Η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών Πάρκων αποτελεί πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου. Η εφαρμογή του στην Κρήτη περιλαμβάνει ως περιοχή εφαρμογής όλη την Κρήτη και τη θαλάσσια περιοχή γύρω από το νησί. Έμμεσα η μεθοδολογία αφορά το σύνολο των ελληνικών νησιών και παράκτιων περιοχών. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει πως θα ερευνηθούν οι δυνατότητες για την εφαρμογή τέτοιων εγχειρημάτων, δηλαδή την εγκατάσταση και λειτουργία υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Η εναρκτήρια συνάντηση του έργου StepAp (SusTainablE siting of offshore wind Parks. APplication in Crete) πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Περιφέρειας Κρήτης στο Ηράκλειο. Αντικείμενο του έργου StepAp είναι η διερεύνηση όλων των παραμέτρων για την βιώσιμη χωροθέτηση υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Κρήτη, βάσει πλήθους περιβαλλοντικών, τεχνικών και άλλων κριτηρίων, καθώς και διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς και πολίτες.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων, Σχολή Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, θα ασχοληθεί με τη Bιώσιμη χωροθέτηση υπεράκτιων αιολικών.
Στην εναρκτήρια συνάντηση συμμετείχαν δια ζώσης εκ μέρους της Περιφέρειας Κρήτης ο Γενικός Διευθυντής Βιώσιμης Ανάπτυξης Μαρίνος Κριτσωτάκης, η Διευθύντρια Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Άννα Καγιαμπάκη, και τα στελέχη Ελένη Καργάκη, Νίκος Καλογιαννάκης, Μαρία Αποστολάκη και Χρυσάνθη Βογιατζή. Εκ μέρους του Πολυτεχνείου Κρήτης εκτός από τον καθηγητή Θεοχάρη Τσούτσο, συμμετείχαν η Σταυρούλα Τουρνάκη και η Γεωργία Σκινήτη, ενώ μέσω τηλεδιάσκεψης συμμετείχε η εκπρόσωπος του Πράσινου Ταμείου Ζωή Γαϊτανάρου.
Έως και 40% ανάπτυξη ΑΠΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη ορίσει στόχους για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, με κυρίαρχο στόχο την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για το 2030 έως και 40%. Στα πλαίσια αυτά, η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων είναι πλέον πολιτική προτεραιότητα, καθώς μπορούν να συμβάλλουν τα μέγιστα στην επίτευξη των παραπάνω στόχων και γενικότερα της απανθρακοποίησης του πλανήτη. Πολλά κράτη στοχεύουν στην ανάπτυξή τους και η βιώσιμη χωροθέτησή τους περιλαμβάνει πολλούς περιορισμούς (κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς, τεχνοοικονομικούς. κά) και συμμόρφωση με τα εκάστοτε θαλάσσια χωροταξικά σχέδια, και συνεπώς αποτελεί πολυπαραγοντικό «πρόβλημα», το οποίο απαιτεί μία ολιστική σκοπιά-προσέγγιση.
Παράλληλα, οι αυξανόμενες συγκρούσεις χρήσεων γης, μαζί με την αυξανόμενη ζήτηση για πράσινη ενέργεια, σε συνδυασμό με το ανεκμετάλλευτο υπεράκτιο αιολικό δυναμικό, εντείνουν την αναγκαιότητα ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Συνεπώς, η βιώσιμη χωροθέτησή τους με βάση το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, είναι ένα ερευνητικό πεδίο που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω, κυρίως για τα νησιώτικα περιβάλλοντα λόγω της ανάγκης τους για ενεργειακή ασφάλεια, των μεγάλων αποστάσεων από την ηπειρωτική χώρα, της ανάγκης για απελευθέρωση της γης και του υψηλού ανεκμετάλλευτου υπεράκτιου αιολικού δυναμικού.
Συμπερασματικά, η βέλτιστη χωροθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων όσο αφορά το νησί της Κρήτης, θα πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω, για τη βιώσιμη ανάπτυξη καθώς και για την ενεργειακή της ανεξαρτησία. Τα αποτελέσματα από τα πρώτα στάδια της έρευνας του Πολυτεχνείου Κρήτης έδειξαν ότι υπάρχουν κατάλληλες περιοχές για την χωροθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Κρήτη με δυνητική χωρητικότητα εγκατεστημένης ισχύος 1GW.
Η πρόταση
Στα πλαίσια της ερευνητικής πρότασης προβλέπονται: Συστηματική μελέτη των υπαρχουσών βάσεων δεδομένων. Προσεκτική αξιολόγηση και κατάταξη των υποψηφίων περιοχών, επιπλέον των νομικών και κανονιστικών περιορισμών. Επιτόπιες έρευνες σε τουλάχιστον πέντε υποψήφιες περιοχές. Έμφαση στη μελέτη θαλάσσιων ειδών για την αποτελεσματική προστασία τους, με καταδύσεις, για την καλύτερη εκτίμηση των συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή (είδος βυθού, ανάγλυφο, διάφορα είδη μετρήσεων κλπ.), καθώς και την πληρέστερη καταγραφή των θαλάσσιων ειδών, προστατευόμενων ή μη. Και τέλος, διαβούλευση και διάδοση αποτελεσμάτων.
Σημειώνεται, τέλος, πως το έργο χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο, έχει προϋπολογισμό περίπου 200.000 ευρώ και διάρκεια 2 έτη.
Το έργο υλοποιείται από το Πολυτεχνείο Κρήτης και την Περιφέρεια Κρήτης. Επιστημονικός υπεύθυνος του έργου είναι ο καθηγητής Θεοχάρης Τσούτσος, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων.