Με κύριο στόχο το όφελος για την τοπική κοινωνία και την τοπική επιχειρηματικότητα η Περιφέρεια Κρήτης -Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακού προγραμματισμού έχει αναλάβει την δημιουργία Στρατηγικής για τις εμβληματικές διαδρομές της Κρήτης στον τομέα του περιβάλλοντος και του πολιτισμού. Αξιοποιώντας το brand Unesco καταβάλλεται προσπάθεια για την δημιουργία μίας διαδρομής από τη μία άκρη της Κρήτης ως την άλλη και του ορισμού ενός νέου τουριστικού προϊόντος.
Η διαδρομή αφορά τέσσερα περιβαλλοντικά σημεία που όλα μαζί διαμορφώνουν τις εμβληματικές περιοχές της Κρήτης, δηλαδή ολόκληρος ο Δήμος Σητείας -Γεωπάρκο Σητείας, το Γεωπάρκο του Ψηλορείτη, περιοχή Αστερουσίων που αποτελεί απόθεμα της βιόσφαιρας, φαράγγι της Σαμαριάς Λευκά Όρη απόθεμα της βιόσφαιρας και τα έξι πολιτιστικά μνημεία, τα Μινωικά ανάκτορα της Κνωσού, της Φαιστού, της Ζάκρου, των Μαλίων, του Ζωμείνθου, της Κυδωνίας. Στόχος είναι ο σχεδιασμός μίας Στρατηγικής με προοπτική δεκαετίας όπου θα αναδειχθούν οι διαδρομές αυτές και τα μνημεία του περιβάλλοντος και του πολιτισμού μέσα από διάφορες πηγές χρηματοδότησης (κυρίως ΠΕΠ αλλά και ΠΔΕ, Δήμοι κά. )
Στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης της Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης Εμβληματικών Διαδρομών /Περιβάλλον και Πολιτισμός της Περιφέρειας Κρήτης, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Σητείας που αφορούσε το Γεωπάρκο Σητείας και το υπό διαδικασία ένταξης Μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου.
Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Δήμαρχος Σητείας Γιώργος Ζερβάκης, η Μαρία Κασωτάκη εκ μέρους της Διαχειριστικής Αρχής -Προϊσταμένη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Προγράμματος «Κρήτη», η Χρύσα Δασκαλάκη Γενική Διευθύντρια Αναπτυξιακού Προγραμματισμού κι Υπεύθυνη του Χωρικού Φορέα για τις Εμβληματικές Διαδρομές της Περιφέρειας στο Περιβάλλον και τον Πολιτισμό, η Προϊσταμένη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Λασιθίου Χρύσα Σοφιανού, η μελετητική ομάδα της Στρατηγικής που εκπονείται, ο Συντονιστής του Γεωπάρκου Σητείας Βαγγέλης Περράκης, ο πρώην Δήμαρχος Σητείας Θοδωρής Πατεράκης, η Πρόεδρος του ΔΣ Μαρία Γιαννακάκη, οι Αντιδήμαρχοι Κωστής Λυμπερίου, Γιάννης Καρνιαδάκης, Στέλιος Σπυριδάκης, Βέρα Περάκη, Νίκος Φυγετάκης, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Μάρω Νικητάκη, Γιώργος Αϊλαμάκης, Μανόλης Βδοκάκης, Μανόλης Δρακάκης, Νεκτάριος Καρελλάς, Μαριάνα Ξενικάκη, πρόεδροι των ΤΚ, εκπρόσωποι φορέων της ευρύτερης περιοχής.
Ο κ. Ζερβάκης καλωσόρισε τους παριστάμενους εστιάζοντας στη σημασία της συνάντησης.
Σε ό,τι αφορά την ΟΧΕ της προηγούμενης περιόδου είναι σε εξέλιξη το έργο της ανάπλασης του αστικού τμήματος της Σητείας και της σύνδεσης του με την Καζάρμα. Η δεύτερη φάση στο πλαίσιο της ΟΧΕ, προβλέπει την ανάδειξη και προστασία του πολιτιστικού αποθέματος που υπάρχει, την διασύνδεσή του με την επιχειρηματικότητα, την τοπική οικονομία και την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων καθώς και τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της προσπελασιμότητας των περιοχών, στις οποίες θα υλοποιηθούν δράσεις. «Ένα σημαντικό σημείο που θα αναδειχθεί και θα ενισχυθεί πολιτιστικά είναι το ανάκτορο της Ζάκρου, που έχει ενταχθεί στο δίκτυο των ανακτόρων της Κρήτης. Το Γεωπάρκο Σητείας Unesco είναι το σημείο αναφοράς όλων των δράσεων και των ενεργειών που θα γίνουν. Προσδοκία όλων είναι η βελτίωση της καθημερινότητας των συνδημοτών, η ανάπτυξη, η πρόοδος της περιοχής, η εξωστρέφεια που πρέπει να αποκτήσει ο τόπος, ώστε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα που όλοι προσδοκούμε σε σχέση με την τουριστική ανάπτυξη».
Η καταγραφή
«Η καταγραφή σε καταλόγους της Unesco», ανέφερε η κ. Κασωτάκη είναι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα για τις περιοχές, εφ’ όσον γίνει αντιληπτό από τους πολίτες και κατανοήσουν τις δυνατότητες και τις υποχρεώσεις και είναι πολύ σημαντικό ότι στην Κρήτη έχουμε τώρα τέσσερις περιοχές Unesco. Η πρώτη φάση της ΟΧΕ ολοκληρώθηκε με το τέλος του προηγούμενου προγράμματος του ΕΣΠΑ και τώρα ξεκινάει το νέο πρόγραμμα 2021-2027. Στη νέα περίοδο λοιπόν προχωράμε ξανά με μία Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση των περιοχών UNESCO που τώρα είναι τέσσερις αλλά επειδή το Υπουργείο Πολιτισμού καταβάλει μία σημαντική προσπάθεια να εγγράψει σε καταλόγους της Unesco και πολιτιστική κληρονομιά, τα μινωικά ανάκτορα, δημιουργώντας μία καταγραφή σε επίπεδο δικτύου των μινωικών ανακτόρων θεωρήσαμε σκόπιμο να εντάξουμε στην ΟΧΕ και το πολιτιστικό κομμάτι.
Άρα η καινούρια μας ΟΧΕ έχει σαν κοινό παρανομαστή την Unesco ένα brandname πολύ ισχυρό διεθνώς στο οποίο η Κρήτη πρέπει να επενδύσει τα επόμενα χρόνια και να μπορέσει να το υποστηρίξει ουσιαστικά. Αυτή είναι η φιλοσοφία. Έχουμε λοιπόν τώρα τη μία και μοναδική ΟΧΕ των Εμβληματικών Περιοχών. Η διαβούλευση είναι σε εξέλιξη και είναι πολύ σημαντική».
Η διαδρομή
Η κ. Δασκαλάκη έκανε λόγο για μία «δύσκολη προσπάθεια τόσο για την Περιφέρεια όσο και τους Δήμους και φορείς της Κρήτης. Καλούμαστε να σχεδιάσουμε μία διαδρομή κι ένα νέο τουριστικό προϊόν που πιάνει από τη μια μεριά την Κρήτη μέχρι την άλλη και πρέπει όλοι να αποκτήσουμε την ίδια φιλοσοφία και να κτίσουμε πάνω στο brand της Unesco μία διαδρομή κι ένα προϊόν, το οποίο πάνω από όλα θα ευνοήσει την τοπική κοινωνία και την τοπική επιχειρηματικότητα.
Αυτός είναι ο κύριος στόχος μας. Πρέπει να προτάξουμε εκείνα τα έργα και τις δράσεις που θα δημιουργήσουν στο μυαλό όλων μας, αλλά και του επισκέπτη της Κρήτης, μία ενιαία διαδρομή. Ζητούμενο δεν είναι να προτάξουν οι Δήμοι τα έργα που θέλουν να υλοποιήσουν την επόμενη δημοτική περίοδο, αλλά να μπουν όλοι σε μία ενιαία λογική, πώς θα κτίσουμε πάνω σε αυτή τη διαδρομή».
Το επίκεντρο
Από την πλευρά της μελετητικής ομάδας ο κ. Δρακωνάκης ενημέρωσε για το περιεχόμενο της ΟΧΕ των Εμβληματικών Διαδρομών Κρήτης.Πρόκειται για περιοχές εφαρμογής γεωγραφικά προσδιορισμένες, με εντοπισμένες αναπτυξιακές ανάγκες και κυρίως δυνατότητες. Με σαφήνεια στόχων κι επιδιώξεων με επίκεντρο τον άνθρωπο, συνάφεια με τον περιφερειακό και τον χωρικό σχεδιασμό, κοστολογημένα σχέδια με χρονοδιάγραμμα ωρίμανσης και υλοποίησης, συμμετοχική διαδικασία στην κατάρτιση και στην εφαρμογή της στρατηγικής.
Αναφέρθηκε στο σχεδιασμό σε βάθος δεκαετίας, στις διαδρομές που πρέπει «να αφήνουν και να αναζητούν ίχνη», έχοντας εμβληματικά σημεία. Η Στρατηγική ΟΧΕ, όπως είπε, επιδιώκει την ανάδειξη μνημείων και περιοχών φυσικού κάλλους, την ενιαία προβολή και προώθηση των διαδρομών, την στήριξη και την δικτύωση των τοπικών επιχειρήσεων, την ενίσχυση της πρσβασιμότητας, την αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων, την ευαισθητοποίηση -εκπαίδευση του τοπικού πληθυσμού. «Θέλουμε στο επίκεντρο του σχεδιασμού να είναι η τοπική κοινωνία», τόνισε.
Ενδεικτικά πεδία -κατηγορίες δράσεων της Στρατηγικής ΟΧΕ είναι οι εφαρμογές τεχνολογιών –πληροφορικής και επικοινωνιών, η προστασία κι ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος, η ενίσχυση της βιοποικιλότητας και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, η τουριστική προβολή κι επικοινωνία, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών επιχειρήσεων, η συμπλήρωση κι αναβάθμιση υποδομών προσβασιμότητας.
Η αξιοποίηση
Επίσης ο κ. Δρακωνάκης στάθηκε σε ενδεικτικές δράσεις. «Δίνεται προτεραιότητα σε έργα και δράσεις προστιθέμενης αξίας και υπεραξίας. Δε μας ενδιαφέρει σε καμία περίπτωση μόνο η απορροφητικότητα των πόρων, αλλά η αξιοποίηση και ο πολλαπλασιασμός. Όλες οι δράσεις θέλουμε να αγγίζουν και να κινητοποιούν και την επιχειρηματική κοινότητα και κυρίως να επηρεάζουν και να ωφελούν την τοπική κοινωνία».
Στα χρηματοδοτικά μέσα, ενδεικτικά ανέτρεξε στο Πρόγραμμα «Κρήτη» 2021-2027, το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΠΠΑ 2021-2025), τα Τομεακά Υπουργείων, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το Πράσινο Ταμείο κά.
Στη δημιουργία ενός καλού σχεδιασμού, αλλά και στην αναγκαιότητα ενημέρωσης του κόσμου εστίασαν στις τοποθετήσεις τους όσοι έλαβαν το λόγο ακολούθως καταθέτοντας και συγκεκριμένες προτάσεις. Στην αναγκαιότητα συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία της διαβούλευσης, αναφέρθηκαν οι αρμόδιοι.
ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ
