Η Πλατεία Ευρώπης παραμένει άδεια, το Δικταίο Άντρο κλειστό, και η νέα Δημοτική Αρχή πλέον σιωπά.
Στην πρόσφατη ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας της δημοτικής αρχής του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου (25 Ιουνίου 2025), η παράταξή μας, μέσω του πρώην Αντιδημάρχου Θεοχάρη Κοντογιάννη, έθεσε κρίσιμα ερωτήματα προς τον Δήμαρχο κ. Γιώργο Αθανασάκη σχετικά με το παρατεταμένο κλείσιμο του Δικταίου Άντρου και τη μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων.
Ωστόσο, η σημερινή Δημοτική Αρχή του κ. Αθανασάκη, αντί να δώσει σαφείς απαντήσεις, μετακυλίει τις ευθύνες για τις καθυστερήσεις στην Περιφέρεια Κρήτης και στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Τα κρίσιμα ερωτήματα, όμως, παραμένουν ανοιχτά για την κοινωνία του Λασιθίου, τους εργαζόμενους και τους επιχειρηματίες της περιοχής:
- Γιατί παραμένει ακόμα κλειστό το Δικταίο Άντρο, ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του Δήμου μας και ένας από τους σημαντικότερους της Κρήτης με διεθνή ακτινοβολία, εν μέσω τουριστικής περιόδου, χωρίς καμία επίσημη ενημέρωση προς πολίτες, επαγγελματίες και επισκέπτες;
- Γιατί, 18 μήνες μετά την ανάληψη της διοίκησης από τον κύριο Αθανασάκη, δεν έχει ξεκινήσει κανένα απολύτως έργο στην Πλατεία Ευρώπης, ενώ αποτελεί τμήμα του συνολικού έργου ανάδειξης του Δικταίου Άντρου;
Ο πρώην Δήμαρχος Γιάννης Στεφανάκης δήλωσε:
«Ένα έργο που εξασφαλίσαμε και χρηματοδοτήσαμε με πολλή δουλειά, που σχεδιάσαμε με όραμα και αγάπη ώστε να εξυπηρετεί τον μοναδικό πολιτισμό, το διεθνούς εμβέλειας μυθολογικό σπήλαιο του Δία – το Δικταίον Άντρον, ένα έργο για την ευημερία της κοινωνίας, της οικονομίας, των εργαζομένων και των επαγγελματιών του Λασιθίου, δυστυχώς κατέληξε να εξυπηρετεί μόνο τους εργολάβους.»
Το μεγάλο έργο του Δικταίου Άντρου με τίτλο «SUB 1: Βελτίωση Προσβασιμότητας και Αναβάθμιση Υποδομών του Δικταίου Άντρου», με συνολικό προϋπολογισμό 15,9 εκατομμυρίων ευρώ, σχεδιάστηκε, εγκρίθηκε και χρηματοδοτήθηκε το 2023 από την προηγούμενη δημοτική αρχή, με όραμα για τον τόπο και τους ανθρώπους. Περιλαμβάνει 10 υποέργα, μεταξύ των οποίων:
- Η μελέτη και κατασκευή αναβατορίου από την Πλατεία Ευρώπης προς το Δικταίον Άντρον (10.912.000 €)
- Η διαμόρφωση Πλατείας Ευρώπης και η αποκατάσταση μονοπατιών πρόσβασης προς το Δικταίον Άντρον (1.200.000 €)
- Οι εργασίες βραχοστερέωσης του Δικταίου Άντρου (1.370.200 €)
- Η διαμόρφωση της διαδρομής εντός του Δικταίου Άντρου (1.000.000 €)
- Η αναβάθμιση φωτισμού και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εντός του σπηλαίου (500.000 €)
- Ο καθαρισμός και η απομάκρυνση επιλιθικής χλωρίδας (396.800 €)
- Η επιστημονική τεκμηρίωση και αρχαιολογική εποπτεία, συγγραφή κειμένων, φωτογράφιση και κινηματογράφηση (268.832 €)
- Τεχνική και συμβουλευτική υποστήριξη (170.000 €)
- Υπογειοποίηση δικτύων (111.882,72 €)
- Επίβλεψη αρχαιολογικών εργασιών (39.000 €)
Ως προηγούμενη δημοτική αρχή:
- Οραματιστήκαμε, σχεδιάσαμε και εξασφαλίσαμε εγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις 15,9 εκατ. € για το έργο στο Δικταίον Άντρον (ΑΔΑ: Ψ39ΙΗ-Β2Ξ).
- Πετύχαμε ώστε ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου να είναι ο κεντρικός φορέας υλοποίησης και διαχείρισης του συνόλου του έργου
- Εξασφαλίσαμε τη πλειοψηφία και την προεδρία της Επιτροπής Παρακολούθησης του έργου (ΑΔΑ: 9ΥΠΓΩΞΩ-ΛΤΩ).
Η νέα δημοτική αρχή του κ. Αθανασάκη, από την ανάληψη των καθηκόντων της (Ιανουάριος–Φεβρουάριος 2024):
- Παρέδωσε τον έλεγχο του έργου.
- Έχασε την προεδρία και την πλειοψηφία στην επιτροπή παρακολούθησης.
- Σήμερα δεν έχει καμία ουσιαστική συμμετοχή στην εξέλιξη του έργου. Επιλέγει να περιορίζεται στην αρμοδιότητα της βραχοστερέωσης, η οποία επίσης δεν προχωρά όπως θα έπρεπε με καθυστερήσεις και χωρίς ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα.
- Εφάρμοσε απευθείας αναθέσεις εκατομμυρίων ευρώ επικαλούμενη κίνδυνο ανθρώπινης ζωής και ότι το σπήλαιο καταρρέει (..)
Επιπλέον:
- Το έργο της Πλατείας Ευρώπης δεν έχει ξεκινήσει, παρότι υπάρχει εγκεκριμένη χρηματοδότηση, μελέτες και τεύχη δημοπράτησης.
- Το τελεφερίκ που είχαμε σχεδιάσει μετατράπηκε σε απλό ασανσέρ, χωρίς καμία διαβούλευση και με αμφίβολες περιβαλλοντικές συνέπειες για την προστασία της τόσο ευαίσθητης περιοχής.
Ο πρώην δήμαρχος Γιάννης Στεφανάκης είχε επανειλημμένως ζητήσει από τις αρχές του 2024 μονοθεματικές συνεδριάσεις με αποκλειστικό αντικείμενο την πορεία και τους κινδύνους του έργου στο Δικταίον Άντρον. Η Δημοτική Αρχή το αρνήθηκε, επιλέγοντας σιωπή, απραξία και απευθείας αναθέσεις εκατομμυρίων ευρώ.
Ο κίνδυνος απένταξης του έργου είναι πλέον υπαρκτός.
Ο κ. Αθανασάκης είναι πολιτικά και ηθικά εκτεθειμένος. Η απώλεια ελέγχου, η έλλειψη σχεδιασμού, η αδράνεια και η άγνοια για τις εξελίξεις, συνθέτουν μια εικόνα εγκατάλειψης ενός έργου εθνικής σημασίας.
- Πλήρης αδιαφορία για την Πλατεία Ευρώπης
Η ομόφωνα εγκεκριμένη το 2020 μελέτη (αρ. 5/2020, ΑΔΑ: 6ΧΤΩΩΞΩ-0Ψ2) «Βελτίωση και ανάπλαση Πλατείας Ευρώπης οικισμού Ψυχρού» με αναλυτικά σχέδια, εγκρίσεις και τεύχη δημοπράτησης, μένει αδρανής εδώ και 18 μήνες.
Η Δημοτική Αρχή αναθεωρεί το έργο αυθαίρετα, δηλώνοντας συνεχώς ότι δεν υπάρχουν μελέτες, ενώ όπως περίτρανα αποδεικνύεται ΥΠΑΡΧΟΥΝ είναι εγκεκριμένες ομόφωνα από το προηγούμενο δημοτικό συμβούλιο και αδειοδοτημένες.
Έτσι, η νέα δημοτική αρχή θέτει σε κίνδυνο τις εξασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις και στερεί από τους δημότες έναν εμβληματικό δημόσιο χώρο διεθνούς σημασίας.
- Το παρατεταμένο κλείσιμο του Δικταίου Άντρου
Παρά τις εξαγγελίες, το μυθολογικό σπήλαιο παραμένει κλειστό χωρίς κανένα σαφές χρονοδιάγραμμα.
Η βραχοστερέωση, συμβασιοποιημένη με απευθείας ανάθεση ύψους 1,3 εκατ. €, έχει πάρει παρατάσεις, ενώ ο εργολάβος έχει εισπράξει 800.000 € χωρίς ολοκληρωμένο έργο.
Οι εργασίες προχωρούν με ρυθμούς χελώνας, χωρίς διπλά συνεργεία ή παράλληλες δράσεις, καθιστώντας αδύνατη την έγκαιρη επαναλειτουργία του σπηλαίου.
Κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες
Η τουριστική κίνηση καταρρέει στο Οροπέδιο Λασιθίου. Επιχειρήσεις κλείνουν, εργαζόμενοι μεταναστεύουν και η κοινωνική συνοχή απειλείται.
Ο Δήμος δεν αναλαμβάνει καμία πρωτοβουλία, ούτε παρέχει την ζητούμενη πλέον ενημέρωση στους εργαζομένους και τους επαγγελματίες για τα χρονοδιαγράμματα τον σχεδιασμό και τις εξελίξεις στο έργο, και ούτε φυσικά διεκδικεί την εφαρμογή μέτρων στήριξης των εργαζομένων και των επαγγελματιών.
Υποδομές & αδρανείς μελέτες
Το τελεφερίκ των 10,5 εκατ. € μετατράπηκε σε ασανσέρ με προϋπολογισμό περίπου 4 εκατομμυρίων € όπως προέκυψε από τον διαγωνισμό, ενώ αγνοείται η τύχη των υπολοίπων 6 εκατομμυρίων €.
Το οραματικό έργο των 15,9 εκατ. €, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, κινδυνεύει σοβαρά με απένταξη.
Ως Δημοτική Παράταξη απαιτούμε από την δημοτική αρχή του κυρίου Αθανασάκη:
- Σαφές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης όλων των παρεμβάσεων στο Δικταίο Άντρο, με δημοσιοποίηση ενδιάμεσων οροσήμων και πληρωμών.
- Δημοσιοποίηση του τελευταίου πορίσματος της Επιτροπής Παρακολούθησης και όλων των αποφάσεων παράτασης.
- Άμεση δημοπράτηση της εγκεκριμένης από το 2020 μελέτης Πλατείας Ευρώπης, χωρίς άλλες καθυστερήσεις και τροποποιήσεις.
- Ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης εργαζομένων και επιχειρήσεων (μειώσεις/απαλλαγές τελών, βοηθήματα).
- Πλήρης ενημέρωση για τη σύσκεψη του Δημάρχου στις 13–14 Μαΐου 2025 στο Υπουργείο Πολιτισμού – τι σας είπε η Υπουργός για απένταξη του έργου;
- Διαφάνεια για την τύχη των υπόλοιπων 6 εκατ. € του αρχικού τελεφερίκ. Έχουν χαθεί και αυτά;
Η σιωπή δεν είναι επιλογή.
Καλούμε κάθε κάτοικο, επαγγελματία και φορέα του Οροπεδίου Λασιθίου να στηρίξει την απαίτηση για ξεκάθαρες απαντήσεις.
Η ευθύνη έχει ονοματεπώνυμο.
Η κοινωνία του Οροπεδίου Λασιθίου απαιτεί άμεσα εξηγήσεις.
Η συντακτική ομάδα του συνδυασμού ΛΑΣΙΘΙΩΤΙΚΟ ΚΑΛΕΣΜΑ
