Κατά τη χρονική περίοδο 2004-2023 εκδηλώθηκαν τρεις επιδημίες ιλαράς στη χώρα μας, κατά τα έτη 2005-2006, 2010-2011 και 2017-2018, αναφέρεται στην επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ. Δηλώθηκαν συνολικά 4.151 κρούσματα με μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση στο σύνολο της χώρας 1,92/100.000 πληθυσμού.
Η πλειοψηφία των κρουσμάτων αφορούσε Έλληνες Ρομά (56,9%), αλλά και νεαρούς ενήλικες από τον γενικό πληθυσμό που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι. Το νόσημα παρουσίασε την υψηλότερη επίπτωση στην ηλικιακή ομάδα 0-4 ετών. Δηλώθηκαν συνολικά 4 θάνατοι με μέση ετήσια θνητότητα 0,02%.
Η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου και η έγκαιρη εφαρμογή εμβολιασμού αποτελούν τα πλέον ενδεδειγμένα μέτρα για τον έλεγχο της νόσου, τονίζει ο ΕΟΔΥ.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για τους ανθρώπους που έχουν εμβολιάσει τα παιδιά τους», επισημαίνει ο πρώην Διευθυντής Δημόσιας Υγείας στην Κρήτη Μανόλης Λουμπούνης, ο οποίος έχει ζήσει στο παρελθόν όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις που υπήρξε καταγραφή κρουσμάτων.
«Μιλάμε για μικροεπιδημίες. Είναι απειροελάχιστα αυτά τα κρούσματα και κατά καιρούς ξεκινάνε τέτοια φαινόμενα γιατί δε γίνεται σωστός εμβολιασμός και ξεκινά από το θέμα των Ρομά που δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους. Όταν δηλαδή είναι στο 80% των παιδιών ο εμβολιασμός αντί να είναι στο 95% είναι κατανοητό πως θα υπάρχουν τέτοια φαινόμενα», εξηγεί.
Πάντως ο ίδιος επισημαίνει πως από την επαγγελματική του εμπειρία έχει καταγραφεί ιστορικά χρονιά με πολλά περισσότερα κρούσματα από αυτά που έχουν καταγραφεί μέρες τώρα.
Εκτιμά πως στην περίπτωση που θα έχουμε επανάληψη φαινομένων αύξησης με μεγάλο ρυθμό τότε θα συντομευτεί ο χρόνος που θα γίνεται το εμβόλιο στα παιδιά.
«Τώρα η πρώτη δόση για την ιλαρά γίνεται όταν είναι 15 μηνών το παιδί και τέσσερα χρόνια αργότερα η δεύτερη δόση. Αυτό που είχε γίνει στο παρελθόν και μπορεί να γίνει και για τη συνέχεια είναι να γίνει στα δύο ή στα τρία χρόνια η δεύτερη δόση», επισημαίνει ο κ. Λουμπούνης.
Τι είναι η ιλαρά, πώς μεταδίδεται και ποιος ο χρόνος επώασης
Η ιλαρά είναι ιογενής λοίμωξη που οφείλεται στον ιό της ιλαράς.
Διακρίνονται 3 στάδια της νόσου: το πρόδρομο (καταρροϊκό), το εξανθηματικό και το στάδιο της αποδρομής.
Ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 7-21 ημέρες (συνήθως 10-12 ημέρες από την έκθεση έως το πρόδρομο στάδιο και 14 ημέρες από την έκθεση έως την εμφάνιση του εξανθήματος).
Η νόσος μεταδίδεται από άτομο σε άτομο αερογενώς, με σταγονίδια και με άμεση επαφή με ρινικές ή φαρυγγικές εκκρίσεις ασθενών. Σπανιότερα, μεταδίδεται μέσω αντικειμένων προσφάτως μολυνθέντων με ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις.
Ο ιός της ιλαράς μπορεί να παραμείνει σε μολυσμένες επιφάνειες και στον περιβάλλοντα χώρο (σε σταγονίδια) μέχρι 2 ώρες μετά την αποχώρηση του ασθενούς.
Η ιλαρά παρουσιάζει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα, με ποσοστό δευτερογενούς προσβολής έως 90% μεταξύ επίνοσων ατόμων (π.χ. ατόμων που δεν έχουν ανοσοποιηθεί).
Για να σταματήσει η μετάδοση της νόσου απαιτείται ανοσία του πληθυσμού σε ποσοστό μεγαλύτερο του 95%.
Η μετάδοση γίνεται 4 ημέρες πριν την έκθυση του εξανθήματος έως 4 ημέρες μετά.
Τα κρούσματα ιλαράς εμφανίζονται συνήθως στο τέλος του χειμώνα και στην αρχή της άνοιξης και η νόσος είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και ενήλικες κυρίως λόγω επιπλοκών.
Νοσηλείες – Έκβαση
Από το σύνολο των 4.151 κρουσμάτων ιλαράς που δηλώθηκαν το διάστημα 2004-2023, νοσηλεύτηκαν τα 2.630 (63,36%). Συνολικά, 715 κρούσματα παρουσίασαν επιπλοκές με συχνότερα δηλούμενες: πνευμονία (273), ωτίτιδα (111), ηπατίτιδα (74), αυξημένα επίπεδα τρανσαμινασών (67), βρογχιολίτιδα (59). Αξίζει να σημειωθεί η δήλωση 6 περιπτώσεων εγκεφαλίτιδας.
Κατά την επιδημική έξαρση των ετών 2017-2018, σημειώθηκαν 4 θάνατοι (2 σε κάθε έτος).
Σε όλα τα υπόλοιπα κρούσματα που καταγράφηκαν κατά την περίοδο 2004-2023, η έκβαση ήταν ίαση.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
