Στην ελπιδοφόρα πλευρά των ιών, που επί δεκαετίες παρέμεναν ουσιαστικά άγνωστοι, αποτελώντας το «φόβητρο» επιστημόνων και ασθενών, που όχι μόνο δεν παραπέμπει σε λοιμώξεις και επιδημίες κάθε είδους και βαρύτητας, αλλά, αντίθετα, αποδεικνύεται πολύτιμη αρωγός στη μάχη των επιστημόνων με τον καρκίνο, έδωσε έμφαση, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο καθηγητής Κλινικής Ιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ιολογίας, Γεώργιος Σουρβίνος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατανόησης των Ιών στις 3 Οκτωβρίου.
Όπως είπε, με την κατάλληλη επεξεργασία στο εργαστήριο, είναι πλέον εφικτή η γενετική τροποποίηση πολλών ιών, οι οποίοι από παθογόνοι μικροοργανισμοί μετατρέπονται σε «επιθετικά» και «έξυπνα» όπλα, που παρακάμπτουν τα υγιή κύτταρα και «σκοτώνουν» τα καρκινικά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ιός του απλού έρπητα (HSV), ο οποίος, σύμφωνα με μεγάλη κλινική μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε εντυπωσιακά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση ενός από τους πλέον επιθετικούς καρκίνους του δέρματος, του μεταστατικού μελανώματος.
Αντίστοιχες ιοθεραπείες με άλλους ιούς, μεταξύ των οποίων και εκείνος της ιλαράς, χρησιμοποιούνται και σε άλλες μορφές καρκίνου (κεφαλής και τραχήλου, πολλαπλό μυέλωμα, ορισμένα σαρκώματα κτλ), με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα.
Νεότερα δεδομένα για ιό HPV
Στα νεότερα δεδομένα σχετικά με τον ιό HPV, αναφέρθηκε ο καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας/ Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας, ειδικός Παιδογυναικολόγος, Ευθύμιος Δεληγεώρογλου. Υπογράμμισε ότι ο ιός HPV, ανήκει στην οικογένεια των Ιών των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων και έχουν αναγνωρισθεί πάνω από 200 γενότυποί του.
Ο επιπολασμός της HPV λοίμωξης παγκοσμίως προσεγγίζει τις 630 εκατομμύρια γυναίκες, ενώ τουλάχιστον 80% των γυναικών θα έχει μολυνθεί με τον ιό HPV μέχρι την ηλικία των 50 ετών. Σύμφωνα με τον κ. Δεληγεώρογλου, «η μετάδοση του γίνεται μέσω οποιασδήποτε επαφής με τα γεννητικά όργανα και όχι μόνο με την σεξουαλική επαφή» επισημαίνοντας ότι «δύσκολα μία νεαρή γυναίκα θα αποφύγει την επαφή με τον ιό».
Σύμφωνα με το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού (ΕΠΕ), ο εμβολιασμός συστήνεται ανεξάρτητα από τη έναρξη ή όχι των σεξουαλικών επαφών σε γυναίκες ηλικίας 11-26 ετών, ενώ το νέο ΕΠΕ συστήνει ότι 2 δόσεις με μεσοδιάστημα 6 μηνών αρκούν στις ηλικίες 11-15 ετών, ενώ για τις ηλικίες μετά τα 15 έτη χορηγούνται 3 δόσεις σε διάστημα 6 μηνών, με τη δεύτερη δόση να πραγματοποιείται 1 ή 2 μήνες μετά την πρώτη δόση.
Όπως είπε ο κ. Δεληγεώρογλου, υπάρχουν τρία εμβόλια, το διδύναμο, το τετραδύναμο και το εννεαδύναμο. Το διδύναμο και το τετραδύναμο εμβόλιο έχουν 100% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη των ογκογόνων τύπων 16 και 18 (70% των καρκίνων τραχήλου της μήτρας), ενώ το τετραδύναμο εμβόλιο έχει 100% αποτελεσματικότητα και στην πρόληψη των οροτύπων 6 και 11 (90% των περιπτώσεων γεννητικών κονδυλωμάτων).
Παράλληλα, το διδύναμο και το τετραδύναμο εμβόλιο έχουν 68,4% και 32,5% αντίστοιχα διασταυρούμενη αποτελεσματικότητα, για άλλους 10 ογκογόνους τύπους του HPV. Το νέο εννεαδύναμο εμβόλιο έχει 100% αποτελεσματικότητα έναντι των οροτύπων 6, 11, 16 18, 31, 33, 45, 52 και 58 του HPV (89% των καρκίνων και 82% των προκαρκινικών αλλοιώσεων σχετιζομένων με τον HPV). Το εννεαδύναμο εμβόλιο συστήνεται (στις Η.Π.Α.) σε κορίτσια ηλικίας 9 έως 26 ετών και σε αγόρια 9 έως 15 ετών, εκτιμάται, δε, πως η εφαρμογή του σε κορίτσια ηλικίας 12 ετών θα μείωνε μελλοντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 85%. Ο κ. Δεληγεώρογλου τάχθηκε υπέρ του εμβολιασμού με το εννεαδύναμο εμβόλιο, ακόμα και όσων νεαρών γυναικών έχουν ήδη εμβολιασθεί με το διδύναμο ή το τετραδύναμο, όπως επίσης και υπέρ του εμβολιασμού των αγοριών.
Αναδυόμενα νοσήματα από τη μετακίνηση πληθυσμών
Από την πλευρά της, η παιδίατρος-λοιμωξιολόγος, υπεύθυνη του Τμήματος Παρεμβάσεων σε Χώρους Παροχής Υπηρεσιών Υγείας του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, Έλενα Μαλτέζου, έκανε λόγο για τα αναδυόμενα νοσήματα από τη μετακίνηση πληθυσμών.
Επεσήμανε ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που μετακινούνται, με αποτέλεσμα την εκμηδένιση των συνόρων και την αύξηση της δυνατότητας άμεσης εξάπλωσης αρκετών λοιμωδών νοσημάτων μεγάλης σημασίας για τη Δημόσια Υγεία.
Σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, κάθε χρόνο μετακινούνται περισσότεροι από 1 δισ. άνθρωποι, από τους οποίους 900 εκατ. για λόγους αναψυχής, 85 εκατ. για ανεύρεση εργασίας και 16 εκατ. ως πρόσφυγες. Ειδικά για τα διεθνή ταξίδια αναψυχής, τα τελευταία χρόνια καταγράφεται αύξηση 4% κάθε χρόνο, ενώ αξιοσημείωτη είναι η αύξηση των ταξιδιών προς τροπικούς και υποτροπικούς προορισμούς σε Ασία, Μέση Ανατολή και Αφρική.
Τόνισε ότι οι ιοί ευθύνονται για αρκετές από τις πιο πρόσφατες επιδημίες ή πανδημίες της ανθρωπότητας από αναδυόμενα ή νέο-αναδυόμενα νοσήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το SARS το 2003, η νόσος Chikungunya το 2005-2007, η πανδημική γρίπη Η1Ν1 το 2008-2009, η πολιομυελίτιδα στη Συρία και στην Ανατολική Αφρική το 2013, το MERS το 2013-2014, τα εισαγόμενα κρούσματα Ebola σε κάποιες χώρες το 2014, καθώς και η τρέχουσα επιδημία ιλαράς στην Ευρώπη, με περισσότερα από 14.000 και 41 θανάτους.
«Σε όλες αυτές τις επιδημίες-πανδημίες, η μετακίνηση πληθυσμών για οποιονδήποτε λόγο έπαιξε κομβικό ρόλο στη διασπορά του ιού και την εξέλιξη της επιδημίας σε διασυνοριακό επίπεδο. Όλα αυτά ενισχύθηκαν και από τις ελλείψεις των συστημάτων υγείας, των συστημάτων επιτήρησης, αλλά και της εμβολιαστικής κάλυψης σε κάποιες χώρες» κατέληξε.
