Σημαντική αλλά περιορισμένης κλίμακας είναι η συμμετοχή του Λασιθίου στο νέο εθνικό πρόγραμμα ανακαίνισης σχολικών μονάδων «Μαριέττα Γιαννάκου», το οποίο ξεκίνησε με τη δεύτερη φάση του και προβλέπει παρεμβάσεις σε 426 σχολεία σε όλη τη χώρα. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με 100 εκατομμύρια ευρώ από τη δωρεά της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και έχει ανακοινωθεί πως στοχεύει κατά προτεραιότητα σε περιοχές νησιωτικές, απομακρυσμένες και με αυξημένες κοινωνικές ανάγκες.
Στην Κρήτη εντάσσονται 33 σχολεία και από αυτά στο Λασίθι μόλις τέσσερα: το 1ο Γυμνάσιο Ιεράπετρας, το 3ο Δημοτικό Ιεράπετρας, το 3ο Δημοτικό Σχολείο Αγίου Νικολάου και το 3ο Δημοτικό Σητείας.
Οι παρεμβάσεις που θα πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν: ανακαίνιση χώρων υγιεινής, προσθήκη WC για ΑμεΑ, βελτίωση ραμπών, εσωτερικούς και εξωτερικούς χρωματισμούς, επισκευές αύλειων χώρων, αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές σε νηπιαγωγεία.
Η συμμετοχή του Λασιθίου στο πρόγραμμα, προφανώς και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ξεχωριστή και δεν καλύπτει όλες τις ανάγκες, παρά το γεγονός ότι είναι σημαντική. Συγκεκριμένα: Από τα 426 σχολεία πανελλαδικά, μόλις 4 είναι στο Λασίθι, δηλαδή λιγότερο από 1%. Από τα 33 της Κρήτης, τα 4 αντιστοιχούν σε 12,1%, όσο περίπου και ο πληθυσμός του νομού στο νησί. Όμως, το Λασίθι ανήκει ταυτόχρονα σε όλες τις κατηγορίες προτεραιότητας του προγράμματος και πληροί τα στοιχεία για την νησιωτικότητα, την απομόνωση, τη γεωμορφολογική διασπορά, ενώ ανήκει και στην κατηγορία μικροί δήμοι και με περιορισμένες τεχνικές υπηρεσίες, όπως έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια.
Αυτό δημιουργεί εύλογο προβληματισμό και το ερώτημα πώς είναι δυνατόν νομοί άλλοι να παρουσιάζουν νούμερα διαφορετικά και πιο ενισχυμένα. Πόσο «ισότιμα» εφαρμόζεται το πρόγραμμα;
Η ένταξη των τεσσάρων σχολείων αφήνει πολλά άλλα εκτός, τα οποία έχουν εδώ και χρόνια καταγεγραμμένες ανάγκες. Ενδεικτικά μπορεί να βρει κάποιος ειδικά σχολεία σε όλες τις πόλεις καθώς και στα μικρά γυμνάσια όπως Κριτσά και Οροπέδιο Λασιθίου. Η παρέμβαση στα τέσσερα σχολεία, ειδικά σε μονάδες όπως το 3ο Δημοτικό Αγίου Νικολάου ή το 1ο Γυμνάσιο Ιεράπετρας, θα προσφέρει αισθητή βελτίωση στο περιβάλλον φοίτησης. Όμως, το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας του Λασιθίου ουσιαστικά θα χρειαστεί κάτι παραπάνω. Ένα συστηματικό σχέδιο που να συμπεριλάβει και τα άλλα σχολεία που έχουν ανάγκες.
Το «Μαριέττα Γιαννάκου» είναι ένα θετικό πρώτο βήμα, όμως απαιτείται συνέχεια και βάθος. Χρειάζεται δηλαδή επαναξιολόγηση των προτεραιοτήτων, μόνιμος μηχανισμός υποβολής αιτημάτων από τους Δήμους, αύξηση χρηματοδότησης, ένταξη ειδικών σχολείων και περιφερειακών περιοχών σε μελλοντικές φάσεις.
Η χρηματοδότηση
των τραπεζών
Το σύνολο της χρηματοδότησης των 100 εκατομμυρίων ευρώ δεν προέρχεται από το κράτος, αλλά από δωρεά των τεσσάρων συστημικών τραπεζών (Alpha Bank, Eurobank, Εθνική και Πειραιώς), μέσω της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. Το γεγονός αυτό φέρνει στο φως έναν νέο μηχανισμό χρηματοδότησης δημόσιων υποδομών, που αναδεικνύει τη συνέργεια ιδιωτικού και δημόσιου τομέα με έμφαση στην κοινωνική ευθύνη, χωρίς να εμπλέκεται άμεσα ο κρατικός προϋπολογισμός.
Πάντως, σχολιάζεται από αυτοδιοικητικούς κύκλους πως η μελλοντική συνέχεια του προγράμματος δεν πρέπει να επαφίεται σε εθελοντικές πρωτοβουλίες ή δωρεές, αλλά να ενταχθεί σε μόνιμο χρηματοδοτικό εργαλείο για τις σχολικές υποδομές, ώστε να υπάρχει συνέχεια και στρατηγική.
Οι εργασίες θα ξεκινήσουν από τις 15 Ιουνίου, με πρόβλεψη ολοκλήρωσης πριν τον Σεπτέμβριο. Αυτό σημαίνει ότι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος θα είναι μήνες έντονου εργοταξιακού φόρτου, ιδιαίτερα στις σχολικές αυλές. Ο χρονικός περιορισμός είναι στενός, ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι σε κάποιες μονάδες απαιτείται σημαντικός αριθμός τεχνικών επεμβάσεων. Η ΚΤΥΠ Α.Ε., που έχει αναλάβει την υλοποίηση, υποστηρίζει πως διαθέτει τη δυνατότητα να παραδώσει τα έργα εντός χρονοδιαγράμματος.
Σε κάθε περίπτωση η εξέλιξη είναι θετική αλλά για το Λασίθι, το στοίχημα παραμένει όχι μόνο η ισότιμη μεταχείριση και η διασφάλιση ποιοτικής δημόσιας παιδείας σε όλα τα σχολεία, αλλά και η βελτίωση των υποδομών που έχει υστερήσει τα τελευταία χρόνια.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
