Σύμβουλες για την πρόληψη της λεϊσμανίασης δίνει η Δ/νση Δημόσιας Υγείας της Π.Ε. Χανίων, μέσω σχετικής ανακοίνωσης, μετά την εμφάνιση μεμονωμένου κρούσματος στον Νομό. Αναφέρει:
H Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας εφιστά την προσοχή του κοινού στην σχολαστική λήψη των μέτρων πρόληψης, διότι η σπλαχνική μορφή της νόσου, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, είναι δυνητικά θανατηφόρα.
Η Λεϊσμανίαση είναι παρασιτική ασθένεια που οφείλεται σε ενδοκυτταρικό παράσιτο (πρωτόζωο) του γένους leismania (Λεϊσμάνια). Οι πιο κοινές μορφές είναι η σπλαχνική λεϊσμανίαση (καλααζάρ) ,η δερματική λεϊσμανίαση και η βλενοδερματική.
Πως μεταδίδεται η λεϊσμανίαση:
Η Λεϊσμανίαση μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων φλεβοτόμων (σκνιπών). Οι σκνίπες μολύνονται όταν τσιμπάνε ένα μολυσμένο ζώο (συνήθως σκύλους ή τρωκτικά), ή και άνθρωπο ανάλογα με το είδος της λεϊσμάνιας.
Οι άνθρωποi πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται την ύπαρξη σκνιπών στο χώρο, επειδή δεν κάνουν σχεδόν κανένα θόρυβο, είναι μικρές (περίπου το 1/3 του μεγέθους των κουνουπιών) και τα τσιμπήματά τους κάποιες φορές μπορεί να περάσουν απαρατήρητα. Τα τσιμπήματα αυτά άλλοτε είναι επώδυνα, αλλά πολλές φορές είναι ανώδυνα.
Οι σκνίπες παρουσιάζουν μεγαλύτερη δραστηριότητα κατά τις απογευματινές και βραδινές ώρες. Ωστόσο τσιμπάνε και οποιαδήποτε ώρα της μέρας εάν κάποιος τις ενοχλήσει (π.χ κατά τη διάρκεια κηπευτικών εργασιών).
Η Ελλάδα θεωρείται ενδημική χώρα για την λεϊσμανίαση, κυρίως με την σπλαχνική μορφή, που απαντάται σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας. Η δερματική μορφή συναντάται σποραδικά.
Πρόληψη Λεϊσμανίασης
Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία ανθρώπινων κρουσμάτων
Λήψη μέτρων ατομικής προστασίας έναντι των διαβιβαστών-σκνιπών
Λήψη μέτρων ελέγχου και πρόληψης της νόσου στα ζώα, με :
Εφαρμογή ειδικών εντομοαπωθητικών προϊόντων (πχ. κολάρων) σε δεσποζόμενους και αδέσποτους σκύλους, ώστε να περιορίζεται η έκθεσή τους σε σκνίπες.
Τακτικό κτηνιατρικό έλεγχο για την νόσο. Κάθε Απρίλιο (αρχή δραστηριοποίησης των σκνιπών) να εξετάζονται όλα τα σκυλιά για λεϊσμανίαση και κάθε Νοέμβριο (τέλος δραστηριοποίησης των σκνιπών) να γίνεται πάλι εξέταση για λεϊσμανίαση όλων των ζώων.
Έγκαιρη αντιμετώπιση των άρρωστων ζώων, σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου.
Εφαρμογή προγραμμάτων ελέγχου των διαβιβαστών – σκνιπών και μείωσης των εστιών αναπαραγωγής τους.
Οι σκνίπες εναποθέτουν τα αβγά τους σε εστίες πλούσιες σε οργανική ύλη όπως, σωρούς φύλλων, φλοιούς και κουφάλες δέντρων, φράκτες, εγκαταλελειμμένα κτίσματα, ρωγμές σε τοίχους σπιτιών, καταλύματα ζώων και οικιακά απορρίμματα.»
Παράλληλα, η Π.Ε. Χανίων, η Δ/νση Δημόσιας Υγείας της Π.Ε. Χανίων, εξέδωσε σχετική ανακοίνωση , για την αποφυγή εμφάνισης κρουσμάτων λεπτοσπείρωσης, κατά τη φετινή χρονιά.
«Η Λεπτοσπείρωση είναι μικροβιακή λοίμωξη. Προκαλείται από τον μικροοργανισμό (βακτήριο) που ονομάζεται Λεπτόσπειρα και παρατηρείται σε ανθρώπους και σε ζώα .
Η Λεπτόσπειρα βρίσκεται σε πολλά είδη θηλαστικών, άγρια, οικόσιτα και κατοικίδια όπως αρουραίοι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, σκύλοι κλπ τα οποία την αποβάλουν με τα ούρα ή τα γενετικά εκκρίματα, χωρίς κατά κανόνα τα ίδια να έχουν συμπτώματα.
Η μετάδοση γίνεται μέσω άμεσης επαφής με τα μάτια ,την μύτη και το στόμα, ή τραυματισμένου δέρματος, όταν ο άνθρωπος έλθει σε επαφή με ούρα ή ιστούς μολυσμένων ζώων. Επίσης η μετάδοση μπορεί να συμβεί με κολύμπι σε μολυσμένα νερά, ή ακόμα και με την κατάποση μολυσμένης τροφής (από ούρα μολυσμένων ζώων).
Τα συμπτώματα εκδήλωσης της νόσου είναι, πυρετός, ρίγη, πονοκέφαλος, μυαλγία, εμετός ή πιο βαριάς μορφής όπως, υψηλός πυρετός, ίκτερος, έντονος πόνος στους μύες και την κοιλιά, έντονη διάρροια, εξάνθημα και ίσως έντονα κόκκινα μάτια .
Σε βαριά μορφή και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η παραπάνω ασθένεια μπορεί να αποβεί θανατηφόρος.
Για πρόληψη και αποφυγή μόλυνσης συνιστώνται τα παρακάτω μέτρα:
Χρήση γαντιών, κατάλληλου ρουχισμού (πχ. ποδιές) και υποδημάτων (μπότες), ώστε να προστατεύεται το δέρμα κατά την διάρκεια εργασιών σε επικίνδυνο περιβάλλον.
Επισημαίνεται ότι επικίνδυνο περιβάλλον αποτελούν τα στάσιμα νερά , η λάσπη, η υγρή βλάστηση, τα καλλιεργητικά προϊόντα στο χωράφι, που η επιφάνειά τους συνδυάζει υγρασία και πιθανή παρουσία τρωκτικών.
Κάλυψη ανοικτών πληγών στο δέρμα (έστω και αμελητέου τραυματισμού), με αδιάβροχα επιθέματα κατά την διάρκεια αγροτικών εργασιών σε επικίνδυνο περιβάλλον πιθανής ύπαρξης τρωκτικών, ζωντανών ή νεκρών.
Άμεση απολύμανση και καθαρισμός οποιουδήποτε σημείου του σώματος, (έστω και αμελητέου τραυματισμού) κατά την διάρκεια εργασιών στο ύπαιθρο.
Καλή πλύση ή εμβάπτιση σε ζεστό νερό (>50 ºC) λαχανικών και άλλων αγροτικών προϊόντων που είχαν επαφή με χώμα και που τρώγονται ωμά. Ιδιαίτερα να αποφεύγεται η κατανάλωση φρούτων πχ. σταφύλια, κατευθείαν από το χωράφι, αν δεν προηγηθεί πολύ καλό πλύσιμο.
Αποφυγή παραμονής τροφίμων σε περιβάλλον δυνητικής παρουσίας τρωκτικών. Σε αντίθετη περίπτωση πρέπει τα τρόφιμα να διατηρούνται με τρόπο που να αποκλείεται η επαφή με τρωκτικά.
Αποφυγή κολύμβησης ή επαφής με πιθανώς επιμολυσμένα νερά (ποτάμια, συλλογές νερού) και λήψη κατάλληλων προστατευτικών μέτρων, όπου απαιτείται τέτοιου είδους δραστηριότητα.
Καταπολέμηση τρωκτικών σε κατοικημένους χώρους. Απομάκρυνση απορριμμάτων, αποστράγγιση στάσιμων νερών, και βελτίωση συνθηκών υγιεινής γύρω από τις οικίες για να μειωθεί η προσέλευση τρωκτικών. Επίσης φραγή οπών (πχ. με μεταλλικό πλέγμα) για να αποκλειστεί η πρόσβαση τρωκτικών εντός της οικίας.
Αποφυγή άμεσης επαφής με τα ούρα αγροτικών ή κατοικίδιων ζώων και τήρηση μέτρων υγιεινής (χρήση γαντιών και καλό πλύσιμο χεριών)
Πολύ καλό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό μετά από κάθε εργασία στην ύπαιθρο, (ιδιαίτερα πριν από κατανάλωση τροφής, κάπνισμα κλπ) καθώς και χρήση ξεχωριστών ρούχων για τις εργασίες αυτές.
Επίσης, με την εμφάνιση θορυβωδών συμπτωμάτων (που συχνά προσομοιάζουν με γρίπη) όπως:
Πυρετός
Ρίγη
Μυαλγίες
Αδυναμία – καταβολή
καλό θα είναι να προβούμε σε ιατρική εξέταση.
Εμβολιασμός στον άνθρωπο για την Λεπτοσπείρωση δεν υπάρχει. Έτσι, η πρόληψη παραμένει το καλύτερο μέσο για την αποφυγή της μόλυνσης.
Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν ιδιαίτερα είναι εκείνοι που εργάζονται στην ύπαιθρο, στην αποκομιδή σκουπιδιών, σε σφαγεία, κτηνοτροφικές μονάδες και γεωργικές ασχολίες. Επίσης κατασκηνωτές, παιδιά με δραστηριότητες στην ύπαιθρο ή ερχόμενα σε επαφή με αδέσποτα ζώα και οι διαμένοντες κοντά σε περιοχές με στάσιμα ύδατα.»
