Ανεβοκατεβαίνοντας τα σκαλοπάτια της Λίμνης παρατήρησα στην κάθετη πλαγιά της ένα άγνωστό μου φυτό, με παράξενους καρπούς. Το φωτογράφισα και με το σχετικό πρόγραμμα (app) ανακάλυψα το όνομα και χρήσιμα στοιχεία για την ύπαρξή του.
* Πρώτα απ’ όλα με εξέπληξε ότι το φυτό αυτό ήρθε στην Ελλάδα κατά την διάρκεια των Μηδικών πολέμων τον 5ο αιώνα προ Χριστού, γι’ αυτό και ονομάστηκε «Μηδική η δενδρώδης» (Medicago arborea). Έχει και τα ονόματα τριφυλλόκλαδο ή άγριο τριφύλλι.
* Στην Ελλάδα φύεται στη Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο, στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη, σε άγονα και βραχώδη εδάφη και σε υψόμετρο από 0 έως 500 μέτρα. Αυτήν την περίοδο το φυτό δείχνει «ξερό» γατί ανθίζει από Νοέμβριο μέχρι Μάρτιο με άνθη κίτρινα. Κάνει ένα εκτεταμένο ριζικό σύστημα, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η εκρίζωσή του. Όμως για τη Λίμνη μας μάλλον είναι ένα χρήσιμο φυτό γιατί συγκρατεί το έδαφος από κατολισθήσεις. Διάβασα ακόμα ότι οι σπόροι του χρησιμοποιούνται ως χωνευτικό και καθαρτικό και προτείνεται σε δυσπεψία, δυσκοιλιότητα και άλλες εντερικές ανωμαλίες… αλλά δε συμβουλεύουμε τη χρήση του. Θα επανέλθω τον επόμενο μήνα για να φωτογραφίσω το φυτό στην πλήρη ανθοφορία του.
O λογιστής και φυσικός καλλιεργητής Μανώλης Γεροντής αποκαλεί ως «ένα δώρο Θεού για τον τόπο μας». Σε επιστολή του μας ενημερώνει:
* Λέγεται μηδική η δενδρώδης επειδή από τη μια είναι ένα είδος τριφυλλιού -το τριφύλλι λέγεται και μηδική- και από την άλλη σε μέγεθος είναι μεγάλο σε σχέση με τα γνωστά μας τριφύλλια. Βέβαια δεν φτάνει το μέγεθος ενός δένδρου, γι’ αυτό λέγεται και δενδρώδης, δηλαδή κάτι σαν δένδρο.
* Στον τόπο μας βρίσκεται σε αρκετά σημεία. Εκτός από τη λίμνη, θα το συναντήσουμε στο Καθολικό και μετά την Αμμουδάρα προς το Καλό Χωριό. Επίσης έχω συναντήσει μεγάλους πληθυσμούς στα πρανή του δρόμου προς Σητεία.
* Πολλαπλασιάζεται σχετικά εύκολα με μοσχεύματα, δηλαδή με μικρά κλαδάκια που αποκόβουμε από τις κορφές και φυτεύουμε σε μικρές γλάστρες. Επίσης έχω προσπαθήσει με σπόρο χωρίς να τα έχω καταφέρει. Είναι πολυετές και ξηρικό φυτό. Δηλαδή δεν χρειάζεται πότισμα. Όμως φαίνεται πως τον χειμώνα του αρέσει το παραπάνω νερό και γι’ αυτό βλέπουμε να ευδοκιμεί περισσότερο μέσα σε ρέματα, βάγγες και ημισκιερά μέρη. Νομίζω είναι καλό την πρώτη χρονιά να ποτιστεί μερικές φορές στον χώρο της τελικής του εγκατάστασης.
* Είναι άριστη ζωοτροφή. Οι βοσκοί του τόπου μας θα έπρεπε να το λατρεύουν. Ειδικά αυτές τις εποχές που έχουν πάει στα ύψη οι ζωοτροφές. Παλαιότερα είχα κουνέλια, τους το έδινα και τρελαινόντουσαν. Είναι αζωτοδεσμευτικό. Δηλαδή μαζεύει άζωτο στις ρίζες του από την ατμόσφαιρα. Τέτοια φυτά, δένδρα είναι εξαιρετικά λίγα. Έτσι, εάν το φυτέψουμε σε μια βραχώδη περιοχή, εκτός του ότι το ίδιο μπορεί να αναπτυχθεί, βοηθά με το άζωτο που μεταφέρει από την ατμόσφαιρα στο χώρο του, να αναπτυχθεί και αρκετή βλάστηση κάτω από την κόμη του.
* Επομένως:
(α) Μετατρέπει το άγονο έδαφος σε γόνιμο με την πάροδο φυσικά αρκετά ετών.
(β) Με την βλάστηση που δημιουργείται και από το ίδιο, αλλά και ό,τι φύεται δίπλα του παράγεται περισσότερο οξυγόνο, συμβάλλοντας έτσι στην μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και στην κλιματική αλλαγή, όπως μας λένε οι επιστήμονες.
(γ) Συγκρατεί το έδαφος γύρω του.
(δ) Συγκρατεί το νερό στις ρίζες του εμπλουτίζοντας τον υδροφόρο ορίζοντα, αντί να πηγαίνει το νερό της βροχής στο ρυάκι, στο ποτάμι ή στη θάλασσα.
* Για όλα τούτα θα έπρεπε μεγάλες πλαγιές του τόπου μας να είναι κατάφυτες από το ευλογημένο τούτο φυτό. Καθώς και να σταματήσουμε να αποκαλούμε άγονο τον ευλογημένο τούτο τόπο που μας έλαχε να γεννηθούμε και να ζήσουμε. Βέβαια στο χέρι μας είναι να αλλάξουμε έστω από τώρα και πέρα, ό,τι δεν έχουμε πράξει καλά. Για να δούμε, μας λέγει με την ωραία επιστολή του ο Μανώλης Γεροντής, ένας από τους πρωτοπόρους στον τόπο μας όσον αφορά τις φυσικές καλλιέργειες.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ
