Ο Σταύρος Μπένος, ο πρόεδρος του Diazoma («Μη κερδοσκοπικό σωματείο με στόχο την προστασία και την ανάδειξη των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης») σε συνέντευξη στο περιοδικό «Σχεδία» (Shedia) ενημέρωσε: Το 50% των εισπράξεων του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (από τα εισιτήρια) είναι από την Ακρόπολη, φανταστείτε, δηλαδή, πόσο υπερεξαντλούμε αυτό το μνημείο, ενώ το 80% των εισιτηρίων προέρχονται από μόλις δέκα αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία όπως η Επίδαυρος, οι Δελφοί, η Ολυμπία, οι Μυκήνες (εμείς συμπληρώνουμε Σπιναλόγκα, Κνωσός και Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου). Αυτό που απαιτείται είναι μια αναδιάταξη του τουριστικού προϊόντος και μία σωστή κατανομή και διάχυση των επισκεπτών. Για να το πετύχουμε αυτό, θέλουμε να αναδείξουμε αρχαία θέατρα και μνημεία σε όλη τη χώρα, εντάσσοντάς τα στην καθημερινότητά μας και καθιστώντας τα πρωταγωνιστές της βιώσιμης ανάπτυξης».
Τα 3 Ρωμαϊκά θέατρα του νομού Λασιθίου
Ας κάνουμε μια σύντομη αναφορά στα τρία αρχαία (Ρωμαϊκά) θέατρα του νομού Λασιθίου. Το πιο σημαντικό -μέχρι στιγμής- βρίσκεται στην Ιεράπετρα στη θέση «Βιγλιά», η ανασκαφή του οποίου συνεχίζεται και αρκετά νέα στοιχεία διαβάσαμε πρόσφατα στην ΑΝΑΤΟΛΗ. Το κτίριο που ήρθε στο φως αποτελεί τυπικό δείγμα ρωμαϊκού χώρου θεαμάτων. Έχει ακτίνα ορχήστρας 6 μ. εξωτερικό πλάτος 32 μ., μήκος 36 μ. και η χωρητικότητά του υπολογίζεται στα 1500 άτομα. Χρονολογείται στις αρχές του 2ου μ.Χ. αιώνα και ίσως κατασκευάστηκε στα χρόνια της αυτοκρατορίας του Αδριανού. Στις εκσκαφές για τη θεμελίωση του τζαμιού είχε βρεθεί το άγαλμα του Αδριανού ύψους 2.68 μ. που στη συνέχεια ο Πασάς Κωστής Αδοσίδης μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη στο μουσείο της οποίας σήμερα βρίσκεται.
♦ Η Ιεράπετρα δεν είχε ένα αλλά δυο ρωμαϊκά θέατρα. Το «μικρό» το οποίο ανασκάβεται και το «μεγάλο». Ρωτήσαμε την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου κ. Χρύσα Σοφιανού αν γνωρίζουμε τη θέση του «μεγάλου» και η απάντησή της ήταν: «Στο κέντρο της Ιεράπετρας, στην πλατεία, κάτω από το ζαχαροπλαστείο Περισυνάκη και τα γύρω κτίρια».
♦ Ένα ακόμα Ρωμαϊκό θέατρο -το τρίτο- του νομού Λασιθίου βρίσκεται στο νησί Λεύκη (Κουφονήσι). Κατασκευάστηκε το 2ο μ.Χ. αιώνα και είναι χωρητικότητας 1000 θεατών! Το κοίλον έχει δώδεκα σειρές εδωλίων και σχήμα σχεδόν ημικυκλικό. Σήμερα βρίσκεται σχεδόν κάτω από την άμμο.
Σε σχετική ερώτησή μας για τα τρία θέατρα, το σχόλιο της κ. Σοφιανού ήταν «αυτά τα τρία έχουμε εντοπίσει μέχρι στιγμής, σύμφωνα και με τις ιστορικές πηγές, αλλά ποτέ δεν ξέρουμε τι μπορεί να ανακαλύψουμε σε μια ανασκαφή».
Η Ρωμαϊκή Ιεράπετρα με τα λαμπρά οικοδομήματα
Η ισχυρή Ιεράπυτνα των ελληνιστικών χρόνων ήταν η τελευταία ελληνική πόλη που έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων το 67 π.Χ. Καταστράφηκε ολοσχερώς αλλά ανοικοδομήθηκε λαμπρότερη όταν, με απόφαση της ρωμαϊκής Συγκλήτου, η Κρήτη οργανώθηκε στην επαρχία της αφρικανικής Κυρηναϊκής. Η απόφαση αυτή ήταν σωτήρια για την Ιεράπυτνα γιατί τότε το λιμάνι της απέκτησε μεγάλη σπουδαιότητα για το ρωμαϊκό εμπόριο. Έμποροι από όλη την αυτοκρατορία εγκαταστάθηκαν εδώ και η πόλη μεγάλωσε, πλούτισε, έγινε κοσμοπολίτικη, στολίστηκε με λαμπρά οικοδομήματα και έφτασε στο αποκορύφωμα της ακμής της. Δείγμα της ακμής της ήταν τα δυο θέατρα, αλλά και ο χώρος της «Ναυμαχίας» στον οποίο θα αναφερθούμε μιαν άλλη φορά.
ΛΕΩΝ.Κ.
