Ενα «εργαλείο» τεχνητής νοημοσύνης διαθέτει εδώ και λίγες ημέρες η Εκκλησία, προκειμένου να προσφέρει στους πιστούς έγκυρη γνώση και ενημέρωση πάνω σε θεολογικά, εκκλησιαστικά και πνευματικά ζητήματα. Η πρωτοβουλία για το «Logos – Λόγος» ξεκίνησε ως ιδέα του μητροπολίτη Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος, Γαβριήλ, και υλοποιήθηκε με τη σύμπραξη της Ιεράς Μητρόπολης Νέας Ιωνίας και του εργαστηρίου ΤΠΕ ΗΡΩΝ, στο πλαίσιο μιας πρωτοποριακής σύμπραξης Εκκλησίας και ερευνητικής κοινότητας. Την ακαδημαϊκή επίβλεψη και ευθύνη του έργου έχει ο Αθανάσιος Δαβαλάς, ακαδημαϊκά υπεύθυνος προγραμμάτων ΑΙ του Πανεπιστημίου Αιγαίου και υπεύθυνος του εργαστηρίου ΤΠΕ ΗΡΩΝ.
Οπως σημειώνει στη Realnews ο Αθ. Δαβαλάς, πρόκειται για ένα εξειδικευμένο εργαλείο που έχει «εκπαιδευτεί» πάνω στην ορθόδοξη παράδοση και μπορεί να απαντά με ακρίβεια, σαφήνεια και υπευθυνότητα σε ερωτήματα, όπως «τι είναι η εξομολόγηση», «τι σημαίνει η μετάνοια», «γιατί νηστεύουμε», «τι είναι τα μυστήρια», «ποιος είναι ο ρόλος του πνευματικού», «πώς κατανοεί η ορθόδοξη Εκκλησία την έννοια του Θεού» κ.ά.
Η νέα τεχνολογική εφαρμογή της Εκκλησίας έχει ήδη βρει μεγάλη ανταπόκριση, καθώς, μέσα σε περίπου μία εβδομάδα, περισσότεροι από 6.000 πιστοί έχουν ανοίξει συζήτηση και θέτουν ερωτήσεις στον εκκλησιαστικό ψηφιακό οδηγό.
«Χρησιμεύει στους πιστούς ως ένας αξιόπιστος οδηγός που τους βοηθά να εμβαθύνουν σε ζητήματα πίστης με τρόπο προσιτό και κατανοητό, χωρίς να απαιτούνται θεολογικές γνώσεις ή εξειδίκευση στη χρήση νέων τεχνολογιών. Παρέχει άμεσες απαντήσεις, βασισμένες στην παράδοση της Εκκλησίας, και λειτουργεί ως σύμμαχος στον στοχασμό και στη μελέτη, ιδιαίτερα για ανθρώπους που ίσως δεν έχουν κοντά τους πνευματικό καθοδηγητή ή δεν ανήκουν σε κάποια ενοριακή κοινότητα», λέει χαρακτηριστικά ο υπεύθυνος προγραμμάτων ΑΙ του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ενώ επισημαίνει ότι το «Logos – Λόγος» αποτελεί μια ασφαλή εναλλακτική πηγή πληροφόρησης, σε αντίθεση με τις συχνά ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
«Δεν είναι ιερέας…»
Ο δημιουργός και επιβλέπων του έργου ξεκαθαρίζει ότι το ΑΙ δεν έχει στόχο να αντικαταστήσει τον ιερέα ούτε τον δάσκαλο, παρά μόνο να λειτουργήσει ως ένα μέσο ώστε η πίστη να παραμείνει ζωντανή μέσα από τις νέες τεχνολογικές συνθήκες.
«Πρόκειται για έναν ψηφιακό οδηγό. Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν είναι δάσκαλος, δεν είναι ιερέας, δεν είναι υποκατάστατο της Εκκλησίας. Είναι ένας ψηφιακός οδηγός, ένας συνομιλητής, που μπορεί να βοηθήσει τον πιστό -ή και τον αναζητητή- να προσεγγίσει την πίστη με έναν τρόπο σύγχρονο, αλλά απόλυτα θεμελιωμένο στην ορθόδοξη παράδοση. Δεν λέει “πίστεψε”. Λέει ‘‘ρώτα, ψάξε. Μη μένεις στην απορία. Ερεύνησε μέσα στο φως της Εκκλησίας’’», εξηγεί ο Αθ. Δαβαλάς. Με απλά λόγια, κάθε φορά που ο χρήστης ρωτά κάτι, το «Logos – Λόγος» «κοιτάζει» πρώτα μέσα στην ορθόδοξη θεολογική βιβλιοθήκη του και μετά απαντά.
Τεχνολογία
Πώς λειτουργεί όμως ο νέος ψηφιακός οδηγός της Εκκλησίας; Το «Logos» έχει υιοθετήσει όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες και στηρίζεται σε μια εξειδικευμένη υλοποίηση του ChatGPT, της πλατφόρμας τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να κατανοεί και να παράγει φυσικό λόγο με τρόπο σχεδόν ανθρώπινο.
Πίσω όμως από την απλότητα της συνομιλίας υπάρχει μια πολύπλοκη μηχανή γλωσσικής επεξεργασίας (Natural Language Processing – NLP), που του επιτρέπει να αναγνωρίζει όχι μόνο τις λέξεις που του δίνεις, αλλά και το νόημα, τη θεολογική βαρύτητα, καθώς και την πρόθεση πίσω από κάθε ερώτηση. Το σημαντικό είναι πως το «Logos – Λόγος» δεν απαντά από γενικές πληροφορίες του διαδικτύου ούτε φαντάζεται απαντήσεις. Εχει συνδεθεί με εξειδικευμένο θεολογικό περιεχόμενο που έχει ανέβει σε ασφαλή clouds υποδομής. Μέσω μιας εξελιγμένης τεχνικής που λέγεται RAG (Retrieval Augmented Generation), το σύστημα αντλεί εκείνη τη στιγμή τα πιο σχετικά αποσπάσματα από την παράδοση της Εκκλησίας, όπως πατερικά κείμενα και άλλο υλικό που έχει εγκριθεί από την θεολογική ομάδα της Μητροπόλεως, και τα ενσωματώνει στη ροή του λόγου.
«Η ψηφιακή εφαρμογή είναι διαθέσιμη στο κοινό εδώ και λίγες μόλις ημέρες και η ανταπόκριση είναι συγκινητική και ενθαρρυντική. Πιστοί κάθε ηλικίας και ιδιαίτερα νέοι άνθρωποι χρησιμοποιούν την εφαρμογή, ρωτούν, επανέρχονται με απορίες, ανακαλύπτουν πλευρές της πίστης που δεν είχαν ποτέ εξερευνήσει με πάνω από 6.000 συζητήσεις τις πρώτες ημέρες της λειτουργίας του. Για εμάς, αυτό είναι το σημαντικότερο μήνυμα: ότι η τεχνητή νοημοσύνη, όταν μπαίνει στην υπηρεσία του λόγου και της αλήθειας, δεν απομακρύνει τον άνθρωπο από τον Θεό. Αντίθετα τον φέρνει πιο κοντά του», δηλώνει στην «R» ο Αθ. Δαβαλάς.
www.real.gr
