Γράφει: Ο Νίκος Μιχελάκης*
Ενώ η πλατφόρμα του ΟΣΔΕ για υποδοχή αιτήσεων για την ενιαία ενίσχυση του 2024 ανοιγοκλείνει προκαλώντας ερωτήματα στους παραγωγούς αλλα και αναστάτωση στα διάφορα Κέντρα Υποδοχής Αιτήσεων (ΚΥΔ), ασάφεια και έντονος προβληματισμός υπάρχει και για τις ποικίλες άλλες μορφές ενισχύσεων.
Οι πολυάριθμοι όροι και προϋποθέσεις που θέτουν τελικά προκαλούν σοβαρούς προβληματισμούς αν τελικά συμβάλλουν στον σκοπό για τον οποίο θεσπίζονται!
Αυτό φαίνεται να συμβαίνει ειδικά με τα λεγόμενα οικολογικά σχήματα στις ελιές με τα οποια στην πράξη αντικαθίσταται το λεγόμενο πρασίνισμα που ίσχυε με την προηγούμενη ΚΑΠ το οποίο αποτελούσε στην πράξη το 30% της ενιαίας ενίσχυσης των ελαιοπαραγωγών.
Η ενίσχυση αυτή αποδιδόταν στους ελαιοπαραγωγούς χωρίς τους όρους που ίσχυαν για άλλες καλλιέργειες αφού είχε γίνει αποδεκτό και από την ΕΕ ότι οι ελαιώνες στις Μεσογειακές χώρες από μόνοι τους πληρούν όλους τους περιβαλλοντικούς όρους που έχουν τεθεί με τους κανονισμούς κυρίως για τις καλλιέργειες των Βορείων χωρών.
Με την Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 3941/Τευχ. Β΄/ 17-6-2023) της νέας ΚΑΠ ορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις για 13 συνολικά περιπτώσεις ενισχύσεων του νέου «πρασινίσματος», μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και δυο δράσεις για τους ελαιώνες.
(α) Τα «Πολλαπλά καλοκαιρινά κλαδέματα (Τμήμα 6) για την οποία προβλέπεται ενίσχυση μέχρι 17,5 € ανά στρέμμα στις ελιές με υποχρέωση δυο τουλάχιστο καλοκαιρινών κλαδεμάτων.
(β) Τις «Εθελοντικές οδηγίες ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας» (Τμημα13) με την οποία προβλέπεται ενίσχυση μέχρι 35€ ανά στρέμμα, με υποχρέωση εφαρμογής μαζικής παγίδευσης για τον Δάκο και ανάρτηση αριθμού παγίδων ανά στρέμμα τουλάχιστο όσες προβλέπει η άδεια κυκλοφορίας του σκευάσματος.
Δεσμεύσεις των ελαιοπαραγωγών
Οι γεωργοί που θέλουν να ενισχυθούν μεταξύ άλλων δεσμεύονται:
(α) Να κάνουν αποκλειστική χρήση εγκεκριμένων σκευασμάτων μαζικής παγίδευσης τα οποία βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ
(β) Να μην χρησιμοποιούν στα ενισχυόμενα αγροτεμάχια χημικά φυτοπροστατευτικά μόνον εφόσον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος προσβολών δάκου τεκμηριωμένος με έκθεση τεχνικού σύμβουλου και μόνον αυτά που είναι συμβατά με την βιολογική γεωργία (Καν. (ΕΕ) 2018/848) ή εφαρμόζονται στην κρατική δακοκτονία.
(γ) Να εφαρμόζουν ψηφιακή εφαρμογή και σύνταξη σχεδίου περιβαλλοντικής διαχείρισης
(ΣΠΔ)».
Προβληματισμοί και προτάσεις
Από τα παραπάνω προκύπτουν σοβαροί προβληματισμοί όπως:
-Κλαδέματα στην ελια οπωσδήποτε χρειάζονται. Ωστόσο γιατί αυτά πρέπει να είναι θερινά και όχι χειμερινά, όπως για πολλούς λόγους έχουν καθιερωθεί και επί χρόνια γίνονται χωρίς πρόβλημα, δεν έχει εξηγηθεί!
-Η χρήση παγίδων μαζικής παγίδευσης μετά από πολυετή πειράματα στο Ινστιτούτο Ελιάς Χανιων, αποδείχτηκε ότι είναι καλή οικολογική μέθοδος που συμβάλλει στην δασοπροστασία αλλά δεν έχει εξασφαλισμένη αποτελεσματικότητα! Αν σήμερα υπάρχουν νέες παγίδες ή σκευάσματα που έχουν αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα στις ελληνικές συνθήκες, τότε αυτά, αφού δοκιμαστούν από κρατικά ιδρύματα στην πράξη, όπως γινόταν και παλαιότερα, θα πρέπει να υιοθετηθούν και εφαρμοστούν γενικά στην κρατική δακοκτονία!
Και επειδή αυτό θα πάρει οπωσδήποτε χρόνο, πρόταση μας είναι στο μεταξύ να δοθούν μόνο 50 εκατ.€ από το κονδύλιο των 425 εκατ. €, που προβλέπεται για το πρόγραμμα αυτό, για την πλήρη αναδιοργάνωση και αποτελεσματική εφαρμογή της κρατικής συλλογικής δακοκτονίας με πλήρη περιφερειοποίησή της όπως έχει προτείνει επανειλημμένα ο ΣΕΔΗΚ
Διαφορετικά τα οικολογικά σχήματα στην Ελιά όχι μόνο θα είναι ατελέσφορα αλλά πιθανόν να καταστούν και επικίνδυνα για δακοπροσβολές όχι μόνο στους ελαιώνες στους οποίους εφαρμόζονται αλλά και στους γειτονικούς.
=====================
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του ([email protected]
