνάμεις τους, προκάλεσε σημαντικές αντιπαραθέσεις ως προς το ζήτημα της αρχηγίας και κυρίως της διαχείρισης των πλούσιων λαφύρων. Έχοντας χάσει τη συνοχή τους, οι επαναστάτες υπέστησαν συντριπτική ήττα στη μάχη του Μοχού τον Δεκέμβριο του 1827. Τις επόμενες ημέρες αποχώρησαν με κάθε μέσο, επιτρέποντας την εισβολή των μουσουλμάνων στο Μεραμπέλλο και την ευρύτερη περιοχή».
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ
