Το 15,5% των εφήβων ηλικίας 11-15 ετών, έχουν καπνίσει έστω και μία φορά σε όλη τους τη ζωή, αλλά το πρόσφατο κάπνισμα των εφήβων μειώθηκε σημαντικά.
Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσίασε για πρώτη φορά η Άννα Κοκκέβη, Επιστημονική Υπεύθυνη των ερευνών από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας (ΕΠΙΨΥ) και αποδεικνύουν τη μεταστροφή της νοοτροπίας της νέας γενιάς, όπως αποτυπώνεται με τη μείωση του καπνίσματος για τους έφηβους – μαθητές της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου, ηλικίας 11½, 13 ½ και 15½ ετών αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το κάπνισμα δεν διαφέρει σημαντικά μεταξύ των φύλων, με εξαίρεση το κάπνισμα σε όλη τη ζωή μεταξύ των 15χρονων (υψηλότερο στα κορίτσια 34,4% έναντι 27,5% στα αγόρια). Την τελευταία 20ετία (1998-2018) το κάπνισμα τουλάχιστον μία φορά σε όλη τη ζωή των 15χρονων μειώθηκε από 46,3% σε 30,9% και το καθημερινό κάπνισμα από 13,7% σε 8,1%. Επιπλέον, το πρόσφατο κάπνισμα (τουλάχιστον μία φορά τις τελευταίες 30 ημέρες πριν τη διεξαγωγή της έρευνας το 2018) μειώθηκε από 26% σε 17,4%. Μεταξύ των 15χρονων που αναφέρουν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου (έστω μια φορά σε όλη τη ζωή), ποσοστό 32,3% δεν έχουν καπνίσει ποτέ συμβατικό τσιγάρο. Το ποσοστό των 15χρονων μαθητών που έχουν κάνει χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου έχει διπλασιαστεί σε σχέση με το 2014 (15,4%)
«Τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τη νέα γενιά, όπως προκύπτει από τα πιο πάνω στοιχεία είναι θετικά, καθώς διαπιστώνεται αλλαγή συμπεριφοράς και τάσεων. Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 2018, χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου έστω και μία φορά σε όλη τη ζωή ανέφερε ένας στους τρεις 15χρονους (36,7%), σε υψηλότερο ποσοστά τα αγόρια (39,7%) συγκριτικά με τα κορίτσια (33,7%). Η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου από τους εφήβους γεννά το ερώτημα του κατά πόσον αυτό μπορεί να αποτελεί “πύλη εισόδου” των ανηλίκων στο κάπνισμα. Η διαχρονική παρακολούθηση της συμπεριφοράς του καπνίσματος στους εφήβους και οι έγκαιρες παρεμβάσεις πρόληψης θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα στον τομέα της δημόσιας υγείας, με δεδομένο πως σε αυτή την ηλικία ξεκινούν και υιοθετούνται επικίνδυνες συμπεριφορές για την υγεία οι οποίες συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή», ανέφερε η κ. Κοκκέβη.
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας υπερδιπλασιάστηκε από το 2014 στο 2018 το ποσοστό των 15χρονων που αναφέρουν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου έστω και μία φορά σε όλη τη ζωή, από 16,6% σε 36,7%. Μεταξύ των 15χρονων που αναφέρουν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου (έστω μια φορά σε όλη τη ζωή), ποσοστό 32,3% δεν έχουν καπνίσει συμβατικό τσιγάρο (έστω μια φορά σε όλη τη ζωή). Το ποσοστό αυτό έχει διπλασιαστεί σε σχέση με το 2014 (15,4%).
Τα παραπάνω αποτελούν αδημοσίευτα στοιχεία από την πιο πρόσφατη (2018) έρευνα του ΕΠΙΨΥ με τίτλο «Πανελλήνια έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των έφηβων- μαθητών» (Έρευνα HBSC/WHO). Η έρευνα διεξάγεται στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος «Health Behaviour in School-Aged Children» (HBSC, www.hbsc.org), η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και επαναλαμβάνεται ανά τετραετία σε περισσότερες από 40 χώρες. Η έρευνα παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των εφήβων και τους κινδύνους που απειλούν την υγεία τους. Οι πληροφορίες αυτές κατευθύνουν τις πολιτικές πρόληψης των κρατών, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Στην έρευνα του 2018 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 3.863 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου από 238 σχολικές μονάδες. Διενεργήθηκε με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας. Κατόπιν γονικής συναίνεσης, οι μαθητές απάντησαν σε ανώνυμο ερωτηματολόγιο που χορηγήθηκε ομαδικά στις τάξεις του δείγματος χωρίς (ή με διακριτική) την παρουσία των εκπαιδευτικών. Η έρευνα του 2018 χρηματοδοτήθηκε μερικώς από τον ΟΚΑΝΑ και την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Προαγωγή της Γνώσης στις Ψυχικές Διαταραχές».
Παθητικό κάπνισμα
Τα παραπάνω αποτελούν μέρος των δεδομένων που παρουσιάστηκαν σε Συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος και η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία. Στη διάρκειά της ο επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τον Έλεγχο του Καπνίσματος στην Ελλάδα για την εφαρμογή του Νόμου που προστατεύει τη Δημόσια Υγεία όλου του πληθυσμού, Παναγιώτης Μπεχράκης εξέφρασε την αισιοδοξία του για την κυβερνητική βούληση να υπάρξει έλεγχος στο παθητικό κάπνισμα. Μάλιστα έδωσε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία, το 94,6% των πολιτών εκτίθεται σε παθητικό κάπνισμα, σε ετήσια βάση, το 72% δηλώνει ότι νιώθει θυμό όταν επισκέπτεται κλειστούς δημόσιους χώρους που δεν απαγορεύεται το κάπνισμα, ενώ το 81,1% πιστεύει ότι η μη εφαρμογή του νόμου για το παθητικό κάπνισμα αποτελεί σημείο πολιτιστικής υποβάθμισης της χώρας, το 87,5% θεωρεί σημαντικό τον εθνικό στόχο για τη μείωση του καπνίσματος και το 96% επικροτεί την ανάπτυξη στοχευμένων δραστηριοτήτων για τη μείωση του καπνίσματος στη σχολική ηλικία.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
