Τα νόστιμα και υγιεινά σύκα έχουν τελειώσει. Σε λίγο θα πέσουν και τα φύλλα των συκιών, καθώς το δένδρο είναι φυλλοβόλο. Σε συκιά στον κάμπο των Λακωνίων παρατήρησα ότι υπάρχουν πάνω της καινούρια, εκτός εποχής, σύκα. Είναι οι λεγόμενοι όρν(ι)οι, που δεν τρώγονται και μετά από λίγο θα πέσουν. Οι όρν(ι)οι είναι τα αρσενικά σύκα που δεν ωριμάζουν ποτέ και είναι απαραίτητα προκειμένου να γονιμοποιηθούν τα βρώσιμα σύκα της ήμερης συκιάς. Με αυτά όμως τα σύκα φτιάχνουμε γλυκό του κουταλιού. Η λέξη ορνός προέρχεται από το αρχαίο ερινεός, που σημαίνει άγρια συκιά.
* Στο Μεραμπέλλο για τους όρν(ι)ους υπάρχει και η λέξη αλύθια (λύθια), που σημαίνει τα σύκα της αρσενικής συκιάς, με τα οποία γονιμοποιούνται τα ήμερα. Αλύθια λέγονται και τα χειμωνιάτικα σύκα που δεν προφταίνουν να ωριμάσουν. Αντίστοιχα το ρήμα ορνιάζω σημαίνει ότι γονιμοποιώ τα σύκα ήμερης συκιάς κρεμώντας ορν(ι)ούς στα κλαδιά της.
Για τους όρνους των συκιών μας μας δίνει τη δική του άποψη ο συμπολίτης μας Πελοπίδας Κακογιαννάκης:
Οι όρνοι παράγονται από άγριες συκιές την άνοιξη μόνο και παίζουν το ρόλο που περιγράφεις, δηλαδή βοηθούν στη γονιμοποίηση των σύκων. Αυτά που είδες τώρα στα Λακώνια δεν είναι όρνοι, είναι σύκα από ειδική ράτσα συκιάς που κάνει σύκα μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου. Εγώ έχω μια τέτοια συκιά στα Λακωνία που κόβω κάθε εβδομάδα τώρα 4-5 κιλά άριστης ποιότητας. Οι όρνοι γίνονται μόνο την άνοιξη.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ