Μέχρι τέλος Απριλίου διαβεβαιώνει ο εργολάβος του ΔΕΔΔΗΕ που εκτελεί εργασίες υπογειοποίησης των δικτύων στην περιοχή Μύλου-Κιτροπλατείας ότι θα έχει επουλώσει τις «πληγές» που άνοιξαν τα συνεργεία του, αφού η πόλη θα πρέπει να αποκαταστήσει την εικόνα και τη λειτουργία της ώστε να υποδεχθεί τους επισκέπτες της. Εξ άλλου από τις 28 και μετά μπαίνουμε στη Μεγάλη Εβδομάδα και θα πρέπει να υπάρχει ευταξία για να εορτάσουμε το Πάσχα χωρίς περισπασμούς, νεύρα και σύγχυση…
Το έργο είναι μεγάλο, σημαντικό και δύσκολο, κανείς δεν αντιλέγει. Το περίεργο είναι ότι, όπως συμβαίνει παγίως, τα συνεργεία που εκτελούν εργασίες στο δημόσιο χώρο, πάντα βγαίνουν εκτός χρονοδιαγράμματος. Όταν υπάρχει τέτοιο, βέβαια… Γιατί, στην ελληνική πραγματικότητα, ακόμη και να υπάρχει, ουδείς εγγυάται για την τήρησή του ή για να είμαστε ακριβέστεροι, πάντα πέφτουν έξω σε όποιο προγραμματισμό και αν κάνουν οι εργολάβοι…
Οι «αστάθμητοι παράγοντες»
Υπήρξαν και «αστάθμητοι» παράγοντες που προκάλεσαν πρόσθετες καθυστερήσεις. Οι ζημίες στα κοινωφελή δίκτυα ήταν η μία αιτία.
Η άλλη ήταν ότι οι εργασίες εκτελούνται σε… «ναρκοθετημένο» πεδίο, όπως μας σχολίαζε κάτοικος της περιοχής της Κιτροπλατείας! Και οι «νάρκες» δεν είναι κατάλοιπα πολέμου…
Η αναφορά αφορούσε τα αρχαία τα οποία είναι θαμμένα στο έδαφος της περιοχής, αφού η ζώνη των εργασιών εκτείνεται από τον εντοπισμένο αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Καμάρας (απέναντι από τον ΟΤΕ) στο λιμάνι και την Κιτροπλατεία, όπου εκτεινόταν η αρχαία πόλη – πρόγονος του σημερινού Αγίου Νικολάου.
Το τσαπάκι λοιπόν που άνοιγε τις τάφρους σε βάθος 1,5 μ. χτύπησε αρκετές φορές το αρχαίο στρώμα, φέρνοντας στην επιφάνεια πλήθος κεραμικών θραυσμάτων! Όπως συμβαίνει σε κάθε δημόσιο (και ιδιωτικό) έργο που συμπεριλαμβάνει εκσκαφή ο νόμος επιβάλει την παρουσία κατά τις εκσκαφικές εργασίες ενός αρχαιολόγου, που παρακολουθεί άγρυπνα τις εργασίες όντας παρών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας όσο εργάζεται το συνεργείο. Ετσι και στο συγκεκριμένο έργο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου έχει τοποθετήσει αρχαιολόγο που αμείβεται με κονδύλι που προβλέπεται στον προϋπολογισμό του έργου.
Όπως δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ η προϊσταμένη της ΕΦ.Α.ΛΑΣ. Χρύσα Σοφιανού, στη διάρκεια των εργασιών έχει βρεθεί πολλή κεραμική, που από την πρώτη ματιά είναι διαφορετικών περιόδων, Ελληνιστικής, Ρωμαϊκής ακόμη και Μινωικής. Δυστυχώς, τα θραύσματα που συλλέχθηκαν μέχρι σήμερα προέρχονται από σπασμένα αγγεία και η στρωματογραφία του εδάφους μαρτυρεί ότι προηγήθηκε μεγάλη μόχλευσή του, σε περιόδους οικοδόμησης της σύγχρονης πόλεως, όχι μόνο για την κατασκευή ιδιωτικών κτισμάτων αλλά και για την τοποθέτηση κοινόχρηστων δικτύων ύδρευσης – αποχέτευσης του Δήμου και δικτύων άλλων κοινωφελών επιχειρήσεων του δημοσίου. Τα έργα αυτά είχαν γίνει σε εποχές που ο νόμος δεν προέβλεπε την υποχρεωτική επιστασία των εργασιών από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, οπότε οι εργασίες εκτελούνταν χωρίς προσοχή και ακόμη και αν εντοπίζονταν κάτι παραχωνόταν και πάλι χωρίς να δίνεται ιδιαίτερη σημασία.
Εκτός από κεραμική, κατά μήκος της οδού Μιχ. Σφακιανάκη εντοπίστηκαν σημειακά τμήματα λιθοδομής, που ανήκε πιθανότατα σε κτίρια. Η τοιχοποιϊα αποτελείται από κανονικά λαξευμένες πέτρες, που δεν περνούν απαρατήρητες. Δυστυχώς, κάτω από το κομμάτι αυτό της νεώτερης πόλεως κείτεται η αρχαία πόλη, που δεν υπάρχει πια ελπίδα να έλθει ποτέ στο φως.
Το μοναδικό σωζόμενο τμήμα της Καμάρας
Το μόνο τμήμα της αρχαίας Καμάρας που σώθηκε και στο οποίο η ΕΦ.Α.ΛΑΣ. συνεχίζει την ανασκαφή, είναι το τετράγωνο απέναντι στον ΟΤΕ, μεταξύ των οδών 25ης Μαρτίου και Λασθένους, για το οποίο η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει κατ’ αρχήν εισηγηθεί την απαλλοτρίωση και με την ολοκλήρωση της ανασκαφής θα έχει συγκεντρώσει και το σύνολο των στοιχείων που χρειάζεται για την πλήρη τεκμηρίωση του μεγάλης σημασίας και αξίας, μοναδικού αρχαιολογικού χώρου που διαθέτει ο Αγίου Νικόλαος, που μαρτυρεί το ένδοξο παρελθόν του τόπου που γέννησε το Νέαρχο – μετέπειτα φίλο καρδιακό του Μεγάλου Αλέξανδρου και ναυάρχου στην εκπληκτική εκστρατεία που μετέφερε το φως του Ελληνικού Πολιτισμού, μέχρι τις Ινδίες.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ