Αυτήν την γωνία της Κιτροπλατείας την προσπερνάμε πολύ συχνά αλλά ελάχιστοι προσέχουν αυτήν την επιγραφή κάτω από το καφέ Palazzo. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία μας ενημερώνει ότι πρόκειται για:
«Τμήμα λιθόστρωτου δρόμου της αρχαίας πόλης Καμάρα που ήταν κτισμένη στη θέση της σημερινής πόλης του Αγίου Νικολάου, με αποχετευτικό αγωγό στο μέσον του. Στον χώρο που ανασκάφηκε το 1978 βρέθηκε θησαυρός 30 χάλκινων νομισμάτων της ρωμαϊκής επαρχίας της Κρήτης (Κοινόν των Κρητών) επί αυτοκράτορα Τραϊανού (97 έως 117 μ. Χ.)»
Τι ήταν το Κοινόν των Κρητών;
Κατά τους τελευταίους αιώνες πριν τη γέννηση του Χριστού, η κατάσταση της Κρήτης ήταν άθλια. Οι ελληνικές πόλεις – κράτη, όπως η Λατώ, η Γόρτυνα, η Πραισός, η Κυδωνία και τα Άπτερα, βρισκόντουσαν σε συνεχείς διαμάχες και έτσι το νησί συνεχώς μαστιζόταν από εμφύλιους πολέμους. Κατά τη περίοδο αυτή δημιουργήθηκε ο θεσμός του Κοινού των Κρητών για να αντιμετωπίσουν οι Κρήτες, συμφιλιωμένοι και ενωμένοι, τον ξένο εχθρό που απειλούσε το νησί.
Το Κοινό των Κρητών ανασυστάθηκε επί Ρωμαϊκής εποχής προκειμένου να αντιμετωπίζει θέματα συνοριακών διαφορών και συμμαχικών υποθέσεων. Σε σχετική επιγραφή αναφέρονται οι πόλεις Ιεράπυτνα, Πραισός, Λατώ, Βιάννος, Μάλλα, Χερσόνησος. Δεν αναφέρονται οι πόλεις Φαλάσαρνα, Ολούς, Ίτανος, Κυδωνία κ.ά. Το Κοινό των Κρηταίων έκοψε νομίσματα επί Ρωμαιοκρατίας, κάτι που δείχνει ότι ο σκοπός του δεν ήταν απλώς μια απλή επιτροπή που συνεδρίαζε μόνο για επίλυση συνοριακών διαφορών, αλλά ένα όργανο με αποφασιστικές οικονομικές και στρατιωτικές αρμοδιότητες.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ