Το Σάββατο 17 Ιουνίου 2023 το Ίδρυμα Γεωργίου και Αριστέας Μαμιδάκη διοργανώνει (στο Minos Palace hotel & suites) την πρώτη παρουσίαση των έργων Nomadic Murals της Μάρως Φασουλή, Day του Αλέξανδρου Λάιου και Whispers travel and whisper to you again της Ami Yamasaki, νικητών του Βραβείου Τέχνης Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη 2023.
Από το 2019 που ξεκίνησε, ο θεσμός του Βραβείου Τέχνης ενισχύει και προωθεί σύγχρονους δημιουργούς προσφέροντάς τους την ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα νέο, επιτόπιο έργο τέχνης, το οποίο θα παραμείνει σε μόνιμη έκθεση στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης, θα αποτελέσει μέρος της συλλογής του Ιδρύματος και θα ενταχθεί σε μια σημαντική πολιτιστική κληρονομιά. Στην τρίτη του χρονιά πλέον, το βραβείο παίρνει τη μορφή ενός σημαντικού θεσμού, ο οποίος ενισχύει έμπρακτα την καλλιτεχνική πρωτοπορία.
Φέτος, ο θεσμός παρουσίασε δύο καινοτομίες: Αφενός, απηύθυνε κάλεσμα σε δημιουργούς απ’ όλον τον κόσμο. Αφετέρου, αντί ενός, η Επιτροπή Αξιολόγησης απένειμε τρία ισότιμα βραβεία στις τρεις προτάσεις που ξεχώρισαν. Η ανταπόκριση από κάθε γωνιά της Γης ήταν συγκινητική, ενθαρρύνοντάς μας να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε και να προωθούμε έμπρακτα τη σύγχρονη τέχνη και τον πολιτισμό.
Το φετινό κάλεσμα αφορούσε προτάσεις επιτόπιων έργων σχεδιασμένων να αποτελούν μέρος ενός συγκεκριμένου, διαμορφωμένου περιβάλλοντος, να αφηγούνται μια εσωτερική πορεία/διαδρομή και να αποτελούν σημεία αναφοράς στο χώρο έκθεσής τους. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη θεματική της Φροντίδας/Ευδαιμονίας που αποτέλεσε και αντικείμενο έρευνας του νέου προγράμματος residency του Ιδρύματος, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο 2022. Οι προτάσεις που βραβεύθηκαν, ξεχώρισαν για την πρωτοτυπία τους, την καινοτομία, τη σύνδεση με τη θεματική και τη δημιουργικότητά τους.
Η Μάρω Φασουλή, με το Nomadic Murals, επαναπροσδιορίζει παραδοσιακές πρακτικές και με βασικό υλικό το νήμα προτείνει μια παράθεση υφαντών συνόλων. Διάσπαρτα τοποθετημένα σε διάδρομο 60 μέτρων, δημιουργούν ένα άτυπο κολλάζ με πυκνότητες και σημεία στίξης στο χώρο. Τεχνοτροπίες και τόποι συνθέτουν μια ιδιότυπη αφήγηση, ένα χρονικό modular ή μια παράφραση αυτού που εννοούσε ο Λε Κορμπυζιέ με τον όρο «νομαδικές τοιχογραφίες» – αναφερόμενος στις ταπισερί.
Ο Αλέξανδρος Λάιος, με το Day, αποτυπώνει διαδοχικούς χρωματισμούς από διάφορα στάδια της ημέρας χρησιμοποιώντας φίλτρα θεάτρου. Τυλιγμένα το κάθε ένα στον εαυτό του, σε διαγώνια κλίση, εννέα ζεύγη χρωμάτων μετατρέπουν έναν διάδρομο 50 μέτρων σε τεράστιο καλειδοσκόπιο, όπου φώτα και σκιές αποδίδουν φευγαλέα την ημέρα που πέρασε, δημιουργώντας ένα αφήγημα που μας θυμίζει εκείνες τις στιγμές στις οποίες επιδιώκουμε την πληρότητα και το αίσθημα της ευδαιμονίας.
Η εγκατάσταση Whispers travel and whisper to you again, της Ami Yamasaki, φτιαγμένη εξ’ ολοκλήρου από χαρτί, εκτείνεται σε διάδρομο μήκους 60 μέτρων. Μια γλυπτικά δοσμένη συμφωνία ψίθυρων, το έργο συγκεντρώνει εμπειρίες και ήχους από την Ιαπωνία και την Κρήτη, καλώντας τον θεατή να αφουγκραστεί ψιθύρους, οι οποίοι – αν και πλέον έχουν σωπάσει – ταξιδεύουν ακόμα ανάμεσά μας ως δονήσεις, διατηρώντας για πάντα την ανθρώπινη παρουσία στην ατμόσφαιρα.
Λίγα λόγια για τους φετινούς νικητές:
Μάρω Φασουλή
Στο έργο της ξανακοιτάζει την παραδοσιακή τέχνη και αρχιτεκτονική με τους όρους της ίδιας της πρακτικής, φέρνοντας στην επιφάνεια σχέσεις μεταξύ ενσώματων πρακτικών, εργασίας και φύλου. Είναι ιδρυτικό μέλος της εικαστικής ομάδας Under Construction Group (2008), με την οποία έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις, προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών και performances σε Ελλάδα και εξωτερικό. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε δύο ατομικές εκθέσεις: «From the Elbow to the Wrist», στο Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων σε διοργάνωση του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων και επιμέλεια Χριστόφορου Μαρίνου (2020), και «Picnic στη Βόρεια Κορέα», CAN Christina Androulidaki Gallery (Αθήνα, 2017). Επιπλέον, Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, ενδεικτικά: (2022) «WOMANIFESTO», επιμέλεια: Έφη Σπύρου, Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, «Λεμεσός μετά την ανάπτυξη τι;» επιμέλεια: Μαρία Λιανού, Αλέξανδρος Χριστοφίνης, Λεμεσός Κύπρος, «Weaving Worlds», επιμέλεια: Δάφνη Δραγώνα, Deree, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, και άλλα. Έχει βραβευτεί από την ARTWORKS (2021) και είναι Fellow του Προγράμματος Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Αλέξανδρος Λάιος
Στην έρευνά του εστιάζει σε σχέσεις και σημεία αναφοράς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επεισόδια που μαρτυρούν την ανθρώπινη δραστηριότητα με διαφορετικούς τρόπους και ερμηνείες, όπως ενεργοποιούνται στο απόλυτο φως. Από τις διαστάσεις του καθημερινού ως και τις σχέσεις επιστήμης και επιστημονικής φαντασίας το φως – σε κάθε στάδιο επεξεργασίας του, από το φυσικό φως του ήλιου στο αναλογικό και τέλος στο ψηφιακό φως – εντοπίζει τα όρια της αντοχής των ίδιων των υλικών που αναφέρονται έμμεσα στην ανθρώπινη κατάσταση. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Under Construction (2008), συμμετέχοντας σε εκθέσεις, residencies και performances στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στις ατομικές του εκθέσεις περιλαμβάνονται οι: «Flipping Coin», Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, Αθήνα 2022, «Annealing Point», Elika Gallery, Αθήνα 2018, «Removal», Παλαιά Δημοτικά Λουτρά Πάτρας, Πάτρα 2010.
Ami Yamasaki
Eικαστική καλλιτέχνιδα και voice artist. Χρησιμοποιεί τα αυτιά, τις φωνητικές χορδές και το δέρμα της για να αντιληφθεί τη δική της φωνή και τους απόηχους που κάνει. Χρησιμοποιώντας μια μέθοδο παρόμοια με τον ηχοεντοπισμό για την αναγνώριση ενός χώρου, μεταμορφώνει αυτόν τον χώρο μέσω ενός τύπου ακουστικής σκίασης. Μέσα από τις παραστάσεις και τις εγκαταστάσεις της, αμφισβητεί πώς είναι φτιαγμένος ο κόσμος και πώς επεκτείνεται το ανθρώπινο σώμα μέσω της ακρόασης. Τα τελευταία χρόνια, συνεργάζεται με άτομα με οπτικοακουστικά προβλήματα για να ερευνήσει πώς ο κόσμος μπορεί να εμφανίζεται διαφορετικά στο ίδιο περιβάλλον λόγω φυσικών διαφορών και διαφορών στον σκοπό των πράξεων. Ήταν μέλος του Ασιατικού Πολιτιστικού Συμβουλίου (2017) και του Ιαπωνικού Ιδρύματος Asia Center (2018). Έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις και εμφανίσεις στα Setouchi International Art Festival (2019), «WAYS OF TELLING» (Tokyo Shibuya Koen-dori Gallery, 2021), «Yokohama International Performing Arts Meeting» (BankART KAIKO, 2021), «KYOTO STEAM 2022 International Art Competition» (Kyoto Kyocera Museum of Art, 2022) και «JAPAN. BODY_PERFORM_LIVE» (Padiglione d’Arte Contemporanea, 2022), «Manga Scroll» στο Christian Marclay «Translating» (Museum of Contemporary Art Tokyo, 2022), «Groundbreaking Ceremony» (Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, 2022).
Προηγούμενοι νικητές/ριες του βραβείου ήταν οι Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος και Γιώργος Ρυμενίδης για το έργο τους Come with the Wind (2019) και οι Ισμήνη Κινγκ και Ιλεάνα Αρναούτου για το έργο τους Tender Shell Geophilia (2022).
Η συλλογή τέχνης του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη συγκεντρώνει πάνω από 70 πρωτότυπα, site-specific έργα σημαντικών Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, μεταξύ αυτών οι Magdalena Abakanowicz, Lynda Benglis, Cecilia Campos, Κώστας Βαρώτσος, Μαρία Λοϊζίδου, Ρένα Παπασπύρου, Άγγελος Σκούρτης, Κώστας Ιωαννίδης, Νίκος Αλεξίου, Γιώργος Λάππας, Νίκος Κεσσανλής, Georgia Kotretsos, Γιώργος Γυπαράκης κ.ά.
