Ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυτά που θα συναντήσουμε την άνοιξη σε έναν ελαιώνα είναι η δρακοντιά. Πολλές είναι οι ελιές που έχουν στη βάση τους ένα τέτοιο μεγάλο φυτό. Κατά την άνθιση αποπνέει μια έντονη δυσοσμία με την οποία προσελκύει μύγες και σκαθάρια και τα εγκλωβίζει στο εσωτερικό της για μια μέρα προκειμένου να βοηθήσουν στην επικονίαση. Στη συνέχεια τα απελευθερώνει, μας λένε ο Ανάργυρος και η Μαρία (Skoutari Olive Oil), καθώς δεν είναι σαρκοφάγο φυτό, όπως πολλοί πιστεύουν.
«Κάθε οργανισμός είναι σημαντικός στη διατήρηση άλλων μορφών ζωής, γι’ αυτό σεβόμαστε τη βιοποικιλότητα των χωραφιών μας και καλλιεργούμε πάντα με ορθές γεωργικές πρακτικές» μας λένε!
Στην Κρήτη η δρακοντιά λέγεται αλλιώς τουρκοστιβάνα και είναι παράξενο ότι το πρώτο σύνθετο «τουρκο-» το λέμε τόσο για το «άσχημο» φυτό δρακοντιά (τουρκο-στιβάνα), όσο και για το πανέμορφο λουλούδι παιώνια (τουρκο-ροδαρά). Ο Μανώλης Πιτυκάκης («Γλωσσικό Ιδίωμα Ανατολικής Κρήτης») αναφέρει ότι η λέξη τούρκος -όχι την εθνικότητα αλλά την ιδιότητα όπως την είχε αισθανθεί και δοκιμάσει ο Κρητικός λαός-, σήμερα έχει τη χρήση του όρου στις σημασίες βάρβαρος, αιμοχαρής, εξαγριωμένος, τύραννος.
¡ Συζήτησα τις λέξεις τουρκοστιβάνα και τουρκοροδαρά με τον φυσιοδίφη Γιώργο Αφορδακό -σε σχέση με το πρώτο συνθετικό τουρκο- και μας λέει:
«Η λέξη τουρκοστιβάνα έχει σχέση με την άσχημη μυρωδιά, σαν της δρακοντιάς, που έβγαζαν συχνά τα παλιά χρόνια τα στιβάνια, κυρίως στη διάρκεια του καλοκαιριού που οι άνθρωποι δεν φορούσαν κάλτσες. Όσο για την τουρκοραδαρά πιστεύω ότι η λέξη είχε σχέση με τα ρόδα που συχνά οι άνθρωποι έβλεπαν σε αραβικές (μουσουλμανικές) γραφές. Η παιώνια βέβαια μπορεί να έχει μια ωραία μυρωδιά τη σύντομη περίοδο της ανθοφορίας της, αλλά εκτός εποχής δεν μυρίζει και τόσο ωραία. Και οι δυο λέξεις είναι λαϊκές ονομασίες που έχουν σχέση με βιώματα και παρατηρήσεις των ανθρώπων».
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ
