Τα παραπάνω επισημάνθηκαν μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της δεύτερης συνάντησης των συνεργατών της Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας «COMPOSE – Rural Communities engaged with positive energy» που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 13 και Τετάρτη 14 Ιουνίου στο Ρέθυμνο. Στόχος της δράσης είναι η προώθηση εφαρμογών μικρής κλίμακας ΑΠΕ στις αγροτικές και νησιωτικές περιοχές της Μεσογείου. Η πρωτοβουλία, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2019, συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης στο πλαίσιο του προγράμματος INTERREGMED. Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν ινστιτούτα, ερευνητικά κέντρα, δημόσιες αρχές και οργανισμοί από 11 χώρες της Μεσογείου (Σλοβενία, Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρος, Πορτογαλία, Κροατία, Αλβανία, Ισπανία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Γαλλία). Συντονιστής των δράσεων του COMPOSE στην Ελλάδα και αρμόδιος φορέας για τη διαμόρφωση κοινής μεθοδολογίας και μοντέλου αναπτυξιακού σχεδιασμού καθώς και για την τεχνική καθοδήγηση όλων των πιλοτικών δράσεων στις 11 χώρες, είναι το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης (www.resel.tuc.gr).
Ο δήμος Ρεθύμνου, ένας δήμος που σε επίπεδο χώρας «επενδύει» τα τελευταία χρόνια σε μια «πράσινη» κατεύθυνση, συμμετέχει ως συνεργαζόμενος φορέας στις πιλοτικές δράσεις του έργου, και θα ωφεληθεί τόσο από τις καλές πρακτικές, την εμπειρία και τεχνογνωσία που θα αποκτηθεί από τη διακρατική συνεργασία, όσο και από την εφαρμογή του συγκεκριμένων δράσεων με στόχο την αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος για την Ανακύκλωση Χρησιμοποιημένων Μαγειρικών Ελαίων για τη βιώσιμη παραγωγή βιοντίζελ, μέσω της αξιολόγησης, αναβάθμισης και επέκτασής του.
Εκτός από τον Δήμο Ρεθύμνης, στο έργο συμμετέχουν ως συνεργαζόμενοι φορείς και η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου με δράσεις που αφορούν την υλοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων για την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα ενέργειας, την προώθηση των ΑΠΕ μικρής κλίμακας στις αγροτικές περιοχές της περιοχής και την ανάδειξη επενδυτικών ευκαιριών και κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων με έμφαση την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Παράλληλα, συμμετέχει και ο Δήμος Ανωγείων με δράσεις που αφορούν την ενεργειακή αξιοποίηση του δυναμικού βιομάζας ξυλείας στον Δήμο Ανωγείων, με στόχο την ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων βιομάζας της ευρύτερης περιοχής, την παροχή κατάλληλων τεχνικών συμβουλών για την αναβάθμιση των συστημάτων θέρμανσης και τη διερεύνηση για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής μικροτεμαχιδίων ξύλου (π.χ. Pellet, woodchips) στην περιοχή των Ανωγείων.
Στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησαν χθες οι συμμετέχοντες στη δράση στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου «ΙDEON» στο Ρέθυμνο, αναφέρθηκαν στις προοπτικές του προγράμματος, καθώς και τις εξελίξεις στην «πράσινη» πολιτική της ΕΕ που υιοθετούν ολοένα και περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΕΣΤΙΑΖΕΙ Ο Δ. ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Ο Δήμαρχος Ρεθύμνου κος Γιώργος Μαρινάκης σε δηλώσεις του αναφέρθηκε στα πιλοτικά προγράμματα που θα καταρτιστούν από τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα αλλά και τις δράσεις στις οποίες στοχεύει και στηρίζει ο Δήμος Ρεθύμνου. «Ήδη είναι ο Δήμος που συμμετέχει για λογαριασμό της Ελλάδας στο HORIZON και είναι στο πρόγραμμα DESTINATIONS που ήδη έχει ξεκινήσει και είναι σε εξέλιξη. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα εκτός του ότι όλοι εμείς θα αποκτήσουμε μέσα από τη διακρατική συνεργασία καλές πρακτικές για τα θέματα του περιβάλλοντος, ο δήμος Ρεθύμνης εντοπίζει τη δικιά του συμμετοχή στο πιλοτικό πρόγραμμα της ανακύκλωσης των μαγειρικών ελαίων για την παραγωγή βιοντίζελ.
Έχουμε ήδη ξεκινήσει από προηγούμενο ευρωπαϊκό πρόγραμμα την πράσινη συνεργασία και θα εξελιχθεί τώρα σε συνεργασία και με την Περιφέρεια, τον Δήμο Ανωγείων αλλά και τους υπόλοιπους φορείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό. Θα επιδιώξουμε εκτός από την ευαισθητοποίηση του κοινού να επεκτείνουμε το δίκτυο συλλογής ελαίου. Ήδη έχουμε δράσεις κάθε χρόνο και βραβεύουμε τα σχολεία που συλλέγουν τη μεγαλύτερη ποσότητα δίνοντας ένα συμβολικό αλλά σημαντικό δώρο, όπως ένα λάπτοπ και κυρίως επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε μια μικρή μονάδα παρασκευής βιοντίζελ εδώ στο Ρέθυμνο» τόνισε ο κος Μαρινάκης.
Προϋπόθεση, όπως επεσήμανε, για τη δημιουργία της μονάδας αυτής είναι: «Μια νομοθετική μεταβολή» αφού όπως πρόσθεσε: «Δυστυχώς υπάρχουν διατάξεις μονοπωλιακού ενδιαφέροντος που εμποδίζουν τη δράση αυτή να αναπτυχθεί γιατί ήμασταν ήδη έτοιμοι να την κάνουμε και με το προηγούμενο πρόγραμμα. Ελπίζω σταδιακά σαν κοινωνία και σαν πολιτεία να κατακτούμε τη γνώση που απαιτείται για να απαντούμε και νομοθετικά στα μεγάλα ζητήματα του καιρού».
Το πρόγραμμα ευνοεί τις μικρές εγκαταστάσεις ΑΠΕ τη σημασία των οποίων είναι σημαντικό, όπως τόνισε ο Δήμαρχος Ρεθύμνου, να κατανοήσουν τόσο οι πολίτες, όσο και η πολιτεία που όπως ανέφερε οφείλει: «να προστατέψει τους πολίτες από αδηφάγες πρακτικές μεγάλων συμφερόντων που αυτές συνήθως δημιουργούν και το πρόβλημα».
Με τη δυνατότητα τοπικής παραγωγής βιοντίζελ, το όφελος θα είναι σημαντικό καθώς μπορεί να αξιοποιηθεί σε κοινωνικές δομές, ενώ παράλληλα, όπως ανέφερε ο κος Μαρινάκης, θα δίνεται η δυνατότητα για άμεση γνώση της εξέλιξης της διαδικασία μέσω της οποίας: «εμποδίζουμε την οποιαδήποτε παρενέργεια του όλου συστήματος δηλαδή να επαναχρησιμοποιηθεί ως τάχα λάδι γιατί πάντα υπάρχει και ο παράγοντας της κερδοσκοπίας. Το σύστημα που επιδιώκουμε να έχουμε το αποτρέπει αυτό» τόνισε.
Ο καθηγητής του Εργαστήριου Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων της Σχολής περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης κος Θεοχάρης Τσούτσος, σε δηλώσεις του μίλησε για τις δράσεις που θα υλοποιηθούν σε συνεργασία με τον Δήμο Ρεθύμνου, τον Δήμο Ανωγείων και την Περιφέρεια.
Πιο συγκεκριμένα, για την ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων ελαίων ανέφερε πως το Ρέθυμνο παραμένει η πόλη που εφάρμοσε πρώτη τις πρακτικές αυτές, ενώ στόχος είναι, όπως επεσήμανε, για την Ελλάδα και τις χώρες των Βαλκανίων η δημιουργία μιας αλυσίδας ελαίων από το στάδιο της συλλογής έως και της παραγωγής τους. Οι προσπάθειες ωστόσο εστιάζουν αναπόφευκτα και στο θεσμικό πλαίσιο, ώστε να δίνεται η δυνατότητα δημιουργίας μικρής κλίμακας αυτοπαραγωγής βιοντίζελ για κοινωνικούς σκοπούς μέσα από την αξιοποίηση των τηγανολάδων που συλλέγονται στις τοπικές κοινωνίες. Ο κος Τσούτσος εξήγησε: «Αυτή τη στιγμή μαζεύουμε τα τηγανόλαδα, πηγαίνουν εκτός Κρήτης, μετατρέπονται σε βιομηχανία σε βιοντίζελ, στη συνέχεια γίνεται ανάμειξη στα διυλιστήρια και στο τέλος καταλήγει σε εμάς σαν 7% βιοντίζελ. Είναι μη αποδεκτός και οικονομικά και περιβαλλοντικά αυτός ο τρόπος διαχείρισης. Εμείς θέλουμε να κάνουμε μια καλή πρακτική σε όλο τον κύκλο η οποία να μπορεί να αξιοποιηθεί και από τις υπόλοιπες πόλεις της Κρήτης και της Ελλάδας και όχι μόνο. Και ποιοτικά και οργανωτικά έχουμε μια τέτοια τεχνογνωσία στο νησί».
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΤΖΑΚΙΑ ΣΤΟN ΔΗΜΟ ΑΝΩΓΕΙΩΝ
Στο επίκεντρο των δράσεων της πρωτοβουλίας βρίσκεται και μια ακόμη δράση που εστιάζει στον Δήμο Ανωγείων και περιλαμβάνει ποιοτικό έλεγχο στην αξιοποίηση και χρήση των παραδοσιακών τζακιών. «Έχουμε ήδη τον εξοπλισμό και εκπαιδευτή για να αξιολογήσουμε ποια είναι η ποιότητα του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος από τη χρήση των παραδοσιακών τζακιών. Η εμπειρία η δικιά μας λέει ότι όταν σταματήσει η λειτουργία του τζακιού αυτό που μένει στους κλειστούς χώρους είναι αλδεΰδες, σωματίδια και οτιδήποτε μπορεί να είναι βλαβερό, με επιπτώσεις τις οποίες σήμερα δεν αντιλαμβανόμαστε. Έχουμε δει τις επιπτώσεις όταν έχουμε ανεξέλεγκτη καύση για οικονομικούς ή άλλους λόγους. Θα θέλαμε να προτείνουμε λύσεις, πως μπορεί να γίνει μια ορθολογική αξιοποίηση των υπολειμμάτων του ξύλου σε μικρή κλίμακα, ώστε να γίνει με συγκεκριμένο τρόπο στο πλαίσιο και της κυκλικής οικονομίας και να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Μάλιστα, αναμένεται να επισκεφτούμε και μια μικρή εταιρεία που φτιάχνει κάρβουνο στο πλαίσιο αυτό».
Μέσα από την πρωτοβουλία θα δοθεί και η δυνατότητα στους πολίτες να αντιληφθούν και σε πρακτικό επίπεδο μέσα από μικρές μονάδες, την αξία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς η συνολική προσπάθεια, όπως επεσήμανε ο κος Τσούτσος, εστιάζει στη συνεργασία με τους πολίτες.
Η εκπρόσωπος του αγροτικού επιμελητηρίου της Σλοβενίας που αποτελεί τον συντονιστή της δράσης COMPOSE κα Veronika Valentar τόνισε πως ο φορέας έχει μεγάλη δραστηριότητα στα ευρωπαϊκά προγράμματα και σκέφτεται την κλιματική αλλαγή καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα βοηθήσουν στον περιορισμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή. «Σαν δραστηριότητα ελπίζουμε και στηρίζουμε αυτό το έργο ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε σε αγροτικές ή σε περιαστικές περιοχές όσο γίνεται μεγαλύτερο αποτέλεσμα που θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής των πολιτών και το περιβάλλον» ανέφερε η κα Valentar.
ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΣΤΙΣ ΑΠΕ
Η κα Lucka Kajfez Bogataj, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας, βραβευμένη με Νόμπελ για την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας COMPOSE επεσήμανε σε δηλώσεις της την αναγκαιότητα να: «υπάρξει μετάβαση από την ενέργεια του άνθρακα σε μεγάλης κλίμακας δράσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», καθώς όπως τόνισε η κλιματική αλλαγή: «είναι μπροστά μας».
Η ίδια πρόσθεσε: «Τα συμβατικά καύσιμα εκτός από την κλιματική αλλαγή έχουν επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων γεγονός που οι ανανεώσιμες το έχουν σε μικρότερο βαθμό. Επιπλέον, οι ανανεώσιμες πηγές δίνουν την ευκαιρία να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας που δεν το κάνουν πια οι συμβατικές λόγω της κλίμακας στην οποία είναι. Μετά τη συμφωνία των Παρισίων όλες οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να συμμορφωθούν προς αυτήν την κατεύθυνση και στη συγκεκριμένη περίπτωση χρειαζόμαστε καινούργιας μορφής τεχνολογίες όπου οι ανανεώσιμες εκτός του ότι θα δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας θα είναι και περισσότερο πράσινες από τις προηγούμενες ενεργειακές εφαρμογές».
Ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών και των δήμων προς την κατεύθυνση αυτή θα είναι καθοριστικός, επεσήμανε η κα Lucka Kajfez Bogataj.
«ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ 30% ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2030, ΕΠΙΘΥΜΟΥΜΕ ΤΟ 40%»
Ο κος Sergio Andreis, διευθυντής της ΜΚΟ, Κyoto Club της Ιταλίας που συμμετέχει ενεργά στον διάλογο για τη διαμόρφωση της πολιτικής για το περιβάλλον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας COMPOSE, αναφέρθηκε και στο ευρωπαϊκό συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στις 22 και 23 Ιουνίου στο επίκεντρο του οποίου θα βρεθούν οι κρίσιμες αλλαγές, καθώς και η αξιολόγηση της στήριξης των ευρωπαϊκών χωρών της συμφωνίας του Παρισίου. Στο πλαίσιο αυτό, όπως τόνισε ο ίδιος: «Είναι σε επικύρωση η οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα. Το σχέδιο είναι να πετύχουμε 30% εξοικονόμηση μέχρι το 2030 και αυτό θα έχει μεγάλη επίπτωση στην οικονομία και τη διαμόρφωση των θέσεων εργασίας και τοπικά. Εμείς σαν ομάδα εργασίας θα θέλαμε και επιθυμούμε να ακολουθήσουμε την απόφαση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου που μιλάει για 40% εξοικονόμηση που είναι ένας στόχος πιο σημαντικός για την κλιματική αλλαγή απ’ ό,τι το αρχικό σχέδιο του 30%».
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΟΦΕΛΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Σε μια δύσκολη περίοδο και για τη νησιωτική επιχειρηματικότητα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν τη δυνατότητα να δώσουν σημαντικά οφέλη στην επιχειρηματικότητα και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, τομέας που, όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του δικτύου νησιωτικών επιμελητηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κος Γεώργιος Μπενέτος, χρειάζεται ώθηση.
Το δίκτυο στοχεύσει σε παρεμβάσεις προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, την άσκηση επιρροής στις αποφάσεις, αλλά και τη χάραξη πολιτικής στη βάση της οποίας η ευρωπαϊκή επιτροπή θα μπορέσει να θέσει τους επόμενους στόχους.
Ο κος Μπενέτος ανέφερε σε δηλώσεις του: «Στις δράσεις μας εκπροσωπούμε τη νησιωτική επιχειρηματικότητα η οποία έχει εγγενείς δυσκολίες στη λειτουργία της. Στην ατζέντα μας βρίσκεται ψηλά η κλιματική αλλαγή και βεβαίως το θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Υπάρχουν αγκυλώσεις σε ορισμένες χώρες που θα πρέπει να ξεπεραστούν προκειμένου τα δίκτυα να αντέχουν την παραγωγή αυτής της ενέργειας. Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, γι’ αυτό είμαστε εδώ από τόσες χώρες. Αντίστοιχα υπάρχουν κι άλλα εργαστήρια τα οποία παράλληλα λειτουργούν ώστε να μπορέσουμε ανταλλάσσοντας καλές πρακτικές ο ένας με τον άλλο να λύνουμε προβλήματα και να μπορέσουμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια που θα βοηθήσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων γιατί βρισκόμαστε πολύ χαμηλά στις νησιωτικές περιφέρειες».
Για τη μείωση του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων «κλειδί» αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο, όπως τόνισε ο κος Μπενέτος, που θα επιτρέπει την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προς όφελος της επιχειρηματικότητας στις νησιωτικές περιοχές.
Οι δράσεις στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας COMPOSE
Στις δράσεις του COMPOSE προβλέπονται αναλυτικά οι άξονες:
-Η ανάπτυξη μεθοδολογίας αναπτυξιακού σχεδιασμού έργων ΑΠΕ, που θα επιτρέψει σε πόλεις και περιφέρειες της Μεσογείου να αυξήσουν τις ΑΠΕ στο ενεργειακό τους μείγμα και παράλληλα να ενισχύσουν τις τοπικές επιχειρήσεις και τις τοπικές αλυσίδες προστιθέμενης αξίας προϊόντων και υπηρεσιών, αξιοποιώντας την υφιστάμενη Ευρωπαϊκή εμπειρία και τεχνογνωσία.
-Υλοποίηση 15 πιλοτικών δράσεων στις 11 Μεσογειακές χώρες, με στόχο την αποτελεσματική εφαρμογή καλών πρακτικών και την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε μικρή κλίμακα
-Εργαλεία και οδηγούς για φορείς λήψης αποφάσεων και εμπειρογνώμονες στον αναπτυξιακό σχεδιασμό.
-Προτάσεις πολιτικής για τη στήριξη του αναπτυξιακού σχεδιασμού έργων ΑΠΕ σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πηγή: Χανιώτικα Νέα