Η Κρήτη επανέρχεται στον ενεργειακό χάρτη, παρά τις προσπάθειες της Τουρκίας να μείνει εκτός των δρόμων της ενέργειας τόσο η Κρήτη, όσο και συνολικά η Ελλάδα, στην προσπάθεια της να καταστεί κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη ως χώρα διέλευσης όλων των κρίσιμων ενεργειακών πηγών που θα οδηγηθούν από την Μέση Ανατολή, την Ανατολική Μεσόγειο και την Ανατολική Αφρική, στην Ευρώπη.
Ωστόσο, με τον πόλεμο στην Ουκρανία μοιάζει ν’ αλλάζει σημαντικά η συνθήκη που διαμορφώνεται και η Ελλάδα αποκτά όλο και μεγαλύτερο ρόλο στον κρίσιμο τομέα της διέλευσης των νέων πηγών ενέργειας (φυσικό αέριο) από την Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ανατολική Μεσόγειο στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Η πρώτη συνάντηση στην Ουάσιγκτον
Όλα ξεκίνησαν στις 14 και 15 Μαρτίου, όταν η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, συνοδευόμενη από τον Συντονιστή Διεθνούς Ενεργειακής Πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Καθηγητή Θεόδωρο Τσακίρη «ολοκλήρωσε με επιτυχία», όπως ανακοίνωνε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, σειρά συναντήσεων με Αμερικανούς αξιωματούχους στην Ουάσιγκτον. Οι συναντήσεις έλαβαν χώρα στο περιθώριο του 3ου Delphi Forum της Ουάσιγκτον και συμπεριέλαβαν συσκέψεις της ελληνικής αντιπροσωπείας με τον Υφυπουργό Εξωτερικών για Ενεργειακά Θέματα, Harry Kamian, τον Υφυπουργό Ενέργειας για Διεθνή Θέματα, Dr. Andew Light και τις βοηθούς Υφυπουργούς Εξωτερικών, Erika Olson, Laura Lochman και Anna Shpitsberg. H Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών ανέλυσε διεξοδικά τις ελληνικές θέσεις σε όλο το φάσμα των διμερών και πολυμερών επίπεδων της ελληνοαμερικανικής ενεργειακής συνεργασίας. Επί της ουσίας, έβαλε στο τραπέζι την Ανατολική Μεσόγειο, ως αντίπαλο δέος στο φυσικό αέριο της Ρωσίας. Μίλησε ακόμα για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης τονίζοντας ταυτόχρονα τη στρατηγική σημασία του φυσικού αερίου ως εγγυητή της μετάβασης αυτής και την ανάγκη να διασφαλιστεί σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο η πανευρωπαϊκή ασφάλεια τροφοδοσίας υπό συνθήκες πόλεμου και υψηλών ενεργειακών τιμών.
Η Κρήτη
Το κρίσιμο όμως ήταν ότι υπογράμμισε στους Αμερικανούς αξιωματούχους ότι η Ελλάδα ήδη πρωταγωνιστεί σε περιφερειακό επίπεδο στη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων φυσικού αερίου μέσα από την προώθηση έργων, που μειώνουν και σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο μπορούν να μειώσουν περαιτέρω την υπερεξάρτηση της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης όπως ο ΤΑΡ και η προοπτική επέκτασης της δυναμικότητάς του, ο IGB, o αγωγός Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, το FSRU της Αλεξανδρούπολης και κυρίως «ο αγωγός EastMed που θα μπορούσε να ξανατεθεί στο τραπέζι υπό το φως των νέων δεδομένων που δημιουργεί ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εκμηδενίσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο». Κι εδώ είναι που ο ρόλος της Κρήτης είναι ξανά κομβικής σημασίας. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι αντίστοιχες δημόσιες δηλώσεις έγιναν από τον Αμερικανό Υφυπουργό Ενέργειας, Andrew Light, αλλά και τον Γερουσιαστή Menendez.
Ένα μήνα μετά, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, συναντήθηκε με τα μέλη της Επιτροπής Ενέργειας και Εμπορίου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Frank Pallone Jr, Fred Upton, Yvette D. Clarke, Jerry McNerney, Robert E. Latta, Lisa Blunt Rochester και Lizzie Fletcher και τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Geoffrey Pyatt. Στη συνάντηση συμμετείχε και η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, συζητήθηκαν τα νέα δεδομένα που έχει διαμορφώσει η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στην παγκόσμια οικονομία και τις διεθνείς αγορές ενέργειας, αλλά και τα μέτρα που έχει λάβει η Κυβέρνηση για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων από τις μεγάλες ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας. Ο Έλληνας Υπουργός ενημέρωσε τα μέλη του Κογκρέσου και τον Αμερικανό Πρέσβη για το ολοκληρωμένο σχέδιο που έχει εκπονηθεί με στόχο την ενεργειακή επάρκεια της χώρας, σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην αύξηση της δυναμικότητας του σταθμού LNG στη Ρεβυθούσα και στην υλοποίηση υποδομών στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, όπως τους νέους σταθμούς αεριοποίησης φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη και την Κόρινθο, τον αγωγό φυσικού αερίου IGB και τέλος «τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την Αίγυπτο, την Κύπρο και το Ισραήλ».
Η συνεργασία με την Αίγυπτο
Είχε προηγηθεί η συνάντησή του, την Πέμπτη 14 Απριλίου, με την πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο του Διαχειριστή της Αιγύπτου EETC (Egyptian Electricity Transmission Company), Sabah Mohamed Mashaly και τον εκπρόσωπο του υπουργείου Ηλεκτρισμού και ΑΠΕ της Αιγύπτου, Dr. Amgad Ahmed Saeed, με αντικείμενο την ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο. Στη συνάντηση συμμετείχαν, επίσης, η Κα Σδούκου, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης και ο αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Ιωάννης Μάργαρης.
Υποθαλάσσιο καλώδιο και Ε.Ε.
Οι δύο πλευρές συζήτησαν για τη σημασία «του υποθαλάσσιου καλωδίου που θα συνδέσει τα ηλεκτρικά συστήματα Ελλάδας και Αιγύπτου, με τη δημιουργία ενός κοινού, ζωτικού πεδίου οικονομικής και ενεργειακής συνεργασίας». Στη συνάντηση συμφωνήθηκε να εξεταστεί το ενδεχόμενο ένταξης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών στα Έργα Κοινού/Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος, καθώς θα συμβάλει στην ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης.
Στόχος να καταστεί κόμβος μεταφοράς πράσινης ενέργειας η Ελλάδα. Ένας κόμβος που θα ενισχύσει την εθνική ενεργειακή ασφάλεια, θωρακίζοντας τη χώρα μας από εισαγόμενες κρίσεις σαν και αυτήν που μαίνεται τους τελευταίους μήνες, καθώς θα συμβάλλει αποφασιστικά στον περιορισμό της εξάρτησής μας από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Γεωπολιτικός ρόλος και Κρήτη
Το έργο θα αναβαθμίσει τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με τη μετατροπή της Ελλάδας σε κόμβο μεταφοράς πράσινης ενέργειας. «Η καθαρή ενέργεια που θα μεταφέρεται στη χώρα μας μέσω του υποθαλάσσιου καλωδίου θα οδηγήσει σε αύξηση του ανταγωνισμού και σε μείωση του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Με την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών εμβαθύνουμε τη στρατηγική μας συνεργασία με την Αίγυπτο και προωθούμε την ευημερία και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή», δήλωσε ο κ. Σκρέκας.
Με βάση τα παραπάνω, καθίσταται προφανές, πως η Κρήτη ενισχύει το γεωστρατηγικό της ρόλο με βάση την διέλευση των ενεργειακών πόρων που αναμένεται πως θα περάσουν από το νησί.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
