Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει τις ίδιες τουριστικές αγορές επί σειρά ετών σε ότι αφορά τα έσοδα που κομίζουν στον ελληνικό τουρισμό. Έτσι, και την χρονιά που πέρασε (2018) δεν άλλαξε κάτι δραματικά στις χώρες που στηρίζουν τουριστικά την Ελλάδα.
Οι σημαντικότερες αγορές της Ελλάδας για το 2018, με βάση την κατάταξη των εσόδων, είναι η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Ιταλία. Περιλαμβανομένης και της Ρωσίας, αν και σημειώνει μειωμένη δυναμική, οι έξι χώρες αθροιστικά συνεισφέρουν το 41,5% των επισκέψεων, το 49,7% των διανυκτερεύσεων και το 52,2% των ταξιδιωτικών εισπράξεων στην Ελλάδα.
Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης του ΙΝΣΕΤΕ με θέμα: «Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει;» στην οποία αναλύονται στοιχεία του εισερχόμενου τουρισμού ανά αγορά και ανά Περιφέρεια για το 2018. Να σημειωθεί πως η εικόνα που έχουμε δεν διαφοροποιείται ουσιαστικά από την αντίστοιχη της περασμένης χρονιάς.
Επισημαίνεται δε πως ο τουρισμός το 2018 συνέβαλε άμεσα στη δημιουργία του 11,7% του ΑΕΠ της χώρας με 21,6 δις ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία και εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στην παλαιότερη μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), με τίτλο «Η συμβολή του Τουρισμού στην ελληνική οικονομία το 2018». Αναλυτικά, η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 13,3% ή κατά 2,5 δις ευρώ σε σχέση με το 2017. Συνολικά (άμεσα και έμμεσα) ο τουρισμός το 2018 συνέβαλε από 25,7% (47,4 δις ευρώ) έως 30,9% (57,1 δις ευρώ) στη δημιουργία του ΑΕΠ.
Την υψηλότερη δαπάνη ανά διανυκτέρευση καταγράφουν οι επισκέπτες από τις ΗΠΑ (89 ευρώ), ενώ ανά επίσκεψη οι επισκέπτες από τη Γερμανία (614 ευρώ), λόγω μεγάλης διάρκειας παραμονής (8,8 διανυκτερεύσεις).
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 81,9% των επισκέψεων, το 86,2% διανυκτερεύσεων και το 88,1% των εσόδων από τον εισερχόμενο τουρισμό κατευθύνθηκε κυρίως σε 5 Περιφέρειες και συγκεκριμένα σε Νότιο Αιγαίο, Κρήτη, Αττική, Κεντρική Μακεδονία και Ιόνια Νησιά. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης οι 30,1 επισκέπτες της χώρας, πραγματοποίησαν 34,8 εκατ. επισκέψεις στις 13 Περιφέρειες της χώρας, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 12,3%, σε σχέση με το 2017. Δηλαδή ο κάθε ταξιδιώτης επισκέφθηκε, κατά μέσο όρο, 1,16 Περιφέρειες. Επίσης, 12 από τις 13 Περιφέρειες παρουσίασαν αύξηση στον αριθμό των επισκέψεων, 9 από τις 13 κατέγραψαν αύξηση διανυκτερεύσεων με αποτέλεσμα την αύξηση των εισπράξεων σε σχέση με το 2017.
Έσοδα από το εξωτερικό
Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, ο τουρισμός είναι κατ’ εξοχήν εξωστρεφής δραστηριότητα, αφού πάνω από το 90% των τουριστικών εσόδων προέρχεται από το εξωτερικό. Τα έσοδα αυτά, περιλαμβανομένων των εισπράξεων από κρουαζιέρα, αερομεταφορές και θαλάσσιες μεταφορές, ανήλθαν σε 18,2 δις ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 11,3% ή κατά 1,8 δις ευρώ σε σχέση με το 2017.
Επιπροσθέτως, ο τουρισμός περιλαμβανομένης της κρουαζιέρας, κάλυψε με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις και τις εισπράξεις από τις αερομεταφορές και τις θαλάσσιες μεταφορές το 81% του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών. Οι εισπράξεις αυτές, ισούνται με το 73% των εισπράξεων από τις εξαγωγές όλων των άλλων προϊόντων που εξάγει η χώρα, εξαιρουμένων των εισπράξεων από εξαγωγή πλοίων και καυσίμων.
Διανυκτερεύσεις προσθετική αξία
O εισερχόμενος τουρισμός παρουσίασε δυναμική και το 2018 με βελτίωση όλων των δεικτών, εκτός από τη Μέση Διάρκεια Παραμονής που ακολουθεί την παγκόσμια τάση μείωσης. Η εποχικότητα του εισερχόμενου τουρισμού παρέμεινε υψηλή, με το 68,4% των αφίξεων και το 72,5% των εσόδων να καταγράφεται την περίοδο αιχμής μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου.
Με βάση τις εκτιμήσεις της μελέτης, από κάθε 1 ευρώ τουριστικής δραστηριότητας, δημιουργείται επιπλέον 1,2 έως 1,65 ευρώ πρόσθετης οικονομικής δραστηριότητας.
Ουσιαστικά για κάθε 1 ευρώ τουριστικού εσόδου, το ΑΕΠ της χώρας αυξάνεται κατά 2,2 έως 2,65 ευρώ, εξέλιξη που αποδεικνύει ότι ο τουρισμός είναι ένας τομέας με μεγάλη διάχυση ωφελειών στην οικονομία.
Διανυκτερεύσεις
Οι διανυκτερεύσεις διαμορφώθηκαν στις 227 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,2% και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις διαμορφώθηκαν σε 15,6 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,2%. Η δαπάνη ανά επίσκεψη ανά Περιφέρεια διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στα 449 ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 1,8% σε σχέση με το 2017 (458 ευρώ), ως αποτέλεσμα της μείωσης της διάρκειας παραμονής, παρόλο που η δαπάνη ανά διανυκτέρευση αυξήθηκε.
Η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση στις 13 Περιφέρειες της χώρας το 2018 διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στα 69 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,9% σε σχέση με το 2017 (68 ευρώ). Η υψηλότερη δαπάνη ανά διανυκτέρευση το 2018 καταγράφηκε στην Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου με 86 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 9,3%. Αντίθετα, η χαμηλότερη δαπάνη ανά διανυκτέρευση καταγράφηκε στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με 46 ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 12%.
Η μέση διάρκεια παραμονής ανά επίσκεψη στις Περιφέρειες της Ελλάδας ήταν 6,5 διανυκτερεύσεις παρουσιάζοντας μείωση κατά 3,7%. Η μέγιστη διάρκεια παραμονής 8,4 διανυκτερεύσεις καταγράφηκε στην Περιφέρεια της Κρήτης, παραμένοντας στα επίπεδα του 2017. Η ελάχιστη διάρκεια παραμονής το 2018, ήταν 3,4 διανυκτερεύσεις και σημειώθηκε στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης καταγράφοντας μείωση κατά 16,6%.
Η μελέτη υλοποιήθηκε από το ΙΝΣΕΤΕ στο πλαίσιο της Πράξης: «Ενίσχυση της θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας του ΣΕΤΕ», η οποία εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση ΕΣΠΑ 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ