Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση του «Παρατηρητηρίου για τη Βία κατά των Γυναικών στην Κρήτη WOMEN_WATCH» που αποτελεί την τέταρτη μιας σειράς εκθέσεων και περιλαμβάνει τις δράσεις που υλοποιήθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2025 (01/01-31/03/2025) έρχεται να μας σοκάρει και να μας προβληματίσει.
Το «Παρατηρητήριο» λειτουργεί στο πλαίσιο του Προγράμματος BUILD με Φορέα υλοποίησης τον «Σύνδεσμο Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου και Ν. Ηρακλείου». Η δράση του «Παρατηρητηρίου» σχετίζεται με τη μελέτη και ανάλυση της εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, την καταγραφή δεδομένων καταγγελιών κακοποίησης σε όλη την Περιφέρεια Κρήτης, καθώς και με την καταγραφή καλών και κακών πρακτικών σε ό,τι αφορά τη συντονισμένη ανταπόκριση φορέων και επαγγελματιών πρώτης γραμμής, με στόχο τη μεγιστοποίηση της ασφάλειας γυναικών και κοριτσιών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η εν λόγω έρευνα κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών που αναφέρονται στις Αστυνομικές Αρχές στην Κρήτη, εμφανίζονται αυξητικά σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Η τάση αυτή καταγράφεται σε όλη την Περιφέρεια, με το Ηράκλειο να συγκεντρώνει τα υψηλότερα ποσοστά περιστατικών. Η πλειονότητα των περιστατικών που γνωστοποιούνται στις Αρχές, αφορά κυρίως σε ημεδαπές γυναίκες. Παράλληλα, τα μεγαλύτερα ποσοστά αναφορών στις Αρχές καταγράφονται στις ηλικίες 35-45 ετών, όπως φαίνεται να γινόταν και τα προηγούμενα έτη.
Τα δεδομένα για το πρώτο τρίμηνο του 2025 εμφανίζονται αυξητικά σε επίπεδο καταγγελιών στην Κρήτη, σε σύγκριση με τις αντίστοιχες περιόδους των ετών 2024 και 2023. Η συνολική τάση εμφανίζεται να είναι ανοδική σε ολόκληρη την Περιφέρεια, με την Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου να συνεχίζει να ακολουθεί μία σταθερά αυξητική πορεία.
Αύξηση καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΑΣ, στην Κρήτη, το πρώτο τρίμηνο τα περιστατικά το 2023 ήταν 218, το 2024 ήταν 200 ενώ το 2025 αυξήθηκαν σε 353.
Συγκεκριμένα στη Δ.Α. Λασιθίου, οι καταγγελίες από τον μήνα Ιανουάριο έως και τον Μάρτιο παρουσιάζουν την εξής εικόνα:
Το έτος 2023 έγιναν 17, το έτος 2024 μειώθηκαν στις 12 ενώ δυστυχώς φέτος (2025) αυξήθηκαν σημαντικά αγγίζοντας τις 34, γεγονός που ίσως οφείλεται και στην έναρξη δραστηριότητας Τμημάτων Ενδοοικογενειακής Βίας.
Ηλικιακή κατανομή καταγγελιών
Όσον αφορά την ηλικιακή διαστρωμάτωση των γυναικών που κατήγγειλαν περιστατικά βίας από τον Ιανουάριο έως και τον Μάρτιο του 2025:
Παρατηρήθηκε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό καταγγελιών συγκεντρώνεται στις ηλικίες μεταξύ 35-45 ετών (25% καταγγελιών), ενώ ακολουθεί η ηλικιακή κατηγορία 45-60 ετών (23%). Συνολικά, περίπου το 50% των καταγγελιών γίνεται από γυναίκες ηλικίας 35-60 ετών, ενώ το 16% σχετίζεται με περιστατικά κακοποίησης σε παιδιά 0-18 ετών. Οι γυναίκες άνω των 60 ετών κατέχουν το μικρότερο ποσοστό καταγγελιών (8%) ενώ αμέσως μετά με ποσοστό 9% είναι γυναίκες ηλικίας 18-25 ετών. Οι γυναίκες 25-35 ετών λαμβάνουν το 19% των καταγγελιών.
Κατανομή καταγγελιών ανά εθνικότητα
Για τους μήνες Ιανουάριο-Μάρτιο τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών στην Κρήτη έδειξαν ότι η πλειονότητα των γυναικών που καταγγέλλουν σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα της έρευνας είναι ημεδαπές, σε ποσοστό 85%, ενώ μόνον το 15% των γυναικών που κατήγγειλαν το πρώτο τρίμηνο 2025 ήταν αλλοδαπές.
Συγκεκριμένα από τα στατιστικά αναδεικνύεται ότι στην Δ.Α. Λασιθίου το 80% των καταγγελιών είναι από ημεδαπές ενώ το 19% αλλοδαπές.
Κακοποίηση παιδιού
Αξίζει να υπογραμμιστεί η αξιοσημείωτη αύξηση καταγγελιών κακοποίησης παιδιών (0-18 ετών) η οποία παρατηρήθηκε κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Από τα δεδομένα προκύπτει ένα εξαιρετικά ανησυχητικό ποσοστό αύξησης κατά 76%, υπερδιπλάσιο σε σχέση με το 2023 και το 2024, που επικεντρώνεται στις ηλικίες 0-13 ετών. Συγκεκριμένα το 2023 σημειώθηκαν 48 συνολικά περιστατικά κακοποίησης παιδιών στην Κρήτη, το 2024 μειώθηκαν σε 30 ενώ το 2025 αυξήθηκαν στα 101 καταγράφοντας και ρεκόρ στην τριετία αυτή (2023-2025)!
Ταυτόχρονα, παρατηρείται ότι οι αναφορές δεν κάνουν διακρίσεις ως προς το φύλο, καθώς το φαινόμενο επηρεάζει τόσο αγόρια όσο και κορίτσια. Συγκεκριμένα το 2025 τα αγόρια αφορούσαν 51 καταγγελίες, ενώ τα κορίτσια 50.
Το 2023 σημειώθηκαν 30 περιστατικά κακοποίησης κοριτσιών στην Κρήτη την περίοδο Ιανουάριο με Μάρτιο ενώ τα περιστατικά αγοριών ήταν 18. Το 2024 για τους μήνες Ιανουάριο με Μάρτιο σημειώθηκαν 16 περιστατικά κακοποίησης κοριτσιών και 14 αγοριών.
Μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί
Η κατάσταση που αποτυπώνεται μέσα από τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητική και προκαλεί έντονο προβληματισμό καθώς καταγράφεται αύξηση περιστατικών βίας τόσο σε επίπεδο Κρήτης όσο και στον Νομό Λασιθίου. Πρόκειται για μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί και αναδεικνύει την ανάγκη για άμεση και ουσιαστική παρέμβαση. Είναι επιτακτικό να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης και καταπολέμησης της βίας με στόχο την προστασία των θυμάτων και τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου κοινωνικού περιβάλλοντος.
Τα συμπεράσματα της έρευνας αναδεικνύουν την ανάγκη διαρκούς εκπαίδευσης των επαγγελματιών για καλύτερη υποστήριξη των θυμάτων. Όπως τονίζεται, η προστασία των παιδιών πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα ενώ ολοκληρώνοντας γίνεται αναφορά και για την έμφυλη διάσταση εξηγώντας ότι δεν είναι απλώς στατιστικό στοιχείο.
ΣΟΦΙΑ ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗ
