Άρθρο του Δημάρχου Αντώνη Ζερβού
Οι πρόσφατες δηλώσεις μου για τα ζητήματα λειτουργίας των καταστημάτων εστίασης και διασκέδασης είμαι σίγουρος ότι ενόχλησαν γιατί δεν είπα αυτά που θέλουν να ακούν οι ενδιαφερόμενοι αλλά αυτά που πρέπει να ειπωθούν, έτσι ώστε μέσα από διάλογο – με υλοποιήσιμες ρεαλιστικές προτάσεις και μέσα στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και όχι με άναρθρες κραυγές και αφορισμούς – να οδηγηθούμε στην καλύτερη δυνατή εξέλιξη για την πόλη.
Είναι γνωστό ότι ποτέ δεν «χάιδεψα αυτιά». Δεν θεωρώ ότι ο ρόλος του Δημάρχου είναι να λέει ναι σε όλα.
Το διακύβευμα – όπως εμφανίζεται στην παρούσα φάση – δεν είναι η εφαρμογή των νόμων και των υγειονομικών διατάξεων, αλλά το πόσο – στο όνομα της επιβίωσης των τουριστικών επιχειρήσεων – θα τα παραβούμε.
Οι κανόνες λειτουργίας των κάθε είδους καταστημάτων και επιχειρήσεων προβλέπονται από τις κείμενες υγειονομικές και λοιπές διατάξεις που είναι είτε νόμοι που ψηφίζονται από την Βουλή είτε Υπουργικές αποφάσεις, κλπ. Οι ΟΤΑ και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί (ΕΛ.ΑΣ. και Λιμενικές αρχές) εφαρμόζουν ή ελέγχουν την σωστή υλοποίηση τους. Δεν νομοθετούν. Δυστυχώς.
Άρα οι φίλοι επιχειρηματίες που δυσανασχετούν, πρέπει να στρέψουν τα πυρά τους σε κείνους που νομοθετούν αντί να πιέζουν τις τοπικές αρχές για ανοχή. Ποια ανοχή; Πόση ανοχή; Και αν υπάρξει καταγγελία για μη εφαρμογή νόμων ποιος θα απολογηθεί στον εισαγγελέα; Όχι φυσικά οι επιχειρηματίες ή οι κλακαδόροι τους, αλλά οι αρχές – οι αρμόδιοι όπως γράφουν και οι δημοσιογραφούντες – που δεν εφαρμόζουν τον νόμο.
Τι θα διαπραγματευθούμε λοιπόν με τις ελεγκτικές αρχές σε μια συνάντηση; Το πόσο θα παρανομήσουμε επισήμως; Και σε μια τέτοια περίπτωση – που θα καταλήξουμε σε υποτιθέμενη συμφωνία κυρίων – γιατί να κυνηγούμε τους βοσκούς που αφήνουν τα κοπάδια τους μέσα στις πολυτελείς βίλες και στις καλλιέργειες του κόσμου; Γιατί να κυνηγήσουμε τους αυθαίρετους καταληψίες και τους αυθαιρετούντες γενικώς;
Η ακύρωση – εν τοις πράγμασι – των κανόνων συνύπαρξης, δηλαδή των νόμων, οδηγεί στην κατάλυση της κοινωνικής συνοχής με τα επακόλουθά της. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα!!!
Το ζήτημα της λειτουργίας των επιχειρήσεων εστίασης και αναψυχής δεν είναι σημερινό. Είναι πολύ παλιό. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται – την δεκαετία του ’80 – τα προβλήματα στην περιοχή του Λιμανιού και ιδιαίτερα στην 25ης Μαρτίου ή SOHO, όπως αποκαλούσαμε τότε τον δρόμο αυτό με τα κέντρα διασκέδασης. Καταγγελίες και τότε, μηνύσεις, αντεγκλήσεις πολιτών και επισκεπτών αλλά και επιχειρηματιών, επεισόδια συμπλοκών κλπ.
Αυτή η κατάσταση που οδηγούσε την πόλη σε απαξίωση του τουριστικού προϊόντος μας, που τότε βέβαια ήταν και μοναδικός ουσιαστικός προορισμός στην Κρήτη, οδήγησε το τότε Δημοτικό Συμβούλιο το 1989 σε ομόφωνη απόφαση (165/8665/26-7-89) καταδίκης όλων αυτών των παρεκτροπών. Το τότε Δημοτικό Συμβούλιο ζήτησε την εφαρμογή των νόμων, αύξηση των ελέγχων των επιχειρήσεων και με κάθε τρόπο οδήγησε αυτού του είδους τον τουρισμό εκτός πόλεως, ενέργεια που διαμόρφωσε το τουριστικό προϊόν που υπάρχει σήμερα.
Ας θυμηθούμε τους ανθρώπους αυτούς που κόντρα και στις τότε πιέσεις πήραν δύσκολη απόφαση για το μέλλον του τόπου: Δήμαρχος-Γιώργος Χατζηδάκης / Σύμβουλοι – Γεωρ. Βασ. Δεσποτάκης, Γεωργ. Μιχ. Δεσποτάκης, Ζερβός Αντ., Καρτέρης Παύλος, Μενεγάκης Γιώργος, Ταβλάς Ιωαν., Τζανόπουλος Νικ., Φουρνιωτάκης Νικ., Χατζηπαναγιώτης Κων.
Προφανώς οι συνθήκες σήμερα – 33 χρόνια μετά – έχουν διαφοροποιηθεί. Όμως η πολιτική που προέκυψε μας οδήγησε μέχρι σήμερα να διαχειριζόμαστε πολύ υψηλό τουρισμό.
Περάσαμε την πρώτη κρίση την δεκαετία του ’90 που οδήγησε στην αλλαγή του τουριστικού προϊόντος μας με την απαξίωση και ουσιαστική κατάργηση των ξενοδοχείων Γ΄ κατηγορίας όπου βρισκόταν ο κύριος όγκος των κλινών της πόλης γεγονός που άλλαξε και το «μοντέλο» λειτουργίας της . Τα Β΄ και Α΄ – και μετέπειτα VIP ξενοδοχεία της περιοχής – παρείχαν πλέον και τμήματα εστίασης αλλά και άλλες δυνατότητες στους πελάτες τους (θαλάσσια σπορ, διασκέδαση, κλπ). που παρέμεναν πλέον μέσα και δεν πολυ-κυκλοφορούσαν στην πόλη. Τα καταστήματα πολυτελείας του κεντρικού αλλά και του λιμανιού (χρυσοχοεία, γουναράδικα, κλπ) άλλαξαν αντικείμενο προσαρμοζόμενα στα νέα δεδομένα. Τα μικρά δε, ξενοδοχεία αυτά μετατράπηκαν στην πλειονότητά τους σε κατοικίες οικονομικών μεταναστών. Δυστυχώς η εξαιρετική δουλειά που είχε γίνει κατά την 1η δημαρχία του Γ. Μενεγάκη στα πλαίσια του Τοπ. Αναπτυξιακού (ΤΑΠ) Κάτω Μεραμπέλου με προτάσεις για τρόπους παραμονής εν λειτουργία των ξενοδοχείων αυτών δεν απέδωσε, αφ’ ενός γιατί οι τότε επιχειρηματίες δεν αντιλήφθηκαν το τι θα επακολουθούσε και αφ’ εταίρου γιατί δεν υπήρξε κεντρική πολιτική που να τους στηρίξει (ως συνήθως !!!) .
Έτσι η πόλη οριστικά και αμετάκλητα βρέθηκε χωρίς αστικά ξενοδοχεία. Και δεν ανέκαμψε ποτέ.
Νέα αλλαγή του τουριστικού προϊόντος στην συνέχεια με τα all inclusive. Νέα πίεση και τότε στις τοπικές αρχές λες και εκείνες νομοθετούν και καθορίζουν τις αρχές και τους κανόνες λειτουργίας στον τουρισμό και την οικονομία.
Νέα δεδομένα ξανά τώρα, όχι μόνο εξ αιτίας της πανδημίας αλλά και λόγω της ανάπτυξης των μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων (βίλες ποιοτικές), την εμφάνιση του Airbnb, με την αλλαγή των τάσεων κρατήσεων σχεδόν τελευταίας στιγμής, και φυσικά η έκρυθμη οικονομική κατάσταση παγκοσμίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της τεράστιας αύξησης του κόστους προϊόντων αλλά και παροχών, συνεχίζει να διατηρεί αβεβαιότητες για την πορεία του ευπαθούς τουριστικού προϊόντος. Νέο δεδομένο που δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα είναι η έλλειψη εργατικού και επιστημονικού προσωπικού για κάθε είδους επιχειρήσεις και ειδικά για τις επιχειρήσεις έντασης εργασίας όπως είναι οι εμπλεκόμενες στον τουρισμό.
Η βιωσιμότητα λοιπόν κάθε επιχείρησης είναι ένα μεγάλο ζητούμενο.
Η αντιμετώπισή του, είναι θέμα σύνθετο και δεν λύνεται με μπαλώματα ή κάνοντας τα στραβά μάτια σε ουσιαστικά θέματα. Μόνο με κεντρικές πολιτικές – νομοθετήματα – και όχι τοπικές άτυπες συμφωνίες που δεν τηρούνται!!!
Ο Άγιος Νικόλαος είναι μια μικρή πόλη που δεν μπορεί να καθορίσει χρήσεις γης (περιοχή κατοικίας, εμπορίου, διασκέδασης, κλπ). Υποχρεωτικά συνυπάρχουν και εμπλέκονται όλες οι χρήσεις. Και αυτό το μοντέλο υπάρχει σε όλες τις μικρές πόλεις. Που σημαίνει ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να συνυπάρχουμε. Με σαφείς κανόνες που νομίζω ότι μόνο η εφαρμογή των κείμενων διατάξεων διασφαλίζει. Αλλά και στις μεγάλες προσανατολίζονται σε διαφορετικές λογικές. Πρόσφατα σε δύο παραλιακούς δήμους της Αττικής αποφασίστηκε η πλήρης εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας. Και φυσικά και στους λοιπούς δήμους της Κρήτης εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις που επιφέρουν πρόστιμα και σφράγισμα και επώνυμων επιχειρήσεων του χώρου. Και αυτό είναι γνωστό σε όλους. Αλλά αποσιωπάται.
Η ευνομία και η κοινωνική ηρεμία προκύπτει μόνο από την εφαρμογή των κανόνων που ισχύουν και από την ισότιμη αντιμετώπιση όλων των εταίρων της κοινωνίας της πόλης μας. Η απαξίωση των θεσμών και των ελεγκτικών μηχανισμών με κραυγές, καταγγελίες και λαϊκισμούς βλάπτει τον πολίτη. Γιατί τον αποπροσανατολίζει από την ουσία των θεμάτων.
Με τον τρόπο που λειτουργεί η πόλη και η περιοχή εξακολουθούν να αποτελούν κορυφαίο τουριστικό προορισμό εδώ και 60 χρόνια. Μέσα σε 3 γενιές ο Άγιος Νικόλαος υπερ – τριπλασίασε τον πληθυσμό του και ως δήμος συνολικά εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή περιοχή επενδύσεων που σημαίνει ότι η δυναμική της περιοχής είναι εδώ, παρ’ όλη την γκρίνια και την απαξίωση που επιδιώκεται. Προφανώς οι υποδομές μας χρειάζονται συμπλήρωση (ύδρευση, αποχέτευση, οδοποιία, αναπλάσεις, θαλάσσιο μέτωπο, κλπ) και βελτίωση.
Η παρούσα δημοτική αρχή εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης όλων αυτών των θεμάτων σχεδιάζοντας και υλοποιώντας τα με τις δυνατότητες και τους ρυθμούς του δημοσίου. Χωρίς φανφάρες και μεγάλα λόγια. Αυτό ενοχλεί. Γιατί δεν έμεινε μόνο στην διαχείριση της καθημερινότητας αλλά άγγιξε όλα τα μεγάλα θέματα. Γιατί τολμά. Γιατί έχει όραμα και στόχους.
Ο χρόνος θα αποδώσει τα του Καίσαρος το Καίσαρι.
Υ.Γ. 1 Θα ήθελα να επισημάνω την εκτεταμένη αρθρογραφία της «Καθημερινής της Κυριακής» της 21/08/22 για το είδος του τουριστικού προϊόντος που θέλουμε να έχουμε αλλά και τι αντέχει πραγματικά ο κάθε τόπος. Τα κείμενα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν προτάσεις-σκέψεις αναστοχασμού και προβληματισμού για όλους μας .
Αντώνης Ζερβός
Δήμαρχος Αγίου Νικολάου
