Συνέχεια (και) στη μουσική σού δίνει η συνέπεια λόγων και έργων, η αυθεντικότητα, η σοβαρότητα, η υπευθυνότητα. Αλλά και η ανεπιτήδευτη ανθρωπιά, που κάνει τα πλήθη να ταυτίζονται πιο άμεσα μαζί σου. Τα 30 και πλέον χρόνια συνεχούς παρουσίας των Χαΐνηδων σε μουσικές σκηνές, γλέντια, μαγαζιά, γειτονιές σε όλη τη χώρα, πιστοποιούν σε μεγάλο βαθμό πως διαθέτουν μπόλικα από δαύτα. Ακούσματα παραδοσιακά και αληθινά, που «χτυπούν» κατ’ ευθείαν στο θυμικό, στο συναίσθημα. Δεν ξέρω εάν αυτός είναι ο στόχος και δεν ξέρω τελικά εάν υπάρχει στο συγκρότημα συγκεκριμένη στόχευση, υπάρχουν ωστόσο σίγουρα θέση, κατεύθυνση και μέτρο: τα τρία σημαντικότερα πράγματα που ορίζουν την ολιστική ζωή και τελικά και τη μουσική, σύμφωνα με τον «Χαϊνη» Δημήτρη Αποστολάκη. Ο λυράρης και τραγουδιστής του συγκροτήματος, λίγο πριν από την αυριανή τους συναυλία στον λόφο του Προφήτη Ηλία στις Βρύσσες Μεραμπέλου (την οποία διοργανώνει ο Πολιτιστικός και Φυσιολατρικός Σύλλογος Βρυσσών, με τη στήριξη του ΠΑΟΔΑΝ) μίλησε στην ΑΝΑΤΟΛΗ για όλα όσα έχει μάθει όλα αυτά τα χρόνια για τη ζωή, τη μουσική και τους ανθρώπους. Αλλά και για όλα όσα μας ορίζουν ως ύπαρξη, με τον δικό του αντικομφορμιστικό, αντισυμβατικό, αλλά και αυθεντικό λόγο.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
ΑΝΑΤΟΛΗ: Θα μας παρουσιάσετε, μεταξύ των άλλων επιτυχιών σας, την Παρασκευή στις Βρύσσες και την τελευταία σας δουλειά με τίτλο «Πόνημα μετανεωτερικής οντολογικής προσέγγισης αποκλινουσών κατηγοριών, κοινώς ΒΑΡΔΑ ΦΟΥΡΝΕΛΟ» που περιλαμβάνει 2 CD και ένα βιβλίο. Είναι μια δουλειά που βγάλατε με αφορμή τα 30 χρόνια μουσικής πορείας σας. Είναι μια μορφή απολογισμού;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Προκαλώ και προσκαλώ τους ανθρώπους με ευαισθησία και που δεν έχουν υποταχθεί ακόμη στη συνήθεια της φθήνιας, του εύκολου, ρηχού ακούσματος, που αντιτίθενται στο κιτς, σ’ αυτό που δεν είναι αποτέλεσμα θυσίας, να στοχαστούν και να ακούσουν την εργασία μας αυτή. Χρόνια δεν μετράω όμως. Είναι τόσο γεμάτη η ζωή μου τόσα χρόνια, που δεν έχω καταφέρει να κάνω κανέναν απολογισμό. Πάντα νιώθω σα ν’ αρχίζω τώρα, δεν έχω τέτοια λογιστικά κατάλοιπα στο κεφάλι μου.
ΑΝΑΤΟΛΗ: Και τί σας έχει αφήσει όλη αυτή η διαδρομή, τί έχετε μάθει για τη μουσική και τους ανθρώπους;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Να σας πω την αλήθεια, την πορεία αυτή δεν την έχω καταλάβει, γιατί με όλες αυτές τις δράσεις, τα βιβλία, τις συναυλίες, τις παραστάσεις, δεν έχω προλάβει να καθίσω να κάνω έναν απολογισμό και ούτε και θα με ενδιέφερε. Εγώ πραγματώνομαι στο τώρα. Το παρελθόν ή το μέλλον είναι δύο «κλέφτες» που σου κλέβουν τη ζωή, γιατί το παρελθόν, όπως λένε και οι νευροεπιστήμονες, δεν μπορούμε να το αναδημιουργήσουμε παρά μόνο να το επαναπαράξουμε. Το μέλλον απ’ την άλλη, είναι σκοτεινό. Οπότε, η παροντική σκέψη είναι το ίδιον των πραγματικών καλλιτεχνών, των επαναστατών, των ερωτευμένων και των παιδιών. Το μόνο που θα έλεγα ότι μού έχει αφήσει αυτή η υπερτριαντάχρονη πορεία είναι ότι έχω γνωρίσει ανθρώπους, που για ‘μένα είναι τα ζωντανά βιβλία. Πρόλαβα και ανθρώπους όλα αυτά τα χρόνια που είχαν τη δική τους κοσμογονική αντίληψη, δεν ήταν ομοιομορφοποιημένοι από τη γραφική γλώσσα της τηλεόρασης, από την δαιμονιακή μανία του κέρδους και του συμφέροντος, από την προβλεψιμότητα του μικροαστισμού, ήταν άνθρωποι που είχαν την «κουζουλάδα», το ηρωικό αρχέτυπο. Αυτή είναι η πραγματική μου προίκα.
ΑΝΑΤΟΛΗ: Εκδίδοντας πέραν των τραγουδιών και βιβλία ως μια ολοκληρωμένη δουλειά, θέλατε κάτι να «πείτε», ενείχε αυτό ένα συμβολισμό;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όπως έχω δηλώσει και στο παρελθόν εγώ δεν είμαι τραγουδοποιός, είμαι κορνιζάς, πάντα ολοκληρωμένα έργα δημιουργούμε γιατί είναι ολιστική και η σκέψη και η ζωή μας. Η ζωή είναι τρία πράγματα: θέση, κατεύθυνση και μέτρο. Για να έχει κανείς θέση, πρέπει να έχει ένα πλαίσιο, εάν ένας δίσκος είναι σουξεδοσυλλογή ή συγκολλήσεις τραγουδιών, τότε δεν έχουμε να κάνουμε με τέχνη, αλλά με διασκέδαση. Κι εμείς δεν περάσαμε ποτέ απ’ αυτό.
ΑΝΑΤΟΛΗ: Απ’ όλες τις δουλειές σας ξεχωρίζετε κάποια;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν μπορεί κανείς τα «παιδιά» του να τα ξεχωρίσει. Η ανάγκη είναι η κινητήριος δύναμη του κόσμου, ενώ κατά τους αρχαίους γεννήθηκε πριν από όλους τους θεούς και τους ανθρώπους, χωρίς μάνα και πατέρα. Οπότε, «ανάγκα και θεοί πείθονται». Κάθε εργασία που εκδώσαμε σαν Χαϊνηδες ήταν αποτέλεσμα μιας αδήριτης ανάγκης εκείνης της εποχής. Δεν μπορώ λοιπόν να ξεχωρίσω τις ανάγκες μου. Τα δημιουργήματα αυτά δεν είναι δικά μας, εμείς απλώς τα καταγράφουμε, δημιουργοί είναι οι λαοί που πέρασαν απ’ αυτούς τους τόπους, αφήνοντας τις γλώσσες και τις μουσικές τους. Αυτά διαχειριζόμαστε εμείς, οπότε αυτά τα έργα δεν είναι δικά μας, είναι δημιουργήματα δια χειρός μας, όπως έγραφαν οι βυζαντινοί αγιογράφοι.
ΑΝΑΤΟΛΗ: Συνολικά σε όλη τη δουλειά σας, η Κρήτη ποιό και πόσο ρόλο είχε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μιλάτε σε έναν λυράρη, έχω παίξει σε βαφτίσεις, σε γάμους, είμαι από τους τελευταίους στην Ελλάδα σολίστες που ασχολούμαι με την τέχνη και έχω περάσει από τον λαϊκό δρόμο των γλεντιών και του χωριού. Αυτό τα λέει όλα, είμαι λυράρης και πριν μερικά χρόνια μπορεί κανείς να με συναντήσει με τον Ψαρογιάννη π.χ. να παίζω σε μια βάφτιση, ενώ μετά από λίγο θα έπαιζα στο Ηρώδειο ή οπουδήποτε αλλού. Το λαϊκό στοιχείο που έχει η Κρήτη είναι η τελευταία κοινωνία που ακόμη δικαιούται να έχει κάποιας μορφής εθιμοτυπία. Σήμερα βέβαια η Κρήτη δεν είναι αυτή που γνώρισα, είναι σημαντικά αλλοτριωμένη, την έχει μολύνει και αυτή το μικρόβιο του κέρδους και του φόβου. Η τηλεόραση π.χ. είναι η «δασκάλα» των παιδιών και στην Κρήτη και στην Αθήνα οπότε σιγά-σιγά οι άνθρωποι χάνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.
ΑΝΑΤΟΛΗ: Από τη νέα γενιά μουσικών στην Κρήτη βλέπετε κάτι το ξεχωριστό, κάποιους που να αναδύονται με προοπτικές στο μουσικό προσκήνιο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Υπάρχουν πολλοί καλοί και ελπιδοφόροι παίκτες στα όργανα, περιμένω όμως υπομονετικά διότι το θέμα δεν είναι ένα παιδί που παίζει 5, 10 χρόνια ότι κάτι κάνει. Το μόνο χαρακτηριστικό της τέχνης παγκοσμίως είναι η διάρκεια. Το θέμα δεν είναι ο λυράρης απλά να παίζει καλά, είναι για να ζει λυράρικα. Εάν δεν δω ανθρώπους να ζουν λυράρικα, δεν θα μπορέσω να πω ότι η Κρήτη ζει.
ΑΝΑΤΟΛΗ: Τα δύο χρόνια της πανδημίας πώς τα ζήσατε; Μουσικά και προσωπικά ρωτώ.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εγώ δεν κατάλαβα καμία καραντίνα, καμία πανδημία. Ζήσαμε ως κοινωνία έναν απόλυτο παραλογισμό. Εγώ ως μοναχοπαίδι είχα να περιθάλψω τον πατέρα μου στα Νοσοκομεία και τελικά να τον θάψω όπως και τους καλύτερούς μου φίλους, εγώ όμως διασώθηκα. Φτιάξαμε μια κοινότητα ανθρώπων που παίζαμε στους λόφους της Αθήνας και ήμασταν οι μοναδικοί που είπαμε «όχι» στην αναγκαστική αιχμαλωσία. Ως συγκρότημα μέσα στην πανδημία φτιάξαμε το «Βάρδα Φουρνέλο» με βιβλίο και 2 δίσκους, άρα διασώθηκα μέσα από αυτές τις κοινότητες στις οποίες συμμετείχα. Ο κορονοϊός σκότωσε πολύ λιγότερους από ό,τι σκοτώνει καθημερινά η καραντίνα. Οι συνθήκες καθημερινής αιχμαλωσίας που έζησε ο πλανήτης, είναι κάτι που θα το βρει μπροστά του σαν μεγάλο αποτύπωμα στο καθημερινό του γίγνεσθαι. Εγώ έπαιζα και για εμβολιασμένους και για ανεμβολίαστους, όπως ο Χριστός μπήκε στο σπίτι του λεπρού και σε αυτό του εκατόνταρχου. Εγώ δεν διαχωρίζω κανέναν.
ΑΝΑΤΟΛΗ: Αύριο στη συναυλία στον λόφο του Προφήτη Ηλία τι να περιμένουμε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Να μην περιμένετε απολύτως τίποτα, αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να απολαύσετε αυτό που θα ακούσετε. Όπως λέει ο μεγάλος πολεμιστής Τακουάν, σε έναν πόλεμο πας σαν λευκό χαρτί, αθώος σαν το μωρό. Γιατί είναι ο μόνος τρόπος να πάρεις τα μέγιστα. Και η συναυλία ένας πόλεμος είναι και οι πολεμιστές πρέπει να πάνε αθώοι.
* Η κολεκτίβα των Χαΐνηδων αποτελείται από τους: Δημήτρη Αποστολάκη – λύρα, τραγούδι, Δημήτρη Ζαχαριουδάκη – κιθάρα, τραγούδι, Αγγελική Σύρκου – τραγούδι, Μιχάλη Γαλάνη – τύμπανα, Γιώργο Κωνσταντίνου – μπάσο, Peter Jaques – τρομπέτα, φλικόρνο, κλαρίνο, νέυ, Μιχάλη Νικόπουλο – λαούτο, μαντολίνο, μπουζούκι, τραγούδι.
ΝΙΚΟΣ ΣΓΟΥΡΟΣ
